Po krótkotrwałym odbiciu sondażowym, notowania Zjednoczonej Prawicy powróciły do poprzedniego poziomu. Wyraźnie przestał działać efekt kryzysu na polsko-białoruskiej granicy, a jednocześnie pojawiły się czynniki powodujące spadek poparcia dla ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego. To oczywiście od razu spowodowało ponowne pojawienie się opinii o stopniowym zbliżaniu się kresu układu, który od sześciu lat dominuje na polskiej scenie politycznej. Czy jednak aby na pewno rządy Prawa i Sprawiedliwości zbliżają się do końca?

Dołek sondażowy spowodowany jest kumulacją kilku czynników. Najważniejszym jest oczywiście najwyższa w XXI wieku inflacja sięgająca już 8% w stosunku rocznym. To czy jest to efekt czynników zewnętrznych, niezależnych od działań polskiego rządu i NBP, czy jednak wina leży też po stronie naszych władz, z politycznego punktu widzenia ma niewielkie znaczenie. Ceny rosną i to przed świętami Bożego Narodzenia, a przyczyny tego stanu rzeczy mogą być przedmiotem rozważań ekonomistów, ale nie konsumentów. Tak to już jest, że niezasłużone sukcesy wynikające ze światowej koniunktury idą na konto rządu, ale problemy gospodarcze, chociażby niezawinione, również go obciążają. I dlatego rząd Mateusza Mazowieckiego traci społeczne poparcie.

Inflacja na tak wysokim poziomie nie będzie jednak trwała zbyt długo. Jej zasadniczym powodem są pocovidowe odbicia gospodarek światowych i częściowo z nimi związane deficyty surowców energetycznych (częściowo, ponieważ przyczyniły się do nich także polityka klimatyczna UE i odmowa Rosji zwiększenia dostaw gazu, co z kolei było próbą wymuszenia certyfikacji Nord Stream II). Prawdopodobnie na wiosnę ceny zaczną jednak spadać. O ile oczywiście nie pojawią się inne czynniki, zwłaszcza polityczne, które zawsze wywołują panikę na rynkach surowców energetycznych. Jeżeli jeszcze dojdzie do tego spowolnienie gospodarcze, to inflacja może wrócić do akceptowalnych poziomów. Tym bardziej, że w drugiej połowie roku będziemy mieli do czynienia z wysoką, tegoroczną bazą, od której liczyć się będzie wzrost cen. Pozostaje oczywiście wpływ czynników wewnętrznych. I tu nie jest już tak optymistycznie. NBP z kilkumiesięcznym opóźnieniem ruszył do walki z inflacją podnosząc w końcu stopu procentowe, ale i tak są one znacznie niższe niż wzrost cen, a to nie zachęca do oszczędzania. Do zwiększenia presji inflacyjnej przyczyni się także paradoksalnie tarcza antyinflacyjna – obniżenie podatków na paliwa, prąd i energię zwiększy popyt. Podobnie zadziała Polski Ład. Mimo wszystko inflacja będzie w drugiej połowie przyszłego roku znacznie niższa niż obecnie, co z pewnością rząd ogłosi za swój wielki sukces. Klasyczny efekt kozy.

Drugim powodem sondażowych spadków jest sytuacja pandemiczna. I tu również regres w poparciu dla partii rządzącej jest wynikiem kolejnej fali zachorowań, która z różną intensywnością i w różnych terminach atakuje wszystkie europejskie kraje. Polityka rządu – przymus szczepień, lockdowny czy ograniczenia dla niezaszczepionych – może jedynie zmniejszyć ilość zachorowań i zgonów. Inna sprawa, że rok temu Mateusz Morawiecki nazywał strategię szwedzkich władz darwinizmem i przeciwstawiał jej, wynikające ponoć z chrześcijańskiej tożsamości naszego narodu, aktywne działania zmierzające do zminimalizowania ilości umierających osób. Efekty też polityki były co najmniej wątpliwe – Polska nie tylko przoduje w ilości zgonów z powodu covidu (ponad 85 tysięcy), ale jeszcze bije rekordy w statystykach ponadnormatywnych śmierci (około 150 tysięcy). Teraz rząd robi to co rok temu robili Szwedzi. Czyli nic. Widocznie nasza chrześcijańska tożsamość jest tak samo trwała jak rzekomy gen sprzeciwu, który nie pozwala wprowadzać jakichkolwiek ograniczeń. Pojawia się i znika. Zależnie od politycznej potrzeby.

Czwarta fala pandemii osiągnęła już swoje apogeum. Do świąt liczba nowych przypadków znacząco spadnie, chociaż liczba zgonów będzie z pewnością jeszcze bardzo wysoka. Prawdopodobnie w styczniu zbliży się do poziomu 100 tysięcy. Ale każda kolejna fala ma coraz mniejsze znaczenie z politycznego punktu widzenia. Polacy zdążyli się do pandemii przyzwyczaić, stąd powszechny brak przestrzegana nawet podstawowych zabezpieczeń i niewielka ilość nowo szczepiących się. Nawet ogromna ilość umierających nie robi aż tak wielkiego wrażenia. Chorzy umierają w zaciszu sal szpitalnych. Są to głównie ludzie starsi wiekiem i schorowani, którym w powszechnym mniemaniu i tak wiele czasu nie pozostało. Wychodzi na to, że dużo prawdy jest w słowach błędnie przypisywanych Stalinowi „śmierć jednego człowieka to tragedia, śmierć milionów to tylko statystyka”.

Trzeci powód – śmierć Izabeli z Pszczyny – miał tylko chwilowe znaczenie. Oczywiście nie można wykluczyć kolejnych tego typu przypadków, ale efekty sondażowe będą równie krótkotrwałe. Na wszelki wypadek PiS odrzucił kolejny obywatelski projekt drastycznego zaostrzenia prawa antyaborcyjnego, łamiąc przy okazji swoją własną obietnicę kierowania do komisji wszystkich projektów zgłaszanych przez obywateli. Na dodatek kompromitujące zachowanie Marty Lempart (wobec sprzątaczki pod siedzibą PiS-u) nie przysparza sympatii ruchom proaborcyjnym. Wbrew twierdzeniom działaczek Lewicy i Strajku Kobiet, większość Polaków nie chce legalnej aborcji na życzenie. A o żadnym kompromisie nie chcą słyszeć.

Nie dość, że przyczyny spadku poparcia dla Zjednoczonej Prawicy są raczej przejściowe, to na dodatek nie skutkuje on proporcjonalnym wzrostem notowań ugrupowań opozycyjnych. Większość zniechęconych do Prawa i Sprawiedliwości wyborców przechodzi do grona niezdecydowanych. W najlepszym – z punktu widzenia opozycji – wypadku, nie wezmą oni udziału w najbliższych wyborach. Bardziej prawdopodobny jednak jest ich powrót do grona wyborców ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego. Sprzyjać temu będą polaryzacja sceny politycznej i mobilizacja elektoratów, które są naturalnym efektem kampanii wyborczej. To, że wielu wyborców zagłosuje bardziej przeciw Tuskowi niż za Kaczyńskim nie będzie miało w praktyce większego znaczenia. Zjednoczona Prawica ponownie może uzyskać poparcie umożliwiające kontynuację rządów. Jeżeli nie samodzielnych, to w koalicji z Konfederacją. Przynajmniej do czasu dokonania skutecznych zakupów na poselskim rynku transferowym. A w tym Jarosław Kaczyński jest dobry. W końcu kupuje nie za swoje.

Karol Winiarski

Przekaz socjotechniczny sprowadzić można do trzech form postępowania:

a) perswazji – zmiany poglądów sterowanych za pomocą rozmaitych sposobów przekonania;

b) manipulacji – zmiany poglądów innych wbrew ich woli lub bez ich wiedzy;

c) facylitacji (działań facylitacyjnych) – tworzenia realnych sytuacji, które z kolei działają pośrednio lub bezpośrednio na postawy czy poglądy ludzi.

Warto jednak pamiętać, że polityka nie lubi prawdy, zaś prawda nie lubi polityki.

Trybunał Konstytucyjny w dniu 07.10.2021 r. na wniosek Premiera RP orzekł, że przepisy europejskie uprawniające sądy krajowe do pomijania przepisów konstytucji lub orzekania na podstawie uchylonych norm są niezgodne z konstytucją.

Trybunał stwierdził też niekonstytucyjność przepisów Traktatu o UE w zakresie w jakim organy UE działają poza granicami kompetencji przekazanych przez Polskę w traktatach, a konstytucja nie jest najwyższym prawem w Rzeczypospolitej.

Za niezgodne z konstytucją uznane zostały również przepisy europejskie, które uprawniają sądy krajowe do kontroli legalności powołania sędziego przez prezydenta oraz uchwał Krajowej Rady Sądownictwa ws. powołania sędziów. TK nie wykluczył, że oceni zgodność z konstytucją TSUE, „włącznie z usunięciem ich z polskiego porządku prawnego”.

Prawnicy w Polsce jednomyślnie uznali, że należało umorzyć postępowanie w tej sprawie ponieważ wniosek premiera jedynie pozornie dotyczył kontroli wskazanych norm, a w istocie zmierzał do podważania w polskim porządku prawnym skutków prawnych konkretnych wyroków TSUE. Wniosek z racji pozorności nie nadawał się do merytorycznego rozpoznania przez TK , a premier w swoim wniosku oczekiwał w rzeczywistości od TK weryfikacji orzecznictwa TSUE i dążył do podważenia skuteczności konkretnych orzeczeń TSUE.

Wniosek zmierzał więc w istocie do legitymizacji działań parlamentu i rządu mających paraliżować możliwość podważenia rozwiązań legislacyjnych przyjętych w ramach tzw. reformy sądownictwa, w razie stwierdzenia przez TSUE i polskie sądy ich niezgodności z traktatowymi zobowiązaniami w zakresie zapewnienia skutecznej ochrony prawnej.

Wyrok ten w istocie dąży do podważenia skuteczności niektórych wyroków TSUE, a orzeczenie TK ingeruje nie tylko w kompetencje TSUE, ale także w kompetencje polskich sądów do rozstrzygania kwestii zgodności przepisów ustaw z prawem unijnym.

Po opublikowaniu wyroku nie dojdzie jednak do uchylenia obowiązywania zakwestionowanych przepisów Traktatu o UE, ponieważ wypowiedzenie umowy międzynarodowej wymagałoby zastosowania odpowiedniej procedury.

Nie dojdzie też do uchylenia wyroków TSUE. Wyroki TK nie mają żadnej mocy kasowania ani uchylania przyjętej przez TSUE wykładni prawa UE. W polskim porządku prawnym nadal będą obowiązywały zakwestionowane przez premiera przepisy traktatu w rozumieniu wynikającym z orzeczeń TSUE w szczególności art. 19, który zobowiązuje państwa członkowskie do zapewniania skutecznej ochrony prawa.

Jak stwierdził sędzia Pszczółkowski w zdaniu odrębnym do wydanego orzeczenia „Wyrok TK będzie niestety prowadził do dalszego pogłębienia chaosu prawnego, a wniosek premiera i orzeczenie TK zmierzają do uniemożliwienia sądom stosowania wykładni przepisów UE ustalonej przez TSUE”.

Sędzia Jarosław Wyrembak natomiast w zdaniu odrębnym podkreślił, że premier Mateusz Morawiecki nie zdefiniował problemu konstytucyjnego wymagającego rozstrzygnięcia TK w żadnym z trzech punktów wniosku. Zaznaczył, że w trakcie wszystkich rozpraw nikt z uczestników postępowania nie kwestionował znaczenia Konstytucji RP, jako najwyższego prawa RP”.

Stwierdził również, że Trybunał Konstytucyjny podjął próbę dość głębokiej rekonstrukcji zagadnień przedstawionych przez prezesa Rady Ministrów w petitum wniosku, a bardzo rozległe uzasadnienie wniosku stanowić mogło najwyżej bardzo kruchą i niepewną podstawę takich zabiegów, zwłaszcza że z obszernością wywodów zawartych w uzasadnieniu wniosku nie idzie niestety w parze ich klarowność, spójność logiczna oraz merytoryczna konsekwencja.

Wyjaśnienia przedstawicieli Rzecznika Praw Obywatelskich, w szczególności prof. Macieja Taborowskiego, wykazały, że wniosek premiera nie ma żadnych podstaw i zasadności w sytuacji, gdy jesteśmy członkiem Unii Europejskiej.Jednocześnie prof. M. Toborowski potwierdził ogromną wiedzę w zakresie prawa europejskiego, erudycję i błyskotliwość.

Pokazał również niesamowitą cierpliwość i wzorcową kulturę. To nieosiągalny dla wielu wzór do naśladowania.

TK:

Sędzia Sochański – „Konstytucja mówi, że sędziowie są niezawiśli, to o co mamy pytać TSUE i czego brakuje Konstytucji?”

Prof. Toborowski – „Konstytucji niczego nie brakuje. Brakuje ustawom, które zostały przyjęte z naruszeniem standardów. Orzeczenia TSUE i Konstytucja są zgodne”.

Również w dniu 24 listopada 2021 r. Trybunał Konstytucyjny przychylając się do wniosku Prokuratora Generalnego Zbigniewa Ziobry, orzekł, że art. 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, w zakresie w jakim pojęciem „sądu” obejmuje Trybunał Konstytucyjny oraz w zakresie, w jakim przyznaje Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka kompetencję do oceny legalności wyboru sędziów TK, jest niezgodny z Konstytucją.

Wniosek Ziobry i wyrok TK są bezpośrednią reakcją na wydany w maju wyrok Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie Xero Flor przeciwko Polsce. ETPCz orzekł w nim, że składy TK, w których zasiadają osoby nieuprawnione do orzekania, naruszają prawa skarżących chronione w Artykule 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.

Ponownie, jak w odniesieniu do poprzedniego wyroku stwierdzić należy, że TK nie miał kompetencji do zajęcia się tą sprawą, ponieważ nie jest uprawniony do badania konstytucyjności wyroków – ani tych wydawanych przez polskie sądy, ani tych wydawanych przez sądy międzynarodowe. Nie można przyjąć, że pojęcie „sądu” w rozumieniu art. 6 EKPC ma dokładnie takie samo znaczenie, jak na gruncie art. 45 Konstytucji, bo przecież stronami Konwencji jest 47 państw o znacząco odmiennych systemach prawnych. ETPC działał zgodnie z swoimi kompetencjami i trudno tu mówić o jakiejś rewolucji w jego orzecznictwie.

Konwencja nakłada na państwa obowiązki, które muszą być respektowane przez wszystkie organy władzy. Jeśli zaś organy te nie działają zgodnie z wynikającymi z EKPC standardami, może dojść do naruszenia Konwencji. Dotyczy to również TK. Dlatego też badanie przez ETPC legalności wyboru sędziów jest zgodne z Konstytucją. Wyrok TK nie będzie miał skutków poza Polską, a i tak wyrok w sprawie Xero Flor przeciwko Polsce musi być wykonany z wszystkimi skutkami z niego wynikającymi.

Jeżeli rządzący uważają, że Europejska Konwencja Praw Człowieka jest niezgodna z Konstytucją, to mogą ją wypowiedzieć. Jeśli jednak tego rządzący nie zrobią (albo nie zmienią Konstytucji lub nie renegocjują EKPC), to nie wykonując wyroku ETPC będziemy jako państwo naruszać prawo międzynarodowe. Jeśli chodzi o skutki wyroku w sferze wewnętrznej, można się spodziewać, że celem Prokuratora Generalnego było niedopuszczenie do kwestionowania przez sądy wyroków TK wydawanych z udziałem nieprawidłowo wybranych osób na podstawie art. 6 ust. 1 EKPC. Sytuacja ta jest wysoce niepokojąca w zakresie praw człowieka dla obywateli polskich w relacjach obywatel – państwo.

Wniosek Premiera M. Morawieckiego oraz Prokuratora Generalnego Z. Ziobry, a potem wyroki Trybunału Konstytucyjnego, zakwestionowały powinność lojalnej współpracy na linii państwo członkowskie – Unia Europejska. W pierwszym rzędzie stawia on w trudnej sytuacji polskich sędziów w związku z wyrokami TSUE, ale też ustawodawcę, prezydenta i rząd przed dylematem: zmienić konstytucję czy wypowiedzieć unijny traktat. Dotkną one w tym zakresie przede wszystkim obywateli polskich, którzy oczekują szybkiego, merytorycznego i sprawnego orzekania przez niezależnych i niezawisłych sędziów.

Wyroki te mają niestety służyć celom politycznym. Mają dać legitymację rządowi do niestosowania się do orzeczeń TSUE i ETPC w zakresie funkcjonowania standardu niezawisłości sędziowskiej i niezależności sądownictwa. Skutki tych decyzji Trybunału Konstytucyjnego będą jednocześnie katastrofalne dla Polski w aspekcie prawnym, politycznym i finansowym o czym m.in. pisałem w art. „Cecora 2020 w aspekcie prawnym” cz.1 i 2. Ale kto bogatemu zabroni?

„Prawda daje ci wybór, kłamstwo nie daje ci szans” Lech Nawrocki.

Jarosław Pięta
Radca prawny

Kariera Łukasza Mejzy była jedną z najbardziej spektakularnych w ostatnich latach. Jeszcze kilka miesięcy temu ten mało znany radny lubuskiego sejmiku wojewódzkiego nie odgrywał żadnej roli w ogólnopolskiej polityce. Radykalną zmianę w jego życiu przyniosła śmierć Jolanty Fedak – posłanki Polskiego Stronnictwa Ludowego. A ponieważ Łukasz Mejza był pierwszym „rezerwowym” na tej samej liście, został posłem. To dosyć przypadkowe wydarzenie uruchomiło szereg kolejnych zdarzeń.

Gdyby Zjednoczona Prawica miała znaczącą większość w Sejmie, Łukasz Mejza do końca kadencji wegetowałby w ostatnich ławach sali sejmowej. Przewaga rządzącej koalicji nad opozycją była jednak niewielka, a konflikt z Porozumieniem Jarosława Gowina doprowadził do jej ostatecznego zachwiania. W tej sytuacji Jarosław Kaczyński gwałtownie poszukiwał chętnych do wzmocnienia parlamentarnej większości. Część posłów pozyskał poprzez rozbicie Porozumienia. Przejęcie przez Adama Bielana kilku dotychczasowych parlamentarzystów z Kamilem Bortniczukiem na czele, a następnie odejście Marcina Ociepy wraz z kolejnymi dezerterami, pozwoliło pozbyć się z rządu Jarosława Gowina. Aby jednak ustabilizować większość rządową prezes Prawa Sprawiedliwości musiał udać się na kolejne zakupy. Powrót Lecha Kułakowskiego kosztował nas (Bank Gospodarstwa Krajowego, w którym poseł został doradcą, jest własnością państwową) 35 tys. zł miesięcznie. Łukasz Mejza pozornie okazał się znacznie tańszy – pensja wiceministra sportu jest mniej więcej o połowę mniejsza. Tyle, że koszt reaktywowania zlikwidowanego rok temu ministerstwa (w ramach oszczędności oczywiście), to już znacznie większe wydatki. A koszty polityczne mogą się okazać jeszcze poważniejsze.

Łukasz Mejza nigdy nie oznaczał się twardym kręgosłupem ideowym. Zaczynał karierę u boku Wadima Tyszkiewicza – wieloletniego Prezydenta Nowej Soli, a obecnie opozycyjnego senatora. To właśnie z założonego przez niego komitetu Lepsze Lubuskie uzyskał w 2014 roku mandat radnego w Sejmiku Województwa. Dość szybko jednak jego nowym protektorem został Prezydent Zielonej Góry Janusz Kubicki i Bezpartyjni Samorządowcy, do których przyłączył się już po kilku miesiącach. Nauczyciela miał dobrego – włodarz stolicy polskiego winiarstwa karierę zaczynał w SLD, potem korzystał z rekomendacji PO, a w ostatnich wyborach startował już z poparciem PSL-u i Bezpartyjnych Samorządowców. Dlatego też jego protegowany znalazł się na liście tego ostatniego ugrupowania do Sejmu. Dzisiaj wszyscy, którzy wówczas wspierali Łukasza Mejzę, chcieliby o tym jak najszybciej zapomnieć.

Już pierwsze miesiące parlamentarnej działalności nowego posła wzbudzały kontrowersje. Ten młody polityk okazał się całkiem majętnym człowiekiem, a źródła dochodów firm, których był właścicielem lub udziałowcem, nie były do końca przejrzyste. Sam poseł dość długo zwlekał ze złożeniem drugiego oświadczenia majątkowego (pierwsze złożył przy obejmowaniu mandatu), za co dostał zresztą naganę. Nie przeszkodziło to jednak Jarosławowi Kaczyńskiemu, który przecież niejednokrotnie negatywnie wypowiadał się o polskich przedsiębiorcach, zrobić „przedsiębiorczego” posła wiceministrem. Musiał to nawet ogłosić na specjalnie zwołanej konferencji prasowej, gdy posłowie Adama Bielana (Republikanie), odmówili głosowania razem z PiS-em w kilku sejmowych głosowaniach. Marszałek Elżbieta Witek przerwała wówczas obrady z powodu „awarii systemu głosowania”. Awarią był oczywiście szantaż Republikanów. Po deklaracji prezesa system się „naprawił”.

Kilka dni temu dziennikarze Wirtualnej Polski opublikowali artykuł odsłaniający kulisy biznesowych sukcesów wiceministra. Łukasz Mejza miał odwiedzać rodziców nieuleczalnie chorych dzieci osobiście namawiając ich do skorzystania z niekonwencjonalnych i niemających żadnego naukowego potwierdzenia terapii medycznych. Cena rozpoczynała się od 80 tys. dolarów. Wykorzystywanie największego nieszczęścia jakim jest śmiertelna choroba własnego dziecka do nabijania własnej kabzy, nie mieści się w żadnych normach moralnych cywilizowanego świata. Ale jak widać mieści się w normach politycznych. Trudno bowiem uwierzyć, że Jarosław Kaczyński nie wiedział o ciemnych interesach Łukasza Mejzy. A jeśli nie wiedział, to stan polskich służb, które nie były w stanie tej informacji wicepremierowi do spraw bezpieczeństwa wcześniej przekazać, jest nawet gorszy niż w narracji naszej opozycji.

W każdym normalnym kraju, pięć minut po ujawnieniu tych wiadomości, wiceminister byłby byłym wiceministrem. Ale Polska jak widać nie jest normalnym krajem. Minęło już kilka dni, a Łukasz Mejza dalej pełni swoją funkcję. Pierwsze reakcje polityków Zjednoczonej Prawicy były standardowe – bronili członka swojego plemienia jak niepodległości. Następnego dnia partyjny przekaz był już bardziej zdystansowany. Nazwisko Mejzy zniknęło nawet ze strony internetowej Republikanów. Ale dymisji dalej nie było. Na pytania dziennikarzy politycy partii rządzącej bez przekonania mówią o konieczności sprawdzenia doniesień przez służby, co zresztą kompromituje te służby – cóż bowiem robiły do tej pory?

Dlaczego Jarosław Kaczyński do tej pory nie zdecydował się na radykalne decyzje w sprawie Łukasza Mejzy? Widocznie uznał, że skandal nie będzie miał większego znaczenia dla notowań jego partii, a utrata jednego głosu byłaby znacznie boleśniejszą stratą. I bardzo prawdopodobne, że ma rację, o ile tylko nie zostaną ujawnione jeszcze bardziej kompromitujące Łukasza Mejzę informacje. Degrengolada polskiej klasy politycznej jest bowiem oczywistą konsekwencją głębokiego kryzysu moralnego polskiego społeczeństwa. Gdyby takie skandale wywoływały automatyczne załamanie się notowań odpowiedzialnych za to ugrupowań, reakcje partyjnych liderów byłyby szybkie i zdecydowane. Ale skoro elektorat toleruje takie zachowania, to dlaczego ktoś miałby ograniczać sobie swobodę politycznego manewru? I dopóki tak będzie, nic się w naszym kraju nie zmieni.

Karol Winiarski

Wkrótce miną trzy miesiące od wprowadzenia stanu wyjątkowego na granicy polsko-białoruskiej. Zgodnie z zapowiedziami rządu miał on ostatecznie uszczelnić polską granicę, a w konsekwencji doprowadzić w niedługim czasie do rozwiązania problemu kryzysu migracyjnego. Pomoc ze strony innych państw miała nie być potrzebna, a opozycja miała nie przeszkadzać. W chwili obecnej więcej migrantów jest w Niemczech niż na Białorusi, sytuacja na granicy uległa drastycznemu zaognieniu, co najmniej kilkanaście osób zmarło, a przywódcy najważniejszych europejskich krajów widząc nieskuteczność polskiej polityki postanowili bez udziału Polski podjąć samodzielne działania – blokowanie połączeń lotniczych do Mińska i bezpośrednie rozmowy z Władymirem Putinem, a nawet z samym Aleksandrem Łukaszenką.

Z informacji przekazywanych przez białoruskiego dyktatora, w jego kraju przebywa około 7 tys. migrantów. Oczywiście Łukaszence wierzyć nie można, ale w jego interesie byłoby raczej zawyżenie, niż zaniżenie ich ilości. Z kolei oficjalne niemieckie dane mówią o 10 tys. zarejestrowanych w tym roku uchodźców, którzy przedostali się do naszego zachodniego sąsiada szlakiem białoruskim. Z tego co twierdzą migranci, zdecydowana większość z nich dotarła do Niemiec przez Polskę. Na dodatek ich ilość z tygodnia na tydzień rośnie. Jak widać, wbrew zapewnieniom polskiego rządu, nasza granica jest dziurawa jak sito.

Do niedawna nie widać też było spadku napływu migrantów na teren Białorusi. To oczywiście efekt działań reżimu Łukaszenki, ale przecież nikt ich na siłę tam nie ściągał. A przecież zgodnie z argumentacją polskiego rządu, zdecydowana postawa wobec migrantów miała zniechęcić potencjalnych kandydatów do podróży do Mińska. Dlaczego więc stało się inaczej? No właśnie dlatego, że polskie służby kompletnie nie poradziły sobie z zabezpieczeniem polskiej granicy. Skoro tylu migrantom jednak udało się przedostać do Niemiec (o czym z pewnością poinformowali swoich krewnych i znajomych), to znaczy, że szansa na odmianę swojego życia jest całkiem realna. Warto więc zaryzykować. I ryzykują wyprzedając majątek i kupując bilet do Mińska.

Porażka polskich służb (Straży Granicznej, Policji i wojska) w ogromnym stopniu wynika z przyjętej taktyki. Gdyby wszyscy schwytani po polskiej stronie granicy migranci byliby umieszczani w obozach dla uchodźców, a nie wyrzucani z powrotem do Białorusi, ilość przedzierających się do Polski Kurdów, Afgańczyków czy Arabów radykalnie by spadła. Jeżeli zaś ośrodki byłyby pilnie strzeżone, a procedura deportacyjna przeprowadzana szybko i sprawnie, naśladowców szybko by zabrakło. Przymykanie oka na dobrowolną relokację migrantów do Niemiec oczywiście nie wygasiłoby szlaku migracyjnego, ale przerzuciłoby problem na barki naszego zachodniego sąsiada. A tak wypychani na Białoruś migranci podejmują kolejne próby przedostanie się do Polski i któraś z nich zwykle kończy się sukcesem. Aż strach pomyśleć, że są wśród nich terroryści. A przecież Mariusz Kamiński twierdził, że tak jest w przypadku co dziesiątego migranta. Całe szczęście, że wiarygodność ministra spraw wewnętrznych i administracji jest taka sama jak jego pryncypała w rządzie nazywanego już powszechnie Pinokiem.

Inną sprawą jest ocena działań polskich funkcjonariuszy na wschodniej granicy. Utarł się w Polsce jakiś dziwny zwyczaj dziękowania przedstawicielom różnych zawodów za wykonywanie ich obowiązków pracowniczych i służbowych. Nauczycielom dziękuje się za to, że uczą, lekarzom, że leczą, a pilotom, że bezpiecznie lądują (tak jakby pilotowali samolot zdalnie i sami nie byli na jego pokładzie). Podobnie jest w przypadku żołnierzy, policjantów i strażników granicznych. Od dawna w Polsce nie mamy obowiązkowej służby wojskowej. Do policji i Straży Granicznej też nikt nikogo siłą nie wciela. Broniąc polskiej granicy funkcjonariusze i żołnierze wypełniają swoje zawodowe obowiązki, za które otrzymują niemałe zresztą pieniądze (nie mówiąc o innych przywilejach – np. emeryturze po 25 latach pracy). Składanie im hołdów jest, mówiąc oględnie, kuriozalne. Tym bardziej, że wykonują rozkazy, a zachowania niektórych z nich nie wytrzymują krytyki. Rzucanie „kurwami” przy zatrzymaniu dziennikarzy nie przynosi chwały polskiemu mundurowi, a przerzucanie ludzi przez drut kolczasty (ciężarna migrantka wkrótce potem urodziła martwe dziecko), powinno się skończyć odpowiedzialnością karną.

W rozmowie z Polskim Radiem Jarosław Kaczyński stwierdził, że umiędzynarodowienie sprawy kryzysu na granicy z Białorusią jest potrzebne, „ale nie w ten sposób, żeby rozmawiano nad naszymi głowami”. „Powiedziałem prezydentowi Niemiec, że Polska nie uzna żadnych ustaleń ws. sytuacji na granicy polsko-białoruskiej, które zostaną podjęte ponad naszymi głowami” – to z kolei wypowiedź Andrzeja Dudy. Problem polega na tym, że nikt z nami nie będzie niczego uzgadniał, być może poza ustaleniami, które będą nas dotyczyły bezpośrednio. Polska od wielu lat nie odgrywa żadnej roli w wielkiej polityce, a ostatni raz kiedy o czymś współdecydowaliśmy miał miejsce w 2014 roku, gdy Radosław Sikorski wraz z ministrami spraw zagranicznych Niemiec i Francji doprowadzili do zakończenia krwawych starć na kijowskim Majdanie. W formacie normandzkim nas już nie było, ponieważ Rosja sobie tego nie życzyła. Teraz nie chce nas już nikt. I tak dobrze, że Merkel i Macron kurtuazyjnie uprzedzili nas o planowanych rozmowach z Putinem i Łukaszenką.

Nieudolność polskich władz umożliwiła odniesienie Łukaszence częściowego sukcesu. Co prawda, sankcje nałożone na Białoruś po sfałszowanych wyborach raczej cofnięte nie będą i nikt mu nie będzie płacił za zablokowanie szlaku migracyjnego (jak Erdoganowi), ale już zapowiedź Mateusza Morawieckiego o gotowości Polski do pokrycia kosztów powrotu migrantów do swoich krajów, oznacza, że Baćka ma szanse zrobić dobry interes – zarobił miliony dolarów na sprowadzeniu migrantów, a my zapłacimy za ich odesłanie. Są też oczywiste profity polityczne. Człowiek, z którym od dawna nikt nie rozmawiał, doczekał się telefonów od przywódców najważniejszych krajów europejskich. Można zaklinać rzeczywistość twierdząc, że to nie oznacza uznania jego władzy, ale przecież nie rozmawia się z człowiekiem, który takiej władzy realnie nie posiada.

Nie ulega wątpliwości, że negocjacje z białoruskim dyktatorem to potężny cios w unijną retorykę o konieczności obrony europejskich wartości. Zgodnie z nią z politycznymi bandytami się nie rozmawia. Tyle, że to nie prawda, a polityczne deale zawierano z o wiele bardziej odrażającymi przywódcami. Na dodatek praktyczne konsekwencje tego moralnego rygoryzmu są co najmniej wątpliwe. Pomimo powszechnej krytyki pozycja Aleksandra Łukaszenki jest silniejsza niż rok temu, tysiące jego przeciwników (także działacze polskiej mniejszości narodowej) siedzą w więzieniach, a zależność Białorusi od Rosji jest największa w historii. Nic też nie wskazuje, że w Mińsku może się zmienić władza, a jeśli miałoby to się stać, to wyłącznie z woli Władymira Putina. Trudno ten bilans polityki UE wobec naszego wschodniego sąsiada uznać za sukces. Polityka i moralność rzadko kiedy idą ze sobą w parze.

Jak dalej będzie się rozwijał kryzys? Wiele wskazuje na to, że stopniowo jego intensywność będzie malała, ponieważ dzięki działaniom UE (a raczej Francji i Niemiec, ponieważ polityka zagraniczna UE przypomina Yeti – wszyscy o niej słyszeli, ale nikt jej nie widział) stopniowo zamykane są połączenia lotnicze z Mińskiem. Oczywiście nasz rząd stara się przypisać zasługę własnej aktywności. Gdyby tak jednak było, to dlaczego udaje się to dopiero po trzech miesiącach od rozpoczęcia kryzysu? Czyżby przez tak długi okres czasu nie podejmowano żadnych działań? A może po prostu okazały się nieskuteczne. Możemy udawać mocarstwowość (ktoś słyszał ostatnio o Międzymorzu czy Grupie Wyszehradzkiej?), ale prawda jest zgoła inna – nikt z nami się nie liczy. Dopiero zaangażowanie Niemiec zaniepokojonych zwiększonym napływem emigrantów i bezskutecznością działań polskich służb oraz polskiej dyplomacji, przyniosło efekty. Nie wiemy co obiecano Łukaszence, a zwłaszcza Putinowi, ale przynajmniej wstrzymanie lotów z Damaszku mogło nastąpić wyłącznie na polecenie wysłane z Moskwy, a nie z Berlina, Paryża czy Waszyngtonu. Asad dobrze wie, od którego polityka zależy jego los.

Dlaczego od samego początku nie zabiegaliśmy o skuteczne wsparcie z zewnątrz? Po części to oczywiście obawa przed skutkami ujawnienia własnej słabości w polityce międzynarodowej. Ale zdecydowanie ważniejsza była chęć wykorzystania kryzysu do odzyskania wyborców, którzy rozczarowani do rządów Prawa i Sprawiedliwości deklarowali niechęć do udziału w wyborach lub brak decyzji co do wyboru preferowanego ugrupowania. Początkowo rzeczywiście miało to miejsce. Teraz jednak sytuacja się zmieniła. Zamiast dalszych wzrostów, sondaże znowu zaczęły spadać. Najprawdopodobniej pozytywne efekty prężenia muskułów zostały przykryte szybko rosnącą inflacją, wznoszącą się czwartą falą pandemii oraz śmiercią mieszkanki Pszczyny, co przypomniało wyrok TK w sprawie aborcji. Być może też część wyborców zaczęła dostrzegać całkowity brak skuteczności dotychczasowej polityki. Przede wszystkim jednak działania podjęły inne państwa, na co nie mieliśmy żadnego wpływu. Stąd też żenująca próba podpięcia się pod skuteczne działania Berlina i Paryża przy jednoczesnej kontynuacji militarnej retoryki. Słuchając rządowych mediów można czasami odnieść wrażenie, że właśnie odnosimy największe zwycięstwa od czasów Bitwy Warszawskiej, wiedeńskiej wiktorii, a nawet Grunwaldu. To już nawet nie jest śmieszne. To jest po prostu żałosne.

Karol Winiarski

Echo towarzyszące tegorocznemu fetowaniu odzyskania Niepodległości dawno już przebrzmiało. Nie obyło się bez skrajnie mocnych słów, nierzadko przekraczających wszelkie granice nie tylko dobrego smaku, ale też prawa. Chociaż z egzekwowaniem tych drugich jest niczym z podejściem do przestrzegania obowiązku noszenia maseczek, to – wbrew apelowi podniesionemu w korespondencji elektronicznej Pana Ministra Dworczyka, jakoby przynajmniej przez dwa dni Funkcjonariusze Policji udowodniać mieliby, że Państwo nie funkcjonuje li tylko z przymkniętymi oczyma – jednak dopuszczenie do publicznej debaty środowisk o wątpliwej konduicie najwyraźniej tylko Politykom Prawa i Sprawiedliwości oraz Konfederacji nie przywodzi na myśl skojarzeń z sytuacją społeczno-polityczną naszego Sąsiada zza Odry, z przełomu lat dwudziestych i trzydziestych ubiegłego stulecia. Rzecz nie w tym, by uporczywie wyłapywać lapsusy (znajomość terminu to jedno, ale żeby powtórzyć trudne słowo, jakim jest niewątpliwie ów nieszczęsny „krużganek”, należy przedsięwziąć wysiłek zdwojony: zasłyszeć i zapamiętać). Ponieważ jedną z cech przywódczych jest umiejętność wyrzucenia skrupułów za okno, zwłaszcza w kontekście podtrzymywania ciągłości władzy, do pochodu atawizmu przy rondzie Romana Dmowskiego dojść mogło tylko z wykorzystaniem wytrychu prawnego. Ten elegancki absolutnie być nie musi – wystarczy, że okazał się skuteczny.

W Sosnowcu, nazywanym przez wielu „najdalej na południe wysuniętym przyczółkiem Warszawy” (z pewnością nie dzięki powielaniu wzorców dbania o Historię), sprawy mają się – co nikogo w pierwszej chwili nie powinno dziwić – inaczej. Gdy jednak przypomnimy sobie, że Panowie Prezydenci Chęciński oraz Trzaskowski wywodzą się z tego samego politycznego rozdania, niejedno czoło być może wykrzywi wymowna zmarszczka konsternacji. Jak to bowiem jest możliwe, by alians po linii ideowej dopuszczał taką rozbieżność optyki?

W jaki sposób, wyzbywszy się wszelkich uprzedzeń i będąc wiernym racjonalnej argumentacji – w świetle wolnościowej narracji liberalno-demokratycznej, pod której sztandarami Włodarze Sosnowca oraz Warszawy funkcjonują – wytłumaczyć nie tyle zajścia z 17 VIII 2020 roku w Sosnowcu przy placu Stulecia, co ich następstwa? Chociaż wiele wody w Przemszach upłynęło, sprawę tę – jak wiele w Mieście – ordynarnie przemilczano! Wywołany do tablicy Pan Prezydent Chęciński dopiero po kilku dniach (!), zmobilizowany najwyraźniej wyłącznie resztkami przyzwoitości i cywilnej odwagi, wyraził dezaprobatę tonem pozbawionym krzty charyzmy.

Jakie kroki prawne wówczas podjęto? Czy Śledczy z ulicy Teatralnej zainteresowali się nie tylko atakami słownymi, ale też aktami przemocy fizycznej? Przede wszystkim, czy miała miejsce rozmowa z Kierownictwem Klubu?

Który to już raz mamy jaskrawy przykład, że w Sosnowcu dba się fasadowo o Wartości?! Co rusz napotykamy w Mieście na upamiętnienia wzniosłych Idei. Słusznie! Napotykamy jednak na solidny mur strachu, gdy braterstwo Ratusza ze Stadionem triumfuje nad – bodaj najczęściej cytowaną – maksymą Pana Profesora Bartoszewskiego… Warto zdać sobie sprawę nie tylko z tego, że milczenie jest tożsame przyzwoleniu, ale spokojne przyglądanie się bandyckim zajściom, prowokowanym przez indywidua bezczeszczące Biało-Czerwoną lub Kotwicę, otumanionych wizją szerzenia proojczyźnianych postaw, jest policzkiem hańby wymierzonym nie tylko współcześnie żyjącym Polakom, ale też Rodakom do ostatnich chwil śniących o Wolności w cieniu krematoryjnych kominów Brzezinki lub na pięćdziesięciostopniowym mrozie Kołymy.

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak

Warszawa, 20 XI 2021

Święto Niepodległości od wielu lat przebiega w naszym kraju w taki sam sposób. W Warszawie wielotysięczny Marsz Niepodległości koncentruje zainteresowanie mediów, a wszyscy zadają jedno pytanie – będzie zadyma czy nie będzie. Tym razem nie było. Może dlatego, że na polecenie wojewody usunięto z trasy marszu wszelkie przedmioty, które mogłyby sprowokować naszych hiperpatriotów. A może dlatego, że finansowany przez władze (4 mln zł w ciągu ostatnich miesięcy) organizator marszu Robert Bąkiewicz, musiał tym razem powstrzymać swoich napalonych kolegów od tego co lubią najlepiej. Skończyło się więc jedynie na spaleniu flagi Niemiec i podobizny Donalda Tuska.

Liderzy PiS-u, z cudownie ozdrowiałym po zaskakującej nieobecności w Sejmie w czasie debaty o sytuacji na granicy polsko-białoruskiej prezesem Jarosławem Kaczyńskim na czele, jak co roku wyjechali do Krakowa. Od lat bowiem jak ognia unikają ewentualnej identyfikacji z organizatorami Marszu Niepodległości. I nie chodzi tylko o przepaść intelektualną dzielącą Jarosława Kaczyńskiego i Roberta Bąkiewicza (od czwartku ksywa „Krużganek”). Podstawowym założeniem politycznej strategii prezesa PiS od lat jest niedopuszczenie do pojawienia się poważnej siły na prawo od jego ugrupowania. Wejście do Sejmu Konfederacji w 2019 roku to poważny wypadek przy pracy i zagrożenie na przyszłość. Dlatego Bąkiewicz, którego relacje z pozostałymi liderami ruchu narodowego od dawna nie są najlepsze, jest wspierany finansowo publicznymi funduszami. Ale pokazywanie się z nim to jednak obciach, którego bardziej umiarkowani wyborcy mogą nie zaakceptować.

Zdaje sobie z tego sprawę i chce wykorzystać Rafał Trzaskowski, który w tym roku odniósł kolejne pyrrusowe zwycięstwo. Udało mu się pozbawić Marszu Niepodległości statusu zgromadzenia cyklicznego, co dawało pierwszeństwo przed wszelkimi innymi niepodległościowymi imprezami. Rozpaczliwe próby wojewody mazowieckiego i Ministra Sprawiedliwości legalizacji przedsięwzięcia narodowców poległy w sądowych bataliach. Ostatnią deską ratunku okazało się nadanie imprezie rangi uroczystości państwowej. Ze wszystkimi tej decyzji konsekwencjami – wystąpienia panów Bąkiewicza i Winnickiego zyskały rangę prezentacji oficjalnych poglądów państwa polskiego, ponieważ żaden przedstawiciel polskich władz głosu nie zabrał. Inna sprawa, że tezy głoszone przez tego pierwszego były zadziwiające zbieżne z tym, co dzień wcześniej mówił Jarosław Kaczyński.

Trudno zrozumieć jakie polityczne intencje kierowały Prezydentem Warszawy Rafałem Trzaskowskim. Co zrobi jeden z liderów PO, jeżeli po następnych wyborach władzę przejmie opozycja? Czy też będzie próbował nie dopuścić do Marszu Niepodległości, co w razie wyegzekwowania tej decyzji doprowadziłoby do potężnych zamieszek w centrum stolicy? A może chodzi po prostu o zaspokojenie oczekiwań własnego elektoratu i umocnienie osłabionej pozycji w Platformie Obywatelskiej? Od osoby pretendującej do najwyższych funkcji w państwie należałoby oczekiwać większej odpowiedzialności i bardziej długofalowego myślenia.

Można mieć pretensje do krótkowzrocznych zachowań Rafała Trzaskowskiego, ale wszyscy liderzy opozycji nie mają pomysłu na obchody naszego święta narodowego. Tak zresztą było od początku III RP. Jedynie Bronisław Komorowski próbował zorganizować „ekumeniczne” obchody 11 Listopada, ale nie spotkało się to z większym zainteresowaniem społeczeństwa, a czekoladowy orzeł do dziś wywołuje złośliwe komentarze. Przytłaczająca większość naszych rodaków nie jest w ogóle zainteresowana jakimkolwiek świętowaniem. Częściowo to oczywiście efekt terminu – w listopadzie mało komu chce się wychodzić z domu. Ale to również brak tradycji radosnego obchodzenia świat narodowych. Na niezagospodarowany obszar wkroczyli więc kilkanaście lat temu narodowcy, którzy potrafili wzbudzić i wykorzystać społeczne emocje części młodszej generacji polskiego społeczeństwa.

Próby blokowania Marszu Niepodległości są przejawem wybiórczego traktowania wolności manifestowania poglądów. Zgadzamy się tylko na takie, które są przynajmniej zbliżone do naszych. Jeśli mamy przeciwne, to najchętniej byśmy ich zakazali. Może warto, żeby zwolennicy różnych zakazów przemyśleli słowa przypisywane Wolterowi: „Nie zgadzam się z tym co mówisz, ale oddam życie, abyś miał prawo to powiedzieć.”

Problem z Marszem Niepodległości jest jednak inny. Jego organizatorzy reprezentują typ patriotyzmu wykluczającego i martyrologicznego. To wbrew pozorom jest dość wygodne. Wystarczy od czasu do czasu głośno manifestować swoją miłość do rodzinnego kraju – najczęściej w trakcie wydarzenia sportowego czy właśnie na rocznicowych uroczystościach. Grupowo i bez zobowiązań, bo przecież nikt na poważnie nie bierze pod uwagę, że deklaracja oddanie życia za Ojczyznę może zostać zweryfikowana w realnym życiu. O wiele trudniej jest praktykować patriotyzm na co dzień, bez emocjonalnego wzmożenia i grupowego wsparcia. Na dodatek czasami wymaga to poniesienia pewnych kosztów – np. uczciwego płacenia podatków czy rezygnacji z wyjazdu poza granice kraju, gdzie czeka lepiej płatna praca. Taki patriotyzm to także dbanie o nasze otoczenie, w tym także środowisko naturalne oraz szacunek dla innych kultur i narodowości, a także inwestowanie środków publicznych w naukę, kulturę i edukację zamiast prężenia muskułów i budowanie ćwierćmilionowej armii, która zresztą nikogo nie powstrzyma i nie pokona. To właśnie taki typ patriotyzmu buduje siłę państwa i zapewnia dobrobyt przyszłym pokoleniom. Jakże daleki od naszej tradycji i mentalności. I dlatego jesteśmy tam, gdzie jesteśmy, a nie tam gdzie chcielibyśmy być. I pewnie jeszcze długo będziemy, coraz bardziej sfrustrowani i obrażeni na cały świat.

Karol Winiarski

Śmierć 30-letniej kobiety w Pszczynie spowodowana sepsą wywołaną zbyt późnym usunięciem płodu po odejściu wód płodowych, wywołała poruszenie w całej Polsce. Masowe demonstracje w wielu miastach, wypowiedzi czołowych polityków obozu rządowego i opozycji, reakcja ministerstwa zdrowia określająca wytyczne do przeprowadzania zabiegów aborcji w takich sytuacjach, to tylko niektóre konsekwencje tej tragedii. Można się jednak spodziewać, że za kilka dni inne bieżące wydarzenia – chociażby czwarta fala pandemii, która po raz kolejny pokazuje bezradność decyzyjną polskiego rządu czy przyśpieszająca inflacja bijąca kolejne rekordy – zepchną ten dramat w zakamarki ludzkiej pamięci. Aż do następnej śmierci.

Medialna dyskusja skupia się na poszukiwaniu winnych. Jedni uważają, że do spóźnionej reakcji lekarzy doprowadził mrożący efekt wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Inni, że takiego związku przyczynowo-skutkowego nie ma, ponieważ obowiązujący stan prawny dawał im pełne prawo do usunięcia płodu zagrażającego życiu i zdrowi matki. Oczywiście nikt nie widzi winy po swojej stronie. A akurat w tym przypadku, jak zresztą i w wielu innych, współwinnych, chociaż oczywiście w różnym stopniu, jest wielu.

O winie lekarzy zadecyduje prawdopodobnie sąd (zarówno lekarski, jak i powszechny). Jednak ich zawieszenie przez sam szpital po wstępnym zbadaniu sprawy, uprawdopodabnia tezę o poważnym błędzie w sztuce medycznej. Z pewnością wpływ na ich spóźnioną reakcję miał strach przed ewentualnym postępowaniem wyjaśniającym, a może nawet i karnym, za usunięcie żyjącego jeszcze płodu. Tyle, że lekarz to zawód obciążony ryzykiem. Niejednokrotnie musi podejmować decyzje, które mogą mieć decydujący wpływ na ludzkie zdrowie, a nawet życie. I nie dotyczy to tylko terminacji płodu czyli aborcji. Jeżeli ktoś za wszelką cenę stara się uniknąć jakiegokolwiek ryzyka, to może powinien sobie poszukać innego, bardziej „bezpiecznego” zajęcia. Ogrom konformizmu w tym środowisku widoczny jest chociażby na Podkarpaciu, gdzie przez wiele lat nie można było dokonać żadnej legalnej aborcji, ponieważ odmawiali jej wszyscy tamtejsi ginekolodzy powołując się na klauzulę sumienia (w 2020 dokonano pierwszego od kilku lat zabiegu). Oczywiście od nikogo nie można wymagać heroizmu. Ale też nie można mylić heroizmu ze zwykłą przyzwoitością i odwagą cywilną.

Odpowiedzialność obciąża również liderów Prawa i Sprawiedliwości, a zwłaszcza Jarosława Kaczyńskiego. O ile można domniemywać, że wyrokując w sprawie aborcji z tzw. przesłanek eugenicznych, wielu sędziów Trybunału Konstytucyjnego wyrażało swoje osobiste przekonania, to jednak zgodę na wydanie orzeczenia – po jego wielokrotnym odraczaniu – wydał swojemu „towarzyskiemu odkryciu” prezes PiS. I nie był to oczywiście wyraz jego głębokich przekonać moralnych, a czysta polityczna kalkulacja – chęć zneutralizowania coraz bardziej krytycznych wobec jego bierności w kwestii obrony życia poczętego fundamentalistycznych środowisk katolickich i niektórych wpływowych duchownych. Potwierdzeniem tego jest wypowiedź samego prezesa, która mogłaby pretendować do zwycięstwa w kategorii szczytu moralnego cynizmu: „Są ogłoszenia w prasie, które każdy średnio rozgarnięty człowiek rozumie i może sobie taką aborcję za granicą załatwić, taniej lub drożej.” A jeszcze kilka lat wcześniej twierdził „Ale będziemy dążyli do tego, by nawet przypadki ciąż bardzo trudnych, kiedy dziecko jest skazane na śmierć, mocno zdeformowane, kończyły się jednak porodem, by to dziecko mogło być ochrzczone, pochowane, miało imię”.

Ale odpowiedzialność obecnie rządzących nie sprowadza się wyłącznie do kwestii samego wyroku TK. Wkrótce potem, na fali społecznych protestów, Prezydent Andrzej Duda przesłał do Sejmu projekt ustawy dopuszczającej aborcję w przypadku letalnych wad płodu. Minął właśnie rok od prezydenckiej inicjatywy, a prace nad projektem nie ruszyły z miejsca. Bezpośrednią odpowiedzialność ponosi oczywiście Marszałek Elżbieta Witek, ale nie jest przecież tajemnicą, że bez zgody Jarosława Kaczyńskiego nie podejmie ona żadnej ważniejszej decyzji. Wina za zamrożenie projektu ustawy jest jednak znacznie szersza. Projekt spotkał się także z krytyką większości ugrupowań opozycyjnych, które nie były zainteresowane likwidacją najbardziej barbarzyńskich konsekwencji wyroku TK. Część parlamentarzystów uważała, że osłabiłoby to możliwość politycznego wykorzystania społecznego oburzenia, inni (lewicowi radykałowie i działaczki Strajku Kobiet) nie uznają żadnych kompromisów w tej kwestii żądając pełnej legalizacji aborcji. Co ciekawe jednak, ci ostatni najpierw zbierali podpisy pod możliwością przerywania ciąży do dwunastego tygodnia, a ostatnio (pod wpływem prawa uchwalonego w Argentynie) przesunęli granice dopuszczalnej aborcji dwa tygodnie później. Trudno zrozumieć dlaczego najpierw trzynastotygodniowy płód miał być chroniony przez prawo, a chwilę potem już nie.

Zastanawiające, że na czele antyaborcyjnego frontu nie stoi lider Solidarnej Polski, Zbigniew Ziobro. Co więcej, podlegająca mu prokuratura zachowuje się w tych sprawach nad wyraz powściągliwie. Gdy w lutym bieżącego roku Prokuratura Okręgowa w Białymstoku po zawiadomieniu złożonym przez Fundację Pro–Prawo do Życia o możliwości złamania prawa przez Uniwersytecki Szpitala Kliniczny wystąpiła do jego dyrekcji z wnioskiem o przekazanie dokumentacji medycznej wszystkich przeprowadzonych zabiegów przerwania ciąży, natychmiast zareagowała Prokuratura Krajowa uznając działania podlaskich prokuratorów za błędne i nieuzasadnione (aborcje były przeprowadzane po wydaniu wyroku TK, ale przed jego opublikowaniem). Prokuratura nie próbuje nawet powstrzymać działalności organizacji „Aborcja bez Granic”, chociaż bez problemu mogłaby podciągnąć jej działalność pod pomocnictwo aborcyjne (art. 152, ust § 2), za co grozi kara do 3 lat pozbawienia wolności. Tymczasem Zbigniew Ziobro i podległe mu służby okazują zadziwiającą bierność, co zresztą jest naruszeniem zasady legalizmu i złamaniem obowiązującego prawa.

Jest jeszcze jedna grupa współodpowiedzialna za pszczyńską tragedię. Dziennikarze. Nagłaśnianie wszelkich przypadków działań stowarzyszeń antyaborcyjnych domagających się interwencji organów ścigania, a następnie brak informacji, że nie powodują one żadnych konsekwencji w postaci wszczynania postepowań karnych, pogłębia mrożący efekt wyroku TK. Ten sam zarzut można postawić również opozycyjnym politykom wieszczącym masowe procesy ginekologów, chociaż żaden z nich nie został nawet postawiony z powodu usunięcia umierającego płodu w stan oskarżenia. Chodzi oczywiście o odpowiedni efekt polityczny, ale konsekwencje wykraczają daleko poza zmiany w sondażach wyborczych.

Szanse na zmianę istniejącego stanu prawnego w obecnej kadencji Sejmu są żadne. Obie strony instrumentalizują ludzkie tragedie. Zwolennicy aktualnego stanu prawnego przywołują przykłady dzieci z zespołem Downa, które dzięki wyrokowi TK nie mogą już być legalnie usuwane. „Zapominają” jednak wspomnieć, że wyrok TK obejmuje również płody nie mające szans na przeżycie. Druga strona mówi wyłącznie o przypadkach wad letalnych płodu. Tyle, że rozwiązaniem problemu ma być całkowita legalizacja aborcji, a nie uchwalenie zgłoszonej przez Prezydenta propozycji. Ewentualne przejęcie władzy przez opozycję także może nie przynieść poważniejszej zmiany prawa, ponieważ różnice w poglądach w tej kwestii występują nie tylko pomiędzy poszczególnymi ugrupowaniami, ale i wewnątrz nich. Donald Tusk twierdzi, że Platforma Obywatelska zgodziła się na dopuszczalność aborcji do dwunastego tygodnia z powodów zdrowotnych i psychofizycznych. Tymczasem uchwała tej partii z lutego br. mówi o „wyjątkowo trudnej sytuacji osobistej” kobiety, co jest znacznie szerszą przesłanka do dokonania legalnego zabiegu. Trudno przypuszczać, żeby lider PO nie znał treści uchwały swojego własnego ugrupowania, chociaż została ona podjęta kilka miesięcy przed jego powrotem. Tusk ma po prostu w tej sprawie o wiele bardziej konserwatywne podejście. No i jest jeszcze Trybunał Konstytucyjny, w którym przynajmniej przez kilka lat większość będą mieli sędziowie wybrani z rekomendacji Zjednoczonej Prawicy. Kolejne sezony aborcyjnego serialu są więc ciągle przed nami.

Paradoksalnie jednak tragedia, która wydarzyła się w Pszczynie i ogromny społeczny odzew który wywołała, może też przynieść pozytywne konsekwencje. Wyciągnięcie konsekwencji wobec lekarzy współodpowiedzialnych za śmierć pacjentki może doprowadzić do odwrotnego efektu mrożącego. Jeżeli bierne oczekiwanie na obumarcie płodu kosztem narażenia ciężarnej na śmierć może skutkować odpowiedzialnością prawną, to wielu lekarzy zmieni swoje postępowanie. Wpływ na to mogą też mieć wytyczne ministerstwa zdrowia, które niestety zostały wydane dopiero po tragedii. Rodzi to nadzieję, że postulat, który przyświecał sobotnim manifestacjom „ani jedna więcej”, rzeczywiście się zmaterializuje. Życia Pani Izabeli to jednak nie przywróci.

Karol Winiarski

„Prezydent z PO wpisał się w rządową propagandę” krzyczy tytuł artykułu w Gazecie Wyborczej. „Od pewnego czasu niektórzy dziennikarze lokalnej Wyborczej cierpią na syndrom typowego marudy i clickbaitowych/krzykliwych nagłówków” odpowiada Arkadiusz Chęciński. Cóż takiego się wydarzyło, że Prezydent Sosnowca naraził się na tak bezprzykładny atak ze strony gazety, która do tej pory raczej nie słynęła z krytyki poczynań włodarza Sosnowca?

Przynależność do partii politycznej samorządowego polityka czasami przynosi doraźne korzyści. Arkadiusz Chęciński nigdy nie zostałby Prezydentem Sosnowca, gdyby nie szyld Platformy Obywatelskiej pod którym kandydował w 2014 roku. Cztery lata później nie miało to już większego znaczenia. Zresztą kilka miesięcy przed wyborami poważnie zastanawiał się czy nie startować do wyborów jako kandydat stowarzyszenia „Wspólnie dla Sosnowca”, którego przecież był współzałożycielem i przewodniczącym. Wzrost notowań macierzystej partii skłonił go do startu z jej ramienia, co, jak pokazały wyniki, nie odbiło się negatywnie na jego wyborczym wyniku. Umiejętnie prowadzona autopromocja zapewniła mu poparcie 2/3 wyborców. Gdyby po reelekcji, jak wielu prezydentów innych miast w przeszłości, stopniowo pozbywał się swojej partyjnej identyfikacji, mógłby w spokoju rządzić stolicą Zagłębia jeszcze co najmniej dziesięć lat. A może nawet i dłużej, gdyby ograniczenie kadencji wprowadzone w 2018 roku zostało zniesione. Arkadiusz Chęciński jest jednak zwierzęciem politycznym i prezydentura Sosnowca nie wyczerpuje jego ambicji.

Działalność partyjna w okresie tak ostrej walki politycznej, z którą mamy obecnie do czynienia, wymaga stosowania jednoznacznego i dosadnego języka. Gdy na dodatek ktoś stara się o wysokie partyjne funkcje, a wyboru dokonują wszyscy członkowie ugrupowania, trzeba być bardzo radykalnym, żeby pozyskać głosy partyjnych kolegów i koleżanek. Jednocześnie jednak pełniąc funkcję Prezydenta Miasta trzeba się liczyć z rządzącymi w Warszawie i własnym elektoratem, który politycznie bywa bardzo zróżnicowany. Ma to tym większe znaczenie, gdy dochody samorządu terytorialnego w coraz większym stopniu zależą od dobrej woli rządu. A jeżeli partia do której się należy nie jest tą sama partią, którą sprawuje władzę w Polsce, zaczynają się problemy. Ich ofiarą padł właśnie Prezydent Sosnowca.

Arkadiusz Chęciński postanowił wypłynąć na krajowe wody. Drogą do tego miało być zdobycie funkcji Przewodniczącego Zarządu Regionu PO. Wydawało się, że jest to w jego zasięgu. Wieloletnie rządy Wojciecha Saługi doprowadziły do utraty władzy w województwie po ostatnich wyborach samorządowych i marginalizacji śląskiej Platformy na szczeblu centralnym. Niewiele w tym względzie zmieniło objęcie prawie dwa lata temu funkcji Przewodniczącego PO przez pochodzącego ze Śląska Borysa Budki. Po chwilowej euforii przyszły spektakularne klęski i jedynie oddanie władzy powracającemu do Polski Donaldowi Tuskowi uchroniło go przed ostateczną autokompromitacją. Wydawało się więc, że władza w śląskiej PO leży na ulicy. Kilka ostrych wypowiedzi miało przedstawić zagłębiowskiego lidera PO jako zdeklarowanego przeciwnika PiS-u, wiernego stronnika Donalda Tuska i skutecznego polityka, który przywróci Platformie w regionie jej dawny blask. A jednak Wojciech Saługa obronił swoją pozycję, co zresztą więcej mówi o członkach śląskiej PO niż o Prezydencie Sosnowca.

Nieszczęśliwie dla Arkadiusza Chęcińskiego wybory wewnętrzne w PO zbiegły się z rozdziałem środków dla jednostek samorządu terytorialnego przez rząd. Sosnowiec na trzy wnioskowane inwestycje dostał pieniądze tylko na jedną, ale za to najdroższą. Ponad 61 mln zł ma być przeznaczone na dość tajemniczą „rewolucję drogowo-chodnikową” (prawdopodobnie informację o niej będą dozowane, co przyniesie zdecydowanie lepszy efekt propagandowy). Prezydent Sosnowca zdecydował się na publiczne wyrażenie wdzięczności: „Dziękuję Wojewodzie, posłom, szczególnie Pani Ewa Malik, którzy lobbowali za naszym miastem.”. Ten wpis wywołał medialną burzę.

Krytyka Prezydenta Sosnowca opierała się na dwóch podstawach. Po pierwsze, zarzucano Chęcińskiemu hipokryzję, ponieważ chwilę wcześniej bezpardonowo atakował Prawo i Sprawiedliwość, a Ewa Malik to przecież jedna z najwierniejszych pretorianek prezesa. Oburzenie dziennikarza Wyborczej jest dość zabawne zważywszy, że taka obopólnie owocna współpraca ma miejsce od wielu lat. Po drugie, Prezydent „zapomniał” wspomnieć, że przyznane środki nie rekompensują (przynajmniej na razie) szacowanych przez niego na 80 mln zł strat poniesionych przez budżet Sosnowca w związku z wprowadzanymi zmianami podatkowymi. Co gorsza, dotacje z budżetu państwa są na określony cel, co ogranicza samodzielność finansową jednostek samorządu terytorialnego i nie rozwiązuje problemu koniecznych oszczędności w wydatkach bieżących. W końcu to nie kto inny, a sam Arkadiusz Chęciński zaledwie trzy tygodnie temu i to właśnie w Gazecie Wyborczej mówił „Mam wrażenie, że rządzących to irytuje, że samorządowcy mają inną wizję. W efekcie chcą nam amputować obie nogi i dać protezy. Tylko, że jednocześnie chcą decydować, kto dostanie obie protezy, kto jedną, a kto wcale”. Czyżby proteza okazała się całkiem funkcjonalna i wygodna?

Zaistniała sytuacja to oczywiście efekt próby połączenia kariery działacza samorządowego i partyjnego. Broniąc swojego stanowisko Arkadiusz Chęciński wypowiedział się jako ten pierwszy „Moim zadaniem, jako prezydenta, niezależnie od przynależności partyjnej, jest dbanie o dobro Sosnowca i Sosnowiczan. Gdy miasto i jego mieszkańcy otrzymują ponad 60 milionów złotych, dziękujemy za te fundusze.” I trudno się z nim nie zgodzić. Tyle, że jako działacz partyjny musi realizować aktualną narrację swojego ugrupowania, a ta, zwłaszcza od powrotu Donalda Tuska, jest jednoznaczna – PiS to zło i każda próba porozumiewania się z jego przedstawicielami to zdrada. Stąd oczywisty dysonans w przekazach medialnych naszego Prezydenta, za co spotkała go reprymenda Gazety Wyborczej. Trudno zajść w ciążę pozostając dziewicą.

W całym tym wydarzeniu przeraża jednak coś zupełnie innego. Z wypowiedzi adwersarzy, a także z dyskusji zarówno pod artykułem, jak i facebookowym wpisem Prezydenta Chęcińskiego wynika, że w zasadzie nikogo nie oburza sposób przyznawania rządowych dotacji. Wydawałoby się oczywistym, że powinny o tym decydować obiektywne i przejrzyste kryteria, a ostateczne decyzje podejmować niezależna komisja merytorycznie oceniająca złożone wnioski. Tymczasem nikt nawet nie ukrywa, że o wszystkim decydują partyjne i towarzyskie układy. Kto ma lepsze, ten dostaje. Kto ich nie ma, musi się obejść smakiem. Władze Rybnika, który nie dostał ani grosza, mają pretensje do swoich posłów i senatora, że w Warszawie nie załatwili im kasy. W ten sposób mentalnie przesuwamy się coraz bardziej w stronę zwyczajów tej części Europy, od której ponad trzydzieści lat temu, jak się wówczas wydawało, ostatecznie odeszliśmy. A może nigdy nie odeszliśmy? W przededniu odzyskania wolności twórca Kabaretu pod Egidą pisał w jednym ze swoich najbardziej znanych utworów:

Jest takie miejsce u zbiegu dróg,

Gdzie się spotyka z zachodem wschód…

Nasz pępek świata,

Nasz biedny raj…

Jest takie miejsce,

Taki kraj.

Nad pastwiskami ciągnący dym,

Wierzby jak mary, w welonach mgły…

Tu krzyż przydrożny,

Tam święty gaj…

Jest takie miejsce,

Taki kraj.

Kto tutaj zechce w rozpaczy tkwić,

Załamać ręce, płakać i pić…

Ten święte prawo

Ma, bez dwóch zdań…

Jest takie miejsce,

Taki kraj.

Nadziei uczą ci, co na stos

Potrafią rzucić swój życia los…

Za ojców groby,

Za Trzeci Maj…

Jest takie miejsce,

Taki kraj.

Z pokoleń trudu, z ofiarnej krwi,

Zwycięskiej chwały nadchodzą dni…

Dopomóż Boże!

I wytrwać daj…

Tu nasze miejsce,

To nasz kraj!

A może satyryk się mylił? Może jest jeszcze gorzej? Może większość z nas po prostu bardziej pasuje do Wschodu niż do Zachodu? Może zachodnie standardy nigdy się u nas nie przyjmą? Może nie pasują do naszej narodowej mentalności? Może tak po prostu musi tu być?

Karol Winiarski

Według historyków „Bitwa o Anglię” trwała od 10 lipca do 31 października 1940 roku. Ta niemiecka kampania powietrzna miała na celu zniszczenie brytyjskich zakładów przemysłowych i baz wojskowych (głównie lotniczych) lecz z upływem czasu przerodziła się w terrorystyczne naloty na ludność cywilną, ich mieszkania oraz zabytki i obiekty kultu religijnego. W obronie Wielkiej Brytanii uruchomiono wiele jednostek bojowych oraz nowych urządzeń:

– lotnictwo myśliwskie, rozpoznawcze i bombowe zgrupowane w kilku grupach lotniczych i kilkuset dywizjonach lotniczych

– służby radiolokacyjne (radar to była ówczesna nowość techniczna służąca do wykrywania za pomocą fal radiowych obiektów powietrznych, nowość która całkowicie zaskoczyła agresorów)

– inne służby lotnicze (balonów zaporowych, obrony przeciwlotniczej, obserwacyjne, ratunkowe, pożarnicze, transportowe, etc)

W związku z dużymi stratami pilotów i maszyn w maju i czerwcu 1940 (podczas kampanii francuskiej), rząd Wielkiej Brytanii wyraził zgodę na tworzenie obcojęzycznych jednostek lotniczych w tym także polskich (bombowych i myśliwskich). Podpisano odpowiednie umowy międzynarodowe i rozpoczęto tworzyć polskie dywizjony – które wzięły (na różnych etapach) udział w Bitwie o Anglię:

300 (polski) Dywizjon Bombowy RAF „Ziemi Mazowieckiej”, rozkaz sformowania: 28.06.1940

301 (polski) Dywizjon Bombowy RAF ”Ziemi Pomorskiej” , rozkaz: 24.07.1940

302 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF ”Poznański” , rozkaz: 10.07.1940

303 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF im.”Tadeusza Kościuszki”, rozkaz: 02.08.1940

304 (polski) Dywizjon Bombowy RAF ”Ziemi Śląskiej”, rozkaz: 23.08.1940

305 (polski) Dywizjon Bombowy RAF ”Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej”, rozkaz: 29.08.1940

306 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF ”Toruński”, rozkaz: 28.08.1940

307 (polski) Dywizjon Myśliwski Nocny RAF ”Lwowskich Puchaczy”, rozkaz: 24.08.1940

308 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF ”Krakowski”, rozkaz: 09.09.1940

309 (polski) Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy RAF ”Ziemi Czerwieńskiej”, rozkaz: 08.10.1940

W brytyjskich i w polskich dywizjonach RAF oraz ośrodkach szkoleniowych (OTU) pod niebem Wielkiej Brytanii podczas Bitwy o Anglię służyli i walczyli także lotnicy urodzeni w Sosnowcu (alfabetycznie):

Aniołek Wiktor, por, stopień RAF: F/L, 301 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Herby

Bokalski Michał Stefan, ppłk pil, stopień RAF: G/C, 301 DB, odznaczony: OBE, Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Dąbrowie Górniczej

Brejnak Stanisław Marceli, ppłk pil, stopień RAF: S/Ldr, 301 DB, 307 DMN, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w San Diego (USA)

Cimoszko Antoni, por tech, stopień RAF: F/O, 301 DB, odznaczony: Krzyż Zasługi z Mieczami, pochowany w Rio de Janeiro (Argentyna)

Ćwikliński Mieczysław, st.sierż rtg, stopień RAF: W/O, 305 DB, pochowany Sosnowiec

Hesse Marian, kpr pil, stopień RAF: F/Sgt, 18 OTU

Jaklewicz Kazimierz, mjr obs, stopień RAF: F/Lt, 305 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany w Sopocie

Janicki Janusz Tadeusz, por naw, stopień RAF: F/O, 305 DB, pochowany – miejsce nieznane

Kłosowski Stanisław, chor pil, stopień RAF: W/O, 301 DB, „cichociemny”,odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Londyn (Wielka Brytania)

Korepta Edward, kpt pil, stopień RAF: F/Lt, 300 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Londyn (Wielka Brytania)

Krajewski Konstanty Jerzy, por rtg, stopień RAF: F/O, 304 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Chester (Wielka Brytania)

Mikołajczyk Józef Wincenty, por pil, stopien RAF: F/O, 302 DM, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Tring Herts (Wielka Brytania)

Nowak Kazimierz, mjr pil, stopień RAF: S/Ldr, 305 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany – miejsce nieznane (Kanada)

Olearczyk Henryk, kpt obs, stopień RAF: F/Lt, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Londyn (Wielka Brytania)

Paszkowski Aleksander Jan, kpt obs, stopień RAF: F/O, 300 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany – miejsce nieznane

Piasecki Mieczysław, kpt pil, stopień RAF: F/O, 302 DM, pochowany Nowy Jork (USA)

Pirszel Zbigniew Ludwik, kpt tech, stopień RAF: F/Lt, 306 DM, pochowany Valais (Szwajcaria)

Pluciński Wiktor, sierż pil, stopień RAF: W/O, 300, 301 DB, odznaczony: PSZ, Krzyż Walecznych,

pochowany Sosnowiec

Sajkiewicz Zbigniew Kazimierz, por naw, stopeń RAF: F/O, 300 DB, pochowany Toronto (Kanada)

Smok Roman, kpt pil, stopień RAF: S/Ldr, 307 DMN, zginął Morzu Północnym

Szczuka Jerzy, sierż bomb, stopień RAF: F/Sgt, 300 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany Warszawa

Trzebiński Marian, mjr pil, stopień RAF: S/Ldr, 55 OTU, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany Toronto (Kanada)

Uramowski Jan Michał, st.sierż strzelec, stopień RAF: W/O, 301 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Huntingdon (Wielka Brytania)

Witas Stanisław, chor pil, stopień RAF: W/O, 301 DB, pochowany – miejsce nieznane

Wojda Julian, ppłk obs, stopień RAF: W/Cdr, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany miejsce nieznane (Kanada)

Wolski Marian, mjr pil, stopień RAF: S/Ldr, 300 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany miejsce nieznane

Zieleniewski Stanisław, por strz, stopień RAF: F/O, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Sage (Niemcy)

Zientek Jan Józef, st.sierż pil, stopień RAF: W/O, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Manchester (Wielka Brytania)

To tylko część sosnowieckich lotników, urodzonych w naszym mieście jak i tych którzy związali swój los z naszym miastem – pełna lista znajduje się tutaj: http://listakrzystka.pl oraz https://niebieskaeskadra.pl/ .

Niestety, moje kilkukrotne próby umówienia spotkania (ostatnio w lipcu 2021) w Urzędzie Miejskim z Panem Prezydentem Arkadiuszem Chęcińskim nie przyniosły efektu. Głosowałem na kandydaturę Pana Arkadiusza Chęcińskiego i wydawało mi się że jako mieszkańcowi będę miał możliwość spotkać się i porozmawiać na w/w temat. Efektu także nie przyniosły moje kilkukrotne próby umówienia się na spotkanie z Dyrektorem Instytutu Zagłębia Dąbrowskiego Panem prof. dr hab. Dariuszem Nawrot. Trudno mi zrozumieć taką postawę – przecież pamięć o tych lotnikach ma służyć obecnym i przyszłym pokoleniom. Nie mam w tym żadnego interesu prywatnego, nikt mi nie zapłacił aby walczyć o pamięć tych osób, nie jestem spokrewniony z żadną z powyższych rodzin. Jestem tylko i może aż, lokalnym patriotą i fanem lotnictwa z kilkuletnim bagażem publikacji. Nie oczekuję postawienia pomnika lecz wyłączne stałej galerii/wystawy z biogramami i zdjęciami poświęconymi sosnowieckim lotnikom np. w strzeżonym parku im por pil Jana Fusińskiego (jest to jedyny upamiętniony bohater Bitwy o Anglię – były mieszkaniec miasta, choć nie urodzony w Sosnowcu).

Fusiński Jan Mieczysław, por pil, RAF: F/O, 300 DB, 307 DMN, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Rheinberg (Niemcy)

To tylko część sosnowieckich lotników, urodzonych w naszym mieście jak i tych którzy związali swój los z naszym miastem – pełna lista znajduje się tutaj: http://listakrzystka.pl oraz https://niebieskaeskadra.pl/

Robert Wagner

W Mieście daje się we znaki pozorny spokój, istna cisza przed burzą. Oddająca poniekąd zamysł wyrażony przez Bolesława Prusa na kartach – nomen est omen – „Powracającej fali” atmosfera otumani propagandą sukcesu szpalty zapełniane przychylnymi piórami. Tak hojnie szafującymi peanami, gdy stworzy się ku temu stosowne warunki, jak też zdolne popaść w odrętwienie, uporczywą niemoc, w obliczu konieczności przedstawienia krajobrazu Sosnowca niekoniecznie zgodnego z optyką kreowaną przy alei Zwycięstwa 20.

Zabytkom Sosnowca przyszło nie tylko niszczeć, ale też żebrać. Przeciwnikiem są, wydaje się Luminarzom znad Czarnej Przemszy i Brynicy, łatwym, gdyż obronić same się nie mogą. Najwytrwalszym idealistom pozostawiając myślenie w kategoriach majestatu kapitału budowanego przez dziesięciolecia, pióra te wychwalają chytrze uchyloną furtkę w postaci złudnego oddania kompetencji decydowania Mieszkańcom. Zabieg to o tyle przemyślany, że zapytani Urzędnicy zdolni są przypomnieć o scedowaniu odpowiedzialności za Perły Historii. Trwając w przeświadczeniu, co oczywiste, że niewygodnych pytań otrzymywać nie będą. Chociaż wiele wskazuje na to, że z monstrualnie długiej listy skreślić można Glorietę z ulicy Stefana Żeromskiego, niespecjalnie napawa to optymizmem. Tym bardziej, gdy Mieszkańcy uzmysłowią sobie, że symboliczna kwota przeznaczona na renowację została wydarta nie za pierwszym podejściem… Ostatnio przypomniano o maczkowskiej Wieży kolejarskiego rodowodu. Smutny los Zabytku w tym się przede wszystkim objawia, że zapomniany został przez wszystkich już ponad dekadę temu, to jest wówczas, gdy obecnie potencjalny jej Wybawca zajmował miejsce nie w poselskich ławach, a uczniowskiej ławce. Ciekawe, czy uśmiechnięty od ucha do ucha podczas spędu w parku Sieleckim Pan Poseł Bochenek z kuli promocji budżetu antyobywatelskiego skrycie uronił łzę nad smutnym losem nie tylko rzeczonej Wieży, ale niszczejącego Dworca?

Na ponad dziewięćdziesięciu kilometrach kwadratowych Sosnowca miejsca znajdzie się na niejedno kuriozum. W zależności od stopnia inwencji, czy też siły przebicia, Dyrekcji poszczególnych Filii Miejskiej Biblioteki Publicznej imienia Gustawa Daniłowskiego, odmiennie lokalizowała się pozycja startowa w wyścigu o środki z miejskiej kasy. Kluczem do sukcesu w tej nierównej walce okazuje się skuteczność… wydatkowania środków na promocję. Tak oto pod niebiosa wychwalane narzędzie zbliżania Władzy z Mieszkańcami przypomina raczej mitycznego stwora, które własny ogon zjada. Do czego bowiem przyrównać sytuację, gdy ubiegająca się o fundusze z gminnej kasy jednostka musi wpierw wydatkować środki na promocję, pochodzące z tej samej sakiewki? Pomijając w tej chwili samą kwestię wielkości poszczególnych kwot dotacji na spełnienie elementarnych potrzeb Bibliotek, jaką są przede wszystkim zakupy wydawniczych nowości, w tym szaleństwie nie nabiera powagi argument, że Książnica środki promocyjne pozyskuje samodzielnie. Cóż z tego jednak, że sama usługa poligraficzna (wykonanie banerów, plakatów oraz ulotek) nie jest zlecana na zewnątrz, skoro materiały nie spadną z nieba.

Kolejny rok z rzędu pozorne dopuszczenie Mieszkańców do samodecydowania staje się plebiscytem popularności nie tylko Radnych, ale też Pana Prezydenta.

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 22 X 2021