Napisałem wiele felietonów i wydawało mi się, że piszę o ważnych problemach i w pewnym sensie tak było. Jednak mimo wszystko były to tematy poboczne nie będące głównymi problemami mającymi decydujący wpływ na nasze życie.

Dezinformacja w mediach głównego nurtu jest tak potężna, że Polakom umykają z pola widzenia problemy, które mają decydujący wpływ na ich życie. Problemy wydawałoby się ogólne niemające wpływu na życie jednostki i rodziny a jeśli nawet tak, to poszczególny Polak myśli, że nie ma na nie żadnego wpływu. Nic bardziej mylącego.

W systemie demokratycznym opinia publiczna – czyli MY ma decydujący wpływ na rząd i w rezultacie na los każdego z nas. Między innymi dowodem na to jest „demokratyczny” sposób rządzenia Polską przez partię PiS tj. opieranie się w swoich decyzjach (ustawach, rozporządzeniach) przede wszystkim na sondażach opinii publicznej. Jest więc pilna potrzeba czynnego zaangażowania się w życie publiczne. Jest pilna potrzeba zaangażowania się w walkę o nasze uniwersalne chrześcijańskie wartości. Jest to problem najważniejszy i na nim należy skupić uwagę.

Pisałem między innymi w moich felietonach o naszym systemie prawnym, który nie tylko ma luki prawne, ale do tego jeszcze stosowany jest woluntarystycznie. I tak na przykład rządzący wykorzystują jedne zapisy w Konstytucji do swoich partykularnych celów, a inne bezczelnie gwałcą. Fundamentem demokracji jest trójpodział władzy. Natomiast w Polsce nie ma tego trójpodziału, ponieważ w praktyce nie Sejm tworzy prawo, tylko rząd. Rząd pisze projekty ustaw. Natomiast rządowa większość sejmowa bez protestu przegłosowuje i zatwierdza to co chce rząd. Luki prawne, tak zwanego systemu demokratycznego są powszechnie wykorzystywane przez wszelkie lewicujące ruchy antykulturowe tj. Zieloni, Antifa, LGBT i inni. Pod hasłem nieskrępowanej wolności w/w ruchy przemycają idee, które powodują rozpad rodziny i chrześcijańskiego systemu wartości uformowanego przez tysiąclecia. Do zawodu nauczycielskiego weszło młode pokolenie nieznające systemu komunistycznego, a zafascynowane niczym nieskrępowaną ideą wolności, a wraz z nią wolnością seksualną. Młodzi ludzie nieznający historii (brak w przeszłości szkołach pełnego zakresu nauczania historii – szczególnie historii najnowszej) nie wiedzą, że podobne hasła głosili bolszewicy w 1917 i 1918 roku oraz urządzali parady równości a w latach późniejszych wysyłali gejów i lesbijki do łagrów. Bo wtedy i teraz byli oni tylko narzędziem do tego, aby osiągnąć władzę. Szybko więc został zorganizowany przez bolszewików system totalitarny, a demokracja poszła w niebyt . Tak więc idea wolności została zamieniona na jeden słuszny system totalitarny. A że on się inaczej nazywał, nie ma to żadnego znaczenia. Kto się nie zgadzał z tym systemem, to był nazywany i traktowany jak faszysta.

Obecnie w Polsce podobnie zachowują się działacze tzw. ruchów wolnościowo równościowych. W USA po drastycznych demonstracjach i rozruchach Black Lives Matter prezydent USA Donald Trump – mówi ,że trzeba osuszyć szambo. Oby te jego działania nie były spóźnione. A szambo się wylewa i zalewa również Polskę. Czy jest możliwe, aby zalało cały świat? Całkiem możliwe. Niemniej trzeba być optymistą i włączyć się do ruchu społecznego walczącego o utrzymanie sprawdzonych wartości, a nie popierać utopijnych wolnościowych ruchów z góry skazanych na komunistyczny totalitaryzm. Przecież to już przerabialiśmy. Młodzi nie przerabiali – niech więc zaczną się uczyć historii.

Ruchy pseudowolnościowe nastawione na hedonizm i roszczenia, jednocześnie stroniące od uczciwej pracy (egzystujące dzięki fundacjom bogatych bankierów i miliarderów – takich np. jak Rockefeller i Soros), poprzez swoje brutalne demonstracje i rozruchy powodują zatomizowanie społeczeństwa i zamęt w głowach niezaangażowanych w życie społeczne ludzi. Tak więc kto przestał wierzyć w Boga – uwierzy we wszystko. Większość ludzi z tzw. Zachodu wierzy w NAUKĘ. To jest teraz ich bóg. Według tych ludzi cywilizacja rozwiąże wszystko. Nie ma problemów, których nie rozwiąże!

Kto obserwuje postęp nauki, postęp szczególnie tzw. nauki humanistycznej to widzi, że kult nauki, kult rozumu doprowadził do wstecznictwa, a nawet zidiocenia. W związku powyższym zachęcam młodych ludzi do szukania niezależnych źródeł informacji włączenia procesu myślowego oraz unikania TV, gdyż ona nakręca emocje i blokuje zdolność myślenia. Szczególnie zachęcam wyszukania w Internecie wszelkich informacji o tzw. Szkole Frankfurckiej i propagowania przez nią „marszu przez instytucje.”

Włodzimierz Wieczorek
Sosnowiec, dnia 11 października 2020 roku

Nie jest, zdaniem wielu, najpiękniejszym. Nie ma jednak najmniejszego znaczenia to, że nie pozostają oni w błędzie, bowiem docenianie piękna wiąże się nierozerwalnie z akceptacją brzydoty. Dotyczy to w szczególności części siebie. Gdy częścią tą jest Miasto, przychodzi to naturalnie.

W Sosnowcu nie wszystko dzieje się poprawnie, niewiele fenomenów poddaje się racjonalnym ocenom. Z obrazem co najmniej przyzwoitym, który nie rości sobie praw do idealnego, nie licuje jednak roztaczanie wizji utopijnych. Próżno w relacjach medialnych, dostępnych w Internecie przede wszystkim, odnaleźć chociaż zdawkowe informacje o trwających właśnie teraz wyburzeniach przy ulicy Chemicznej. Niełatwo jednak nie zauważyć wesołego miasteczka w (tak zwanym; Urzędnikom nie przyszło nawet na myśl, by ów administracyjnie usankcjonować) parku Sieleckim.

Nie kłóci się z elementarną przyzwoitością powalająca arogancja Pana Radnego, rozmiłowanego w aktywności fizycznej, który ochoczo relacjonuje zmagania Czarnych Sosnowiec z AKS-em Niwka, jednak jeszcze bardziej skrupulatnie nabiera wody w usta zapytany o ruiny Woźniaków po drugiej stronie alei Józefa Mireckiego. Nie kłóci się nadto z obowiązkiem brania konsekwencji za własne słowa, gdyż Pan Radny prawie wyłącznie utyskiwać potrafi na brak wolnego czasu. Prawie, ponieważ z trudem wypracowane chwile pożytkuje na wynajdywanie coraz bardziej atrakcyjniejszych etykiet do zdjęć na Facebooka…

Burzy bowiem skutecznie nawet ten idealny obraz Sosnowca świadomość, że jedyną szansą na ratunek niesie Historii kapitał prywatny. Wyłącznie dzięki staraniom takowego dawna Szkoła Realna nie popada w ruinę. Bezczelność Urzędników wydaje się jednak mieć granice, ponieważ jeszcze większy wstyd skłania do przemilczenia tego, że Miasto zwyczajnie nie ma środków na takie bzdurne cele. Na liście spisanych na straty niebawem pojawi się Gmach u zbiegu ulic Marszałka Józefa Piłsudskiego i Teatralnej. Co z dawnym Bankiem Polskim przy ulicy Stanisława Małachowskiego, co z Willą Józefa Gallota przy ulicy Ignacego Mościckiego? Czy podzielą, w cieniu diabelskiego młyna, los Przędzalni ze Środulki?!

Panu Radnemu ustępuje w dążeniu do popularności Pani Przewodnicząca, która jednak nie ma sobie równych w ostudzaniu zapędów obywatelskich Mieszkańców. Nie dziwi podobna postawa, gdyż wiąże się ona z ustawicznym patrzeniem Władzy na ręce. Głównym jej orężem, co wiedzą doskonale wszyscy z wyjątkiem Urzędników, jest konstruktywna krytyka, której celem nigdy nie pada Człowiek, a problem dotykający Miasto. Komunikacja z Panią Przewodniczącą, dbającą wyłącznie o poparcie Mieszkańców (Sąsiadów!) ulicy Generała Józefa Hallera 28-58 (parking; ostatnim „osiągnięciem” Pani Przewodniczącej jest wydatkowanie astronomicznej sumy na zespół podziemnych kontenerów na odpady dla Mieszkańców budynków o numerach 60 A-G oraz 62-62 F przy tejże ulicy, którego realizacja dwukrotnie nie doszła do skutku w ramach… budżetu „obywatelskiego”), przypomina do złudzenia wołanie na puszczy Generała Tadeusza BoraKomorowskiego z oblężonej Stolicy… Istotnie, wszak „Sosnowiec jest” – nie tylko na kartach Powieści – Miastem „takim samym jak Londyn”!

Rażą w końcu jak na dłoni nieprzejrzyste intencje (interesy?) Pana Prezydenta, gdy – dla przykładu – stało się jasne, dlaczego dążono do wstrzymania rewitalizacji bulwaru Czarnej Przemszy na styku Sielca i Pogoni. Sosnowiec jest Miastem prywatnym, więc dlaczego Sielec miałby być wyłącznie „Sielcem Renarda”?

Nie powinno dziwić także nikogo unikanie przez Policję w Sosnowcu wchodzenia w zatargi z Władzą w kontekście łamania ciszy wyborczej. Przy okazji ostatnich wyborów samorządowych przykładną służalczością popisał się pewien mój Imiennik, którego największym osiągnięciem życiowym było – obok przyjścia na Świat – „zakręcenie się” wokół (praktycznie równych wiekiem) początkujących aparatczyków, terminujących przy alei Zwycięstwa. W wyborczą niedzielę ów Jegomość miał czelność opublikować wybitnie głupkowaty post na Facebooku, którego to przaśna fotografia wespół z lotnym sloganem zachwalała… walory „bochenka”. Oczywiście niezwłoczne zgłoszenie Funkcjonariuszom II Komisariatu tego wybryku, stosownie udokumentowanego, spowodowało – obok panicznego strachu przed wszczęciem dochodzenia (rzekomo to pierwszy przypadek przy ulicy Stefana Żeromskiego) – wyłącznie zmarnowanie publicznych środków na zasilenie komputera, zapisanie kilku kartek oraz zużycie koperty (celem poinformowania o odstąpieniu od wyciągnięcia konsekwencji). Nie zaskoczył bynajmniej obrót spraw zgłaszającego; najwyraźniej Pan Bochenek nie dałby sobie rady bez pomocy zaufanych Przybocznych, którzy z pewnością wszelkie swe czyny motywują altruistycznymi pobudkami…

Pomimo mych liberalno-demokratycznych sympatii ubolewam nad miałkością garstki Radnych opozycyjnych, skupionych wokół idei narodowo-populistycznych. Stan ten nie tylko nie pomaga wyjść Miastu z impasu, ale jeszcze bardziej utrwala postawy karierowiczowskie, pogłębia zaufanie do działań pozbawionych odwagi rozwiązywania realnych problemów, a promuje ukierunkowane na efekciarstwo. Radni Prawa i Sprawiedliwości ograniczają się, niestety, do składania wieńców oraz upowszechniania famy o walce z wrogiem wyimaginowanym
(homoseksualiści oraz single na kilka długości wyprzedzają nielegalne składowiska odpadów; gdyby stadionowi bandyci rozumieli takie zagrożenia, może inną optykę „Zwolennicy Nowogrodzkiej” przyjęliby, także w Sosnowcu). Niebawem kolejnym pomnikiem będzie ten na cześć Sosnowca zdegradowanego doszczętnie, przypominającego wyłącznie wybiórczo Miasto nowoczesne, zadbane, dostatnie…

Bardzo żałuję, że stosunkowo szybko straciłem Dziadków. Ilekroć zatapiam się w nostalgicznej atmosferze ulicy Smutnej, wyobrażam sobie z Nimi trudne rozmowy, w trakcie których tłumaczyłbym, jak Sosnowiec w skali globalnej marnieje. Chociaż czasu nie da się odwrócić i spotkać Dziadków nie będzie mi dane, to rad jestem wielce, że rozmów takich przeprowadzić nie będę mógł. Byłoby mi zwyczajnie, tak po ludzku, wstyd za Rządzących Miastem. Od Pokoleń moim Miejscem na Ziemi.

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 23 IX 2020

Do napisania niniejszego felietonu skłoniła mnie niedawna obserwacja Karola Winiarskiego. Sprawa błaha, a dała asumpt do odnajdywania podobnych sobie, w tym głębszych przejawów zaniedbań także na niwie życia społecznego w Mieście. Bynajmniej nie niespodziewanie.

Przed kilkoma tygodniami Karol Winiarski był uprzejmy zwrócić się do mnie, być może kierowany (trafnym) przekonaniem o fakcie przywiązywania uwagi do detali, z pytaniem, którego istota dotyczyła jednej z ulic na Niwce. Przypadkiem bowiem zwrócił uwagę na specyficzną treść tabliczki kierującej do ulicy Wilg (prostopadła do ulicy Wojska Polskiego; równoległa względem ulic Piwnej oraz Jana Spytkowskiego, zlokalizowana pomiędzy nimi). Otóż okazało się, że nazwa rzeczonej zawarta jest w cudzysłowie, co zaintrygowało czynnego do niedawna Samorządowca. Nie mylił się, czego potwierdzenie przynosi chociażby zdalna wycieczka internetowa w czasie i przestrzeni; popularny Serwis zabiera w podróż na Niwkę z września 2017 roku, kiedy to felerna tabliczka już wisiała.

Wisiała i, najwyraźniej, nikogo nie dziwiła. Z pewnością stało za tym przeoczenie osoby zlecającej i / lub wykonującej, która – parafrazując Stanisława Anioła – „odwykła od czytania”. Dlaczego jednak żadnemu Mieszkańcowi nie wydało się stosownym poinformować właściwą Jednostkę Urzędu Miejskiego? Czy tak jednak musiało być w istocie? Równie prawdopodobne jest to, że „problem” ten zgłaszano, jednakże był bagatelizowany. W Sosnowcu jednak, do czego przyzwyczajają Urzędnicy (oraz Radni, niejednej kadencji), kultywowanie tradycji braku przywiązywania wagi do wielu spraw, konwenansów, nie jest niczym nowym. Okazuje się, że w cudzysłów można wziąć wiele pojęć, zachowań…

Nikogo nie zastanawia już rola mediów społecznościowych w komunikacji. Narzędzia te skutecznie wypierają inne, usankcjonowane przez lata, środki. Politycy obecnie, dla przykładu, informują (czy też raczej „komunikują”, gdy w grę wchodzi konieczność wyjaśnienia sprawy kłopotliwej) o wszystkich prawie swoich poczynaniach w taki właśnie, nowatorski, sposób. Z takimi rozwiązaniami są oswojeni także Radni Sosnowca. O dziwo, ilekroć przychodzi jednak zmierzyć się z prawdziwymi problemami, nagle stają się niedostępni. Niechaj jeden z przykładów zaserwuje Pan Radny Mentel, który prosząc o wskazywanie w Mieście dzikich wysypisk, nabiera wody w usta pytany o sposoby na permanentną poprawę sytuacji w rejonie ulic Wiązowej oraz Księdza Włodzimierza Sedlaka. Na drugim biegunie, w niszy poszukujących problemów
priorytetowych i bezpardonowo stawiających im czoła, bryluje chociażby Pan Radny Żurawski, fotografujący się na tle pojemników do zbierania nakrętek. Nie zawsze jest tak, że Mieszkańcy chcą zwrócić się wyłącznie w celu oddania rytualnych pochwał za kolejną tego samego dnia wesołą fotografię; jak bowiem długo można towarzyszyć Radnym wiążącym buty, zajadających modne przekąski, zasiadających (bez uprawnień…) za sterami samochodów? Czy to jeszcze Samorządowcy, czy już „Samorządowcy”?!

Przed dziesięcioma dniami Sosnowiec po raz kolejny miał okazję ku temu, by nie schodził z pierwszych stron gazet. Spontaniczne zgrupowanie Mieszkańców Sosnowca oraz Gości, dopominających się szacunku dla Drugiego Człowieka, spotkało się z – ujmując rzecz eufemistycznie – dezaprobatą. Nie byłoby w tym nic złego, gdyby doszło do konfrontacji na odpowiednim poziomie stanowisk; do konfrontacji, owszem, doszło, a jej poziom podkreślała dobitnie różnica nie tylko w stanie rozwoju intelektualnego (oraz emocjonalnego), ale też pojmowanego w ujęciu geodezyjnym. Miało miejsce zgrupowanie „nowych elit”, „nowych patriotów”, a odchodząc od propagandowej nowomowy: bandytów, nie tylko stadionowej proweniencji. Jakkolwiek postronny widz może zadawać sobie pytania o charakter działań Policji, a także – przede wszystkim – sposób przeprowadzenia obu zgrupowań (wydanie pozwolenia na zajęcie danego miejsca), to jednak nie te aspekty winny budzić największe zaskoczenie. Raptem setki metrów dzielą plac Stulecia od alei Zwycięstwa, a żaden z Urzędników – na czele z Panem Prezydentem Chęcińskim – nie byli łaskawi pofatygować się na miejsce owego przykrego zajścia. Mało tego, Pan Prezydent z niemałą zwłoką zabrał w sprawie głos; jakość tej wypowiedzi sama przez się tłumaczy opieszałość, ponieważ najwyraźniej Pan Prezydent obawiał się zająć zdecydowane stanowisko.

Nie kto inny, a sam Pan Prezydent niejednokrotnie pokazywał Mieszkańcom, że jest gotów stawać na straży mienia publicznego. Gdy tylko w oku kamery został ujawniony czyn haniebny, a Funkcjonariusze okazywali się niestety bezsilni w ustaleniu sprawcy, oto Pan Prezydent właśnie stawał w roli wymierzającego sprawiedliwość (warto w tym miejscu przypomnieć wspomnianego już Pana Radnego Żurawskiego, który zasłynął medialną akcją znakowania wiat przystankowych). Oczywiście wyzyskując aktywność Mieszkańców, ale nie ma to najmniejszego znaczenia, skoro nadarzała się okazja do zamanifestowania samouwielbienia. Niestety, ale tym razem to nie zuchwałe pomazanie donicy na ulicy Modrzejowskiej, czy też dewastacja podnośnika na wózki w przejściu pod ulicą Gabriela Narutowicza skupiają uwagę uważnych Mieszkańców. Doszło bowiem do eskalacji bardzo niebezpiecznych zachowań, których nie można traktować z przymrużeniem oka. Wiadomym pozostaje, że największą winą sprawców podobnych zajść jest brak edukacji; trudno oczekiwać, by karmieni od małego alkoholem i narkotykami nie tylko nie byli podatni na populistyczne pohukiwania, ale też dostrzegali analogię pomiędzy haniebnymi „Strefami wolnymi od LGBT” a „Nur für Deutsche”.

Od zawsze powtarzane w Sosnowcu słowa, jakoby był Miastem otwartym na innych (kibole są zwolnieni z wiedzy o istnieniu Cmentarzy na Pogoni), można – w świetle wydarzeń z 17 VIII 2020 – opatrzyć cudzysłowem. Mimo szczerych chęci jednych – być może akolitów – i oporów drugich – także adwersarzy – niełatwo postąpić podobnie z opisem hipokryzji Rządzących naszym Miastem…

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 27 VIII 2020

„Rzeczpospolita to postaw czerwonego sukna, za które ciągną Szwedzi, Chmielnicki, Hiperborejczykowie, Tatarzy, elektor i kto żyw naokoło. A my z księciem wojewodą powiedzieliśmy sobie, że z tego sukna musi się i nam tyle zostać w ręku, aby na płaszcz wystarczyło; dlatego nie tylko nie przeszkadzamy ciągnąć, ale i sami ciągniemy.”

Ten słynny cytat z „Potopu” Henryka Sienkiewicza, nie do końca oddaje rzeczywiste intencje hetmana wielkiego litewskiego Janusza Radziwiłła, który podpisując w Kiejdanach układ ze Szwedami kierował się głównie racją stanu Wielkiego Księstwa Litewskiego. Około 90% terytorium litewskiego państwa (Wielkie księstwo Litewskie było jedynie połączone unią realną z Królestwem Polskim zwanym Koroną) znajdowało się wówczas pod rosyjską okupacją. W tym samym czasie ostatnie oddziały koronne właśnie przechodziły na stronę Karola X Gustawa, a prawie cała dzisiejsza Ukraina zajęta była przez Rosjan, z którymi współdziałali Kozacy Bohdana Chmielnickiego. Doskonale jednak pasuje ono do charakterystyki naszej obecnej klasy politycznej. Ostatnie zamieszanie z podwyżkami obnażyło to w pełni. Jakże szybko wezwania wszystkich kandydatów niedawnych wyborów prezydenckich o konieczności szukania porozumienia ponad podziałami, znalazły pozytywny odzew w ustawie uchwalonej przez Sejm przygniatającą większością głosów i przewidującą ogromne podwyżki dla polityków oraz zwiększenia o połowę subwencji dla partii politycznych.

Roztrząsanie tego, kto był inicjatorem tego pomysłu jest zajęciem jałowym. Nie jest to istotne, ponieważ wszyscy (oczywiście poza posłami Konfederacji, Razem, kukizowcami i nielicznymi przedstawicielami innych ugrupowań głosującymi przeciw), wyczekiwali tego, jak przysłowiowa kania dżdżu. Jeżeli się komuś wydawało (a tak wynika z komentarzy zwłaszcza zwolenników opozycji), że większość posłów najważniejszych ugrupowań kandydowała do Sejmu ponieważ „Polacy zasługują na więcej” , żeby „ratować Polskę przed dyktaturą”, „być blisko ludzi”, budować „nową solidarność”„***** ***”, czy reprezentować „polskie sprawy”, to jest człowiekiem wyjątkowo naiwnym. Parlamentarzysta to całkiem niezła fucha, a przecież może być jeszcze lepsza. Nie wymaga wiedzy, nie trzeba się zbytnio przepracowywać, można pozwiedzać świat, odpocząć od małżonka, posmakować lepszego świata, nie ponosi się żadnej odpowiedzialności – no chyba, że przeciwnik polityczny albo wkurzony wyborca nerwowo nie wytrzyma i przyłoży. Nawet przy głosowaniu nie trzeba się wysilać, bo przecież sekretariat klubu podsunie ściągawkę, a gdy zapyta o coś dziennikarz, wyrecytuje się przekaz dnia przygotowany przez partyjnych pijarowców.

Oczywiście nie wszyscy parlamentarzyści są tacy. Zdarzają się również kompetentni, zaangażowani w swoją publiczną działalność, potrafiący myśleć i wypowiadać się niezależnie. Tyle, że z kadencji na kadencję jest ich coraz mniej. Nie dotyczy to zresztą wyłącznie Sejmu. To charakterystyczny proces dla wszystkich ciał przedstawicielskich, które w coraz większym stopniu stają się kosztowną atrapą, nie mającą żadnego praktycznego znaczenia. Zgodnie z klasycznym prawem Kopernika-Greshama – gorszy pieniądz wypiera lepszy.

Oczywiście bez zgody politycznych liderów, żadna próba skoku na kasę nie mogłaby zostać nawet zapoczątkowana. Dlaczego więc zdecydowali się oni na takie posunięcie wiedząc, że elektorat nie będzie zachwycony? Dlatego, że są przywódcami plemienia. A członkowie plemienia akceptują tylko takiego wodza, który zapewnia im łupy. Posłowie i senatorowie PiS-u mogą przynajmniej umieścić swoje rodziny w spółkach Skarbu Państwa, ale też z zazdrością patrzą na kilkakrotnie nieraz wyższe zarobki ich wcale nie bardziej kompetentnych (a w zasadzie równie niekompetentnych) kolegów i koleżanek, którzy załapali się na ciepłe posadki. Parlamentarzyści KO mogą liczyć tylko na samorządowców i kontrolowane przez nich coraz liczniejsze spółki komunalne, ale nie wszyscy pochodzą z obszarów, gdzie rządzą prezydenci z Platformy. Jeszcze gorzej ma SLD, któremu z dawnej potęgi samorządowej pozostał jedynie wspomnień czar. Najgorzej zaś parlamentarzyści PSL, który poza nielicznymi spółkami kontrolowanymi przez starostów, może liczyć wyłącznie na samorząd wojewódzki, gdzie jednak muszą im wystarczyć jedynie okruchy z platformianego stołu. Tym większe naciski na liderów, aby przynajmniej zwiększyć sejmowa frukta. A ci, osłabieni porażką ich kandydatów w wyborach prezydenckich, postanowili wzmocnić swoją pozycję (Borys Budka chciał np. zachować fotel przewodniczącego klubu, co pozwoliłoby mu w pełni kontrolować Platformę) robiąc dobrze swoim posłom i senatorom. I jak to często bywa, osiągnęli dokładnie odwrotny efekt.

Dlaczego w takim razie odpuścili? Samo oburzenie ich wyborców nie było decydujące. Wiadomo przecież, że elektorat zawyje, a i tak przy kolejnych wyborach zagłosuje tak samo – podziały są tak głębokie, że przejścia na drugą stronę politycznej barykady wśród wyborców już prawie się nie zdarzają. Zwykłymi członkami swoich partii też się nie przejmowali – znany z PZPR centralizm demokratyczny kwitnie w najlepsze. Kwestionujących geniusz przywódców zawsze można z partii wyrzucić pod zarzutem szkodzenia organizacji, a sąd partyjny posłusznie zaklepie decyzję lidera. Problemem była wewnętrzna opozycja, która poczuła krew. To groźba utraty władzy zmusiła Borysa Budkę do odwrotu, ponieważ Grzegorz Schetyna już szykował się do odzyskania stołka przewodniczącego partii. Śladem Budki musieli pójść pozostali liderzy opozycyjnych ugrupowań – głosując dalej razem z posłami i senatorami Zjednoczonej Prawicy znaleźliby się na cenzurowanym, na co zresztą zapewne Platforma bardzo liczyła. W ten sposób PiS został osamotniony, a prezes nie chciał ryzykować. Jemu przecież pieniądze nie są do szczęścia potrzebne, a posłowie i senatorowie i tak zrobią to co postanowi.

Zabawne były stwierdzenia niektórych komentatorów, że wyższe pensje posłów i senatorów spowodowałyby zainteresowanie kandydowaniem osób bardziej kompetentnych i potrafiących samodzielnie myśleć. Być może tacy by się pojawili. Tyle, że i tak nie mieliby większych szans. Ich rozpoznawalność zwykle nie jest duża. Nie potrafią robić wokół siebie zamieszania w mediach społecznościowych – nie są znani z tego, że są znani. Ich jedyną szansą byłoby wysokie miejsce na liście. Ale o tym decydują liderzy. A im przecież nie zależy na robieniu sobie problemów. Taki inteligent i fachowiec może o coś zapytać, mieć własne zdanie, zagłosować zgodnie z sumieniem. Same kłopoty. Lepiej mieć wiernych żołnierzy, którzy wypełnią każde polecenie nie zastanawiając się nad jego konsekwencjami. Bierny, mierny, ale wierny.

Oczywiście nie można zapominać o jeszcze jednej okoliczności. Naszych wybrańców narodu, jak samo to określenie wskazuje, wybrał naród. Czyli my – wyborcy. To nie są uzurpatorzy, których ktoś nam narzucił protektor ze wschodu jak w wieku XVIII, zaborca jak w wieku XIX czy komuniści jak w czasach PRL-u. Oczywiście można się bronić twierdząc, że dopiero teraz pokazali swoje prawdziwe oblicze. Być może rzeczywiście, niektórzy z nich udawali w czasie kampanii kogoś innego, być może dopiero potem pod wpływem otoczenia stali się innymi ludźmi. Może. Ale przecież za trzy lata znowu na nich zagłosujemy. Zaciskając zęby, wypierając z pamięci, racjonalizując. I znowu wkrótce po wyborach będziemy zaskoczeni, że nie są tacy jakbyśmy chcieli. Ale dlaczego mieliby być? Nic na tym nie zyskają. Z poza tym bądźmy szczerzy – przecież większość z nas będąc na ich miejscu zrobiła dokładnie to samo. Kilka tysięcy miesięcznie piechotą nie chodzi.

Nic się nie zmieni. Budka i spółka niczego się nie nauczą. Nie muszą, ponieważ oni już to wszystko dobrze wiedzą. Polityka to przecież taka gra, w której wygrywa ten, który skuteczniej będzie poruszał pionkami. W demokracji jest trochę gorzej, ponieważ pionki mają coś do powiedzenia i mogą iść nie tam, gdzie politycy by chcieli. Dlatego wygrywa ten, kto skuteczniej nimi zmanipuluje. I nie miejmy pretensji do graczy. Takie są reguły tej gry. Sami je ustaliliśmy. A przynajmniej zaakceptowaliśmy.

P.S.

Piszę ten tekst w dniu pogrzebu Henryka Wujca. Dwa dni wcześniej zmarła Józefa Hennelowa. Wspominając ich, wszyscy, bez względu na poglądy, podkreślają bezinteresowność, dystans wobec siebie, szacunek dla innych ludzi i ich przekonań, społeczne zaangażowanie. „Sensem swego życia uczynił służenie dobru zwykłych ludzi w Polsce i gdzie indziej” – te słowa Dalajlamy skierowane do wdowy po Henryku Wujcu, w pełni też można odnieść do Józefy Hennelowej. W latach 90-tych obydwoje byli czynnymi politykami. Ćwierć wieku temu takich ludzi w naszym Sejmie i Senacie było wielu. Po wszystkich stronach sceny politycznej, chociaż zdecydowanie najwięcej reprezentowało dawną antykomunistyczną opozycję. A przecież lata spędzone w więzieniach, obozach internowania, doświadczenia pozbawiania pracy, możliwości robienia kariery zawodowej czy naukowej, prześladowania członków rodzin, usprawiedliwiałyby zupełnie inne zachowania. Z czasem stopniowo znikali z Sejmu i Senatu. Niektórzy się zmieniali. Część sama wycofywała się z polityki. Innych „wycofywali” wyborcy. Gdyby teraz pojawili się w polskim parlamencie, przypominaliby żywe skamieniałości. Bardzo, bardzo brakuje takich ludzi. Parlament byłby inny, polityka byłaby inna, Polska byłaby inna. Ale to my sami sobie zgotowaliśmy ten los. Wiele wskazuje, że w przyszłości tak nie będzie. Ale to wcale nie znaczy, że będzie lepiej.

Karol Winiarski

Sto lat temu Polska odniosła najważniejsze zwycięstwo w swojej historii. Spektakularne i dla wielu całkowicie niespodziewana wiktoria nad bolszewicką armią pod Warszawą, uratowała niepodległość dopiero co odrodzonego państwa. Nie było w tym oczywiście żadnego cudu, ani tym bardziej boskiej interwencji (jeśli ktoś uważa, że było inaczej, niech wyjaśni dlaczego przegraliśmy w 1939?). Zadecydował świetny plan kontrofensywy znad Wieprza, pełne wykorzystanie błędów przeciwnika i złamanie przez naszych kryptologów sowieckich szyfrów – co najmniej tak samo ważne jak później niemieckiej Enigmy. Jednak wbrew przekonaniu wielu, nie uratowaliśmy Europy przed komunizmem, chociaż wielu jest o tym święcie przekonanych, a polityka historyczna od lat utrwala ten mit.

Od połowy 1920 roku nastroje rewolucyjne w Europie wyraźnie opadały. W kluczowej – z punktu widzenia rozprzestrzeniania się komunizmu – Republice Weimarskiej, Komunistyczna Partia Niemiec (KPD) uzyskała w czerwcu 1920 roku poparcie zaledwie 2,1% wyborców. Mocno lewicowa Niezależna Socjaldemokratyczna Partia Niemiec (USPD), zdobyła co prawda prawie 17,9% głosów, ale jej działacze byli podzieleni co do sposobów zdobycia władzy – kilka miesięcy później, po akcesie do Kominternu, prawie połowa działaczy opuściła ugrupowanie opowiadając się za parlamentarną formą walki o socjalizm. Na dodatek, znaczna część zwolenników rewolucji była przeciwna wprowadzaniu komunizmu przy pomocy zewnętrznej interwencji, a zwłaszcza bolszewickiej – wśród Niemców powszechne było poczucie wyższości cywilizacyjnej wobec Rosjan i pojawienie się oddziałów Armii Czerwonej z pewnością wzbudziłoby poczucie narodowej jedności. Reichswehra nie była jeszcze w pełni zredukowana do przewidzianego traktatem wersalskim poziomu (liczyła wówczas dwukrotnie więcej żołnierzy niż docelowe 100 tys.), a regularne oddziały uzupełniane były przez ochotnicze oddziały Freikorpsów (kilkaset tysięcy uzbrojonych bojowników) składające się w znacznej części w zaprawionych w bojach I wojny światowej weteranów. Bez wątpienia także, w sytuacji zagrożenia bolszewickiego, pomocy swoim niedawnym wrogom – w swoim własnym, dobrze pojętym interesie – udzieliliby alianci zachodni, dysponujący jeszcze wówczas potężną siłą militarną. W tej sytuacji szanse rozszerzenia, a tym bardziej zwycięstwa, rewolucji komunistycznej w całej Europie były iluzoryczne.

Bez wątpienia jednak Polska ocaliła samą siebie. Przegrana bitwa warszawska oznaczałaby zajęcie całego kraju przez bolszewików. Tym samym stalibyśmy się kolejną radziecką republiką (bez wschodniej Galicji – tam powstałaby Galicyjska Socjalistyczna Republika Rad, zapewne szybko włączona do Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Rad), która z czasem zapewne weszłaby w skład powstałego w 1922 Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich, a Polacy podzieliby los innych narodów sowieckiego imperium. Tak jednak stałoby się tylko wówczas, gdyby kierownictwo na Kremlu nie zdecydowało się kontynuować marszu na Zachód. Niewiele zresztą wskazuje, że wyczerpana Armia Czerwona, która w ciągu sześciu tygodni przebyła ponad 500 km tocząc ciężkie walki z cofającymi się polskimi wojskami i znacząco oddaliła się od swoich baz zaopatrzeniowych, byłaby zdolna od razu kontynuować ofensywę. Tym bardziej, że miałaby na zapleczu wojska niemieckie w Prusach Wschodnich, które w każdej chwili mogły wykonać uderzenie na tyły wojsk Tuchaczewskiego. Podjęcie ostatecznego ataku na kraje zachodniej Europy, o ile w ogóle kierownictwo bolszewickie zdecydowałoby się na taki krok, wymagałoby wielu miesięcy przygotowań i zakończenia trwającej jeszcze wojny domowej, a to oczywiście pozwoliłoby także drugiej stronie na podjęcie stosownych działań. Potencjał gospodarczy Zachodu w porównaniu ze zniszczoną wojną i rewolucją Rosją, nie dawał komunistom zbyt wielu szans na sukces. Wiele natomiast wskazuje na to, że przypadku próby rozszerzenia rewolucji, bolszewicy doznaliby sromotnej klęski, która mogłaby nawet zakończyć się całkowitym upadkiem ich państwa.

Upadek sowieckiego państwa wcale nie oznaczałby jednak naszego zwycięstwa. Zapewne przetrwałoby jakieś szczątkowe państwo polskie, którego wschodnia granica nie sięgałaby poza Bug (linia Curzona), a na zachodzie pozbawione byłoby przynajmniej części ziem, które na mocy traktatu wersalskiego uzyskaliśmy kosztem Niemiec. Pomoc wojsk niemieckich w zatrzymaniu ekspansji komunizmu musiałaby bowiem skutkować ich łagodniejszym potraktowaniem, a co za tym idzie rewizją części postanowień układu pokojowego – oczywiście kosztem Polski. Tym samym moglibyśmy zapomnieć o Górnym Śląsku, a może i Pomorzu Gdańskim, co skazywałoby odrodzone państwo na wegetację. Jedynym pozytywem byłby brak mniejszości ukraińskiej i białoruskiej – a zwłaszcza ta pierwsza, walcząca (czemu zresztą trudno się dziwić) o własne państwo, była dla Polski w dwudziestoleciu międzywojennym narastającym problemem.

Wszelkie zasługi w wielkim zwycięstwie w bitwie warszawskiej przypisuje się Józefowi Piłsudskiemu, chociaż nie mniejszą rolę odegrał generał Tadeusz Rozwadowski. Jako szef Sztabu Generalnego Wojska Polskiego opracowywał szczegółowe plany operacyjne, do czego nie posiadający wojskowego wykształcenia Józef Piłsudski po prostu nie był zdolny. Oczywiście to Naczelnik Państwa ostatecznie zadecydował o podjęciu ryzykownego ataku na lewe skrzydło rozciągniętych wojsk Michaiła Tuchaczewskiego zamiast defensywnego wariantu proponowanego przez głównego francuskiego doradcę marszałka Maxime`a Weyganda (byli też inni francuscy oficerowie, m. in. późniejszy Prezydent V Republiki, a wówczas major Charles de Gaulle, który zresztą bezpośrednio walczył na froncie w polskiej jednostce bojowej za co otrzymał Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari). Ale prawdą jest również to, że pojawienie się bolszewików pod Warszawą było efektem całkowitej klęski tzw. federacyjnej (zwanej również jagiellońską) koncepcji wschodniej granicy odrodzonej Polski forsowanej przez Marszałka i jego niedocenienia siły bolszewickiego państwa. Rok wcześniej to właśnie Naczelny Wódz polskich wojsk nakazał wstrzymać ofensywę na Białorusi, co pozwoliło dowództwu Armii Czerwonej rzucić część wojsk zaangażowanych w walkę z Polakami przeciw znajdującej już tylko 200 km od Moskwy Armii Denikina. W konsekwencji została ona rozbita i w ciągu kilku miesięcy przestała istnieć, a kierownictwo sowieckie mogło w 1920 roku skoncentrować większość sił do walki z Polską.

Federacyjna koncepcja granicy wschodniej Józefa Piłsudskiego, nigdy w szczegółach nie ujawniona (nawet nie wiadomo czy Marszałek miał przemyślane jej dokładne rozwiązania – znany był raczej z improwizacji niż z realizacji opracowanych wcześniej założeń), była próbą połączenia ognia z wodą – konieczności zbudowania silnego państwa leżącego pomiędzy pałającymi rządzą odwetu Niemcami i nie mniej rewizjonistyczną Rosją (niezależnie od jej wewnętrznego ustroju), a rodzącymi się dopiero aspiracjami narodowymi zamieszkującej dawne wschodnie ziemie Rzeczypospolitej ludności ukraińskiej, białoruskiej i litewskiej. Pozornie bardziej cywilizowana niż konkurencyjna koncepcja Romana Dmowskiego (zwaną inkorporacyjną i zakładającą przymusową polonizację niepolskich mieszkańców na mniejszym terytorialnie obszarze włączonych do Polski kresów), w rzeczywistości zakładała podporządkowanie interesów Litwy, Białorusi czy Ukrainy państwu polskiemu. Dlatego też trudno było oczekiwać, że zwłaszcza Ukraińcy, co najmniej dorównujący pod względem liczebności Polakom, pogodzą się z odgrywaniem podrzędnej roli we wspólnym państwie i pozostawieniu w granicach naszej części Rzeczpospolitej wschodniej Galicji i Wołynia, w której ludność ukraińska stanowiła większość. Z drugiej strony, równie nierealne było oczekiwanie, że w przypadku ustalenia wewnętrznej granicy na linii Bugu, polscy mieszkańcy Lwowa czy Wilna, zgodzą się na przekazanie tych miast, w których Polacy stanowili około 2/3 ludności, w ręce Ukraińców czy Litwinów – nawet gdyby ich państwa połączone byłyby więzami federacyjnymi z Polską. A ponieważ nikt wówczas o masowym przesiedlaniu ludności nie myślał, niemożliwym było znalezienie modelu koegzystowania różnych narodów (do tej mozaiki trzeba jeszcze dopisać Żydów) na tym samym obszarze w sposób, który mógłby zadowolić wszystkie strony narodowo-politycznego sporu.

Piłsudski przegrał po raz pierwszy, gdy jego próba odtworzenia Litwy w historycznych granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego, spaliła na panewce. Mimo zajęcia w kwietniu 1919 roku Wilna, nie tylko Litwini nie chcieli słyszeć o wspólnym państwie z Polakami, ale i litewscy Polacy nie wyobrażali sobie życia w litewskiej części wspólnego państwa. Wzajemne uprzedzenia pogłębiły się, gdy władze litewskie udaremniły polską próbę dokonania inspirowanego przez Piłsudskiego propolskiego puczu w tymczasowej litewskiej stolicy – Kownie, a ostatecznie, gdy rok później „zbuntowana” na rozkaz Marszałka dywizja Żeligowskiego, zajęła Wilno (notabene przekazane kilka miesięcy wcześniej Litwinom przez bolszewików po wyparciu wojsk polskich). Nie spełnił też oczekiwań wymuszony na przywódcy Ukraińskiej Republiki Ludowej Semenie Petlurze układ polityczny zawarty rok później, w przededniu wyprawy kijowskiej. Mimo zajęcia Kijowa, z którego wycofały się oddziały bolszewickie, niewielu Ukraińców chciało walczyć za wspólną sprawę – armia ukraińska wspomagająca nasze wojska liczyła zaledwie 30 tys. żołnierzy. W konsekwencji plan przerzucenia części polskich oddziałów na front białoruski, gdzie właśnie Tuchaczewski przygotowywał wielką ofensywę, nie mógł został zrealizowany. O ile jeszcze w maju udało się odeprzeć jego pierwszy atak, to rozpoczęte w lipcu uderzenie zakończyło się pełnym sukcesem bolszewików. A ponieważ w międzyczasie Armia Konna Budionnego przełamała polskie linie obronne w okolicach Kijowa, armia polska zmuszona była cofać się na całym froncie. Można więc powiedzieć, że Piłsudski okazał się bardzo skuteczny w … naprawianiu własnych błędów.

Mitem jest również powszechna jedność narodu w obliczu zagrożenia. O ile inteligencja i większość robotników zdecydowanie stanęła po właściwej stronie, to chłopi wyrażali daleko posuniętą obojętność. I nie chodzi tu tylko o włościan ukraińskich i białoruskich, ponieważ ci bardzie sprzyjali bolszewikom niż Polakom, ale także o polskich rolnikach, zwłaszcza z tych z byłej Kongresówki. Trudno się zresztą temu dziwić, skoro jeszcze kilka lat wcześniej o żołnierzach carskiej armii mówili „nasze wojsko”, a legionistów traktowali w najlepszym razie nieufnie. Akt 5 listopada został przez wielu przyjęty wręcz wrogo, ponieważ obawiali się, że odrodzenie Polski oznaczać będzie przywrócenie pańszczyzny, wspaniałomyślnie zniesionej przez Aleksandra II po stłumieniu Powstania Styczniowego. Nierozwiązany pozostawał problem braku ziemi, która znajdowała się w połowie w rękach wielkich właścicieli i Kościoła. Gdyby nie obawiano się o stanowisko chłopów w obliczu bolszewickiej propagandy, nie zostałaby uchwalona w trybie nagłym ustawa o reformie rolnej (uchylonej potem z powodu jej rażącej niezgodności z uchwaloną w marcu 1921 konstytucją – brak 100% rekompensaty dla ziemian za odebraną ziemię), a Wincenty Witos nie zostałby pierwszym chłopskim premierem polskiego rządu. Ostatecznie chłopi nie poparli bolszewików, ale znaczna ich część walczyła w polskiej armii bardziej z musu niż z przekonania.

Nie ma też wiele wspólnego z faktami przekonanie, że jedynie wojska bolszewickie dokonywały zbrodni i rabunków w trakcie swojego marszu na zachód, a następnie ucieczki na wschód. Brutalność charakteryzowała obydwie strony, a dowództwa obydwu armii miały poważne problemy z utrzymaniem dyscypliny. Pomijając ochotniczy charakter części walczących oddziałów oraz nienawiść ideologiczną i narodową, ogromny wpływ miały doświadczenie trwającej nieprzerwanie od 1914 roku wojny. Długotrwały konflikt zbrojny zawsze obniża normy moralne i zwalnia hamulce chroniące przed dokonywaniem zbrodni. Szczególnie doświadczone wojną były wschodnie ziemie dawnej Rzeczpospolitej, na których najpierw toczyły się zaciekłe walki, a następnie po rewolucji lutowej zapanowała całkowita anarchia, na krótko jedynie zahamowana po wkroczeniu na te tereny armii niemieckiej i austro-węgierskiej w 1918 roku. Ofiarą bandytów, maruderów, dezerterów, ale i regularnych oddziałów padali wszyscy – ziemianie, chłopi, a zwłaszcza Żydzi, których zginęło kilkadziesiąt tysięcy – najwięcej od czasów Powstania Chmielnickiego. Zdecydowanie najczęściej byli mordowani przez oddziały białych (głównie Ochotniczą Armię Denikina) i różne formacje ukraińskie. Ale prześladowania Żydów zdarzały się również, mimo głoszonego internacjonalizmu, bolszewikom oraz niestety Polakom. W tym ostatnim przypadku dokonywane były często przy współudziale oddziałów regularnego wojska (pogromy we Lwowie, Wilnie, Pińsku). I chociaż odbywało się to wbrew rozkazom wyższych dowódców wojskowych, to jednak ich sprawców nie spotkały żadne konsekwencje. Fatalnie wpłynęło to natomiast na wizerunek odrodzonego państwa polskiego na arenie międzynarodowej, w czym nie pomagał również otwarty antysemityzm Dmowskiego.

Niestety, setna rocznica najważniejszej polskiej militarnej wiktorii nie została uhonorowana jak chociażby sześćdziesiąta rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego – otwarciem muzeum upamiętniającego to wydarzenie. Obietnica wybranego w 2002 roku Prezydentem Warszawy Lecha Kaczyńskiego została zrealizowana w niespełna dwa lata. Obecne władze Rzeczpospolitej, którym patriotyzm nie schodzi z ust, po ponad czterech latach rządów nie były w stanie nawet realnie zacząć budowy w Ossowie. Nie powstał też żaden pomnik upamiętniający to wydarzenie, chociaż biorąc pod uwagę pojawiające się pomysły, może i dobrze się stało. Pandemia uniemożliwiła zorganizowanie wojskowej parady, chociaż nie przeszkadza przeprowadzania manewrów, o imprezach sportowych czy rozrywkowych nie wspominając. Uroczystości rocznicowe zaszczycił swoją obecnością sekretarz stanu USA, Mike Pompeo. Niestety, Prezydent Andrzej Duda nie wspomniał w swoim wystąpieniu o amerykańskich lotnikach, którzy wspierali polskie wojska chcąc w ten sposób spłacić dług wdzięczności zaciągnięty ponad sto lat wcześniej, gdy Tadeusz Kościuszko i Kazimierz Pułaski walczyli o niepodległość USA. Może dlatego, że robili to z potrzeby serca, a amerykański polityk jak zwykle przyjechał ubić w Polsce interes. Podpisana nowa umowa wojskowa z USA będzie nas kosztowała co najmniej kilkaset milionów złotych w zamian za stacjonowanie w Polsce dodatkowego tysiąca amerykańskich żołnierzy. Ich obecność ma oczywiście charakter odstraszający, ale w jaki sposób 5,5 tysiąca żołnierzy będzie skuteczniej powstrzymywało Rosjan przed atakiem, niż dotychczasowe 4,5 tys., pozostaje tajemnicą.

Od wielu lat w coraz większym stopniu opieramy swoje bezpieczeństwo na amerykańskiej pomocy, co oznacza wydawanie coraz większych pieniędzy na zakupy amerykańskiego uzbrojenia i wzrastające polityczne uzależnienie od globalnego mocarstwa. Tyle, że jest to mocarstwo słabnące i w coraz większym stopniu zagrożone rosnącą potęgą Chińskiej Republiki Ludowej. Zainteresowanie Waszyngtonu Europą maleje, czego efektem jest chociażby wycofanie kilkunastu tysięcy żołnierzy z Niemiec, a co oznacza znaczące osłabienie wschodniej flanki NATO. Nie mamy żadnej gwarancji, że w razie ewentualnego zagrożenia ze Wschodu, uzyskamy realną pomoc. Tym bardziej, że brak amerykańskich wojsk w Europie i zagrożenie w innych rejonach świata, może skłonić przywódców USA do szukania kompromisu z agresorem.

Na szczęście bezpośrednia agresja ze strony Rosji jest mało realna, ponieważ wątpliwym jest, żeby Putin zdecydował się na podjęcie takiego ryzyka. Oczywiście jego słabnąca z powodów kryzysu gospodarczego pozycja może go skłonić do podjęcia kolejnej militarnej akcji (chociaż do tej pory była to raczej reakcja na działania podjęte przez władze Gruzji czy Ukrainy), ale nie my będziemy jej ofiarą. Rosyjski przywódca będzie raczej szukał łatwiejszego łupu. Jeszcze do niedawna w miarę bezpieczna byłaby aneksja Białorusi – ani USA, ani tym bardziej państwa europejskie palcem by w tej sprawie nie kiwnęły. Obecnie jednak uwaga świata skupiona jest na tym kraju, a rozbudzenie narodowe i obywatelskie Białorusinów, stworzyłoby poważny problem polityczny. Bardziej ryzykowna ze względów na możliwą reakcję NATO, ale obecnie bardziej prawdopodobna, byłaby próba zajęcia np. części terytorium Łotwy czy Estonii – tych obszarów, na których dominuje ludność rosyjskojęzyczna. Czy ktoś w Ameryce czy Europie będzie chciał umierać za Pribaltikę? A czy my będziemy tego chcieli? Przecież nawet całkowicie zajęcie tych dwóch krajów nie stwarza dla nas bezpośredniego zagrożenia. Czy jednak mamy wówczas prawo oczekiwać, że ktoś będzie chciał umierać za nasz kraj? I czy my sami będziemy do tego zdolni, tak jak nasi przodkowie sto lat temu?

Karol Winiarski

Zaledwie około 300 osób zgromadziło się o godz. 17 w centrum Sosnowca, by uczcić Powstańców Warszawskich. Dobre i to w mieście, które od bardzo dawna ma problemy z manifestowaniem patriotyzmu i pamięcią historyczną. Większość zebranych stanowili ludzie młodzi. Można było rozpoznać wiele twarzy kojarzonych ze środowiskami konserwatywnymi oraz grupami kibicowskimi Zagłębia Sosnowiec. Zgromadzeni punktualnie o godzinie 17 wyszli na jezdnię, odpalili race, odśpiewali hymn narodowy, po czym skandowali hasło „Cześć i Chwała Bohaterom”.

Zapraszamy do obejrzenia krótkiej fotorelacji z tego wydarzenia.

Sosnowiec staje się Miastem nowocześniejszym. Należy zatem, zgodnie z wizją Rządzących, rozprawić się praktycznie ze wszelkimi śladami materialnego Dziedzictwa, głównie o przemysłowym rodowodzie („głównie”, to jest nie „wyłącznie”; obecnie trwa udawana batalia o willę na Starym Sosnowcu, co przypomina przerzucanie się gorącym ziemniakiem z ogniska). Na dobre czasy mogą „liczyć” wyłącznie te nieruchomości, które są w rękach prywatnych lub pozostają objęte ochroną konserwatorską, aczkolwiek los tych drugich wcale nie jest przesądzony.

Najbardziej charakterystyczny plac Sosnowca niebawem zostanie poddany rewitalizacji. Posadzenie niewiele większej liczby drzew w porównaniu do planów pierwotnych zapewnić ma, jak zaświadcza Pan Prezydent Chęciński, iż przed Dworcem Głównym nie powstanie wyjałowione pustkowie. Szumnie opisywana, chociaż niekoniecznie wolna od komplikacji, inwestycja objąć ma teren w istocie bezimienny. Czy było tak zawsze?

Przyzna ktoś, nie bez racji, że w Sosnowcu do rozwiązania jest wiele problemów, a rozdrabnianie się nie rozwiąże zbyt wielu. Czy jednak w Mieście nie brakuje wyspecjalizowanych w szukaniu tematów zastępczych, których podobna krytyka mija (dość tego, że wywodzą się z Urzędu Miasta)? Nadchodzący wielkimi krokami remont placu, który także w dokumentach oficjalnych musi być nazywany w sposób nieoficjalny, jest doskonałą okazją dla Władz, by przynajmniej wywrzeć pozytywne wrażenie.

Taką okazję, przyznając nieskromnie, dało Panu Świerzawskiemu – Zastępcy Prezydenta Sosnowca – pismo (16 VII 2019), którego przedmiotem była interpelacja (BRM.0003.76.2019.KB) Pana Radnego Ociepki. Zwróciłem jego tytułem uwagę Pana Prezydenta właśnie na, między innymi, ideę powrotu do dawnej nazwy rzeczonego placu. W dwudziestoleciu międzywojennym nosił ów nazwę 11 Listopada.

Interpelacja Pana Radnego nie spotkała się z zainteresowaniem. Podobnie zresztą Pan Prezydent Świerzawski uznał najpewniej, iż nie licują z postępową polityką wręcz atawistyczne ukłony w kierunku lat minionych. Wielka szkoda, bowiem w Sosnowcu boje o zachowanie Historii przegrywa się – co jest częstym wyjaśnieniem indolencji – nie tylko przez brak środków finansowych, ale zwyczajne lenistwo. Także emocjonalne oraz intelektualne.

Wiadomo jednak, że większe powody do wstydu ma Pan Prezydent Chęciński, niż szukanie naprędce odpowiedzi na proste pytanie „Gdzie my właściwie jesteśmy?”. Odpowiedź na nie jest cokolwiek nieoptymistyczna…

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 25 VII 2020

Bitewny kurz wyborów prezydenckich powoli opada. Druga tura, podobnie jak i pierwsza, przebiegły bez niespodzianek, chociaż ostateczna przewaga Andrzeja Dudy nad Rafałem Trzaskowskim była mniejsza niż można się było spodziewać. Nieoficjalne hasło kandydata opozycji „Mamy dość”, okazało się prorocze. Wybory rzeczywiście pokazały, że aktywna politycznie (czyli głosująca) większość polskiego społeczeństwa ma dość – tyle, że Platformy Obywatelskiej.

Dwuznacznie brzmią zarzuty niektórych bezrefleksyjnych sympatyków PO, że pozostali opozycyjni kandydaci nie dość aktywnie i zdecydowanie wsparli Rafała Trzaskowskiego przed drugą turą. Rzeczywiście, trudno było dostrzec ich entuzjazm wobec kandydata Platformy, co być może korespondowało z symetrystyczną narracją sprzed pierwszej tury, ale jednocześnie niezbyt było spójne z przekazem o zagrożeniu demokracji w przypadku zwycięstwa Andrzeja Dudy. Tyle, że te same pretensje można mieć do kierownictwa PO. Praktycznie wszystkie sondaże od wielu tygodni jednoznacznie wskazywały, że większe szanse na pokonanie obecnego Prezydenta mieli Władysław Kosiniak-Kamysz i Szymon Hołownia niż jakikolwiek kandydat PO. A mimo tego po katastrofie Małgorzaty Kidawy-Błońskiej zdecydowali się wystawić nowego kandydata zamiast poprzeć kogoś, kto mógł skutecznie przerwać pasmo zwycięstw Zjednoczonej Prawicy. Jak widać zaważył partykularny interes partyjny, a demokracji należy bronić jak niepodległości, tylko o ile daje to szanse odzyskania władzy. Dzięki Rafałowi Trzaskowskiemu Platforma Obywatelska pozostała najsilniejszym ugrupowaniem opozycji, a o to przecież liderom tej partii przede wszystkim chodziło.

Dość powszechna jest opinia, że ponad dziesięć milionów głosów oddanych na Rafała Trzaskowskiego to potężny kapitał, który wkrótce zaprocentuje. Rzeczywiście Prezydent Warszawy stanął przed życiową szansą. Szansą, której nie wykorzystał. Korzystając ze zdobytej popularności mógł powalczyć o przywództwo w Platformie albo opuścić swoją partię i dołączywszy do Szymona Hołowni podjąć próbę zbudowania ruchu społecznego opartego na zupełnie nowych ludziach, bez balastu ostatnich kilkunastu lat. Ale Rafał Trzaskowski nie zrobił ani jednego, ani drugiego. Przywództwo w Platformie musiałby sobie wywalczyć – nie po to Borys Budka odsunął od władzy Grzegorza Schetynę, żeby teraz oddawać władzę w partii komuś innemu. Tego wyzwania obecny wiceprzewodniczący PO nie podjął. Nie wystąpił też przeciw swojej macierzystej partii tworząc na jej gruzach nowe ugrupowanie. To jednak nie tylko kwestia lojalności (Platformie Trzaskowski zawdzięcza wszystko, co osiągnął w swojej politycznej karierze), ale też braku czegoś, co jest niezbędne jeżeli chce się przejść do historii jako prawdziwy polityczny lider. To wola podjęcia ryzyka i postawienia wszystkiego na jedną kartę. Cała kariera Rafała Trzaskowskiego pokazuje, że nie jest do tego zdolny.

Dobry wynik Rafała Trzaskowskiego gwarantuje jednak Platformie Obywatelskiej utrzymanie dotychczasowej pozycji po opozycyjnej stronie sceny politycznej. Odrodzenie PO jest jednak pozorne. Czas tej partii bezpowrotnie minął i żadne liftingi jej nie pomogą. Nawet jej wierni wyborcy popierają ją z braku atrakcyjnej alternatywy i ze – słabnącego zresztą – przekonania, że jako najsilniejsze ugrupowanie opozycji, ma największe szanse odsunąć PiS od władzy. W to jednak chyba już nawet nie wierzą liderzy Platformy, dla których zasadniczym celem pozostaje utrzymanie samorządowych koryt, w których mogą wykarmić się oni i ich zausznicy. Dlatego ograniczają się do tradycyjnych zapewnień o słuchaniu ludzi, otwarciu na nowe środowiska i próbach przelicytowania rozdawniczej polityki Zjednoczonej Prawicy. Praktyczną realizacją tego planu jest czysto socjotechniczny zabieg stworzenia nowego ruchu społecznego pod przewodnictwem Rafała Trzaskowskiego. W praktyce będzie to oczywiście przybudówka Platformy, do której oddeleguje się osoby formalnie bezpartyjne, ale od lat pozostające w orbicie wpływów PO – głównie działaczy samorządowych. Podobny manewr skutecznie zrealizował kilka lat temu w Sosnowcu Arkadiusz Chęciński tworząc Wspólnie dla Sosnowca. Ale to co udało się w 200-tysięcznym mieście, nie da się zrealizować w prawie 40-milionowym kraju. Chociażby dlatego, że Chęciński sprawował w Sosnowcu niepodważalną władzę, a Trzaskowski nawet nie jest rzeczywistym przywódcą swojej partii.

Ubocznym celem tworzenia nowego ruchu będzie neutralizacja Stowarzyszenia Polska 2050 założonego właśnie przez Szymona Hołownię. W przeciwieństwie do Rafała Trzaskowskiego (jak i zresztą całej Platformy) bezpartyjny kandydat na Prezydenta podjął próbę zdiagnozowania wyzwań stojących przed naszym krajem nie w najbliższej kadencji, ale w ciągu całego pokolenia. Niełatwo było Szymonowi Hołowni zbudować ogólnopolską strukturę, która organizowała jego kampanię wyborczą. Ale jeszcze trudniej będzie ją utrzymać przez najbliższe trzy lata do czasu kolejnych wyborów. To nie charytatywna fundacja, której efekty działania widać na bieżąco i której prosty i mocno emocjonalny cel pozwala przynajmniej częściowo zneutralizować naturalne międzyludzkie animozje i ambicje. Wiele więc wskazuje, że kolejna próba przełamania partyjnego duopolu polskiej sceny politycznej zakończy się niepowodzeniem. Jak wiele innych do tej pory. I jak zapewne jeszcze niejedna w przyszłości.

Nieciekawie wygląda też przyszłość innych ugrupowań opozycyjnych. Przesuwanie się Platformy Obywatelskiej na lewo pozbawia partie lewicowe wyborców. Powoli wymiera tradycyjny elektorat SLD, Wiosna ostatecznie rozproszyła się w letnim wyborczym słońcu, a Partia Razem zawsze będzie w Polsce marginesem. Hasła socjalne skutecznie zagospodarował PiS, a progresywizm, feminizm i ekologizm wciąż słabo się u nas sprzedają. Zamiast więc triumfalnej drogi na szczyt, lewicę czeka raczej heroiczna walka o utrzymanie się na powierzchni życia politycznego – czyli powyżej progu wyborczego.

Powoli też chyba przechodzi do historii Polskie Stronnictwo Ludowe. Wojnę o wiejski elektorat już dawno wygrał PiS. Porozumienie z Pawłem Kukizem właśnie dożywa swoich dni. Bezrefleksyjny wielbiciel JOW-ów i ogólnopolskich referendów liczył, że sojusz z ludowcami umożliwi realizację chociaż części jego postulatów. Po wyborach prezydenckich zrozumiał, że nie ma na to szans. A to oznacza, że stracił zainteresowanie kontynuowaniem tego małżeństwa z rozsądku. Wiele więc wskazuje na to, że próba zdobycia miejskiego elektoratu i przekształcenie PSL-u z tradycyjnej partii klasowej w ogólnopolskie ugrupowanie o chadeckiej orientacji prawdopodobnie zakończy się niepowodzeniem. Nie przyniosły też wzrostu poparcia wśród elektoratu coraz bardziej populistyczne pomysły rozdawnicze obficie serwowane przez Władysława Kosiniaka-Kamysza. I w tej konkurencji PiS okazał się zdecydowanie lepszy i przede wszystkim bardziej wiarygodny. Na dodatek wielu ludowców wyposzczonych już kilkuletnim odsunięciem od rządowych (i prawie dwuletnim od sejmikowych) konfitur, zaczyna grawitować w kierunku Zjednoczonej Prawicy. Oni również, chociaż ze zdecydowanie innych powodów niż Paweł Kukiz, stracili wiarę w zdobycie przez ich partię wpływu na władzę.

Jedynie Konfederacja ma przed sobą bardziej optymistyczne perspektywy. Warunkiem jest jej dalsze cywilizowanie czyli kontynuacja procesu ewolucji z ugrupowania polskich narodowców w partię konserwatywno-liberalną oraz stopniowe wycofywanie się z najbardziej radykalnych pomysłów gospodarczych. Oprócz młodych mężczyzn, rosnące grono zawiedzionych dwoma głównymi partiami drobnych i średnich przedsiębiorców to naturalny obszar politycznych łowów tej partii. Jeżeli tylko Krzysztof Bosak będzie w stanie zmarginalizować Grzegorza Brauna, a Janusz Korwin-Mikke zajmie się gromadką swoich małych dzieci i przestanie udzielać się w mediach, to atrakcyjność Konfederacji jako potencjalnego koalicjanta może w przyszłości wzrosnąć niepomiernie.

Reelekcja Andrzeja Dudy kończy zwycięski dla Zjednoczonej Prawicy cykl czterech kolejnych wyborów. Jarosław Kaczyński utrzymał kontrolę nad najważniejszymi wybieralnymi organami władzy. Senat nie ma większego znaczenia, a na dodatek minimalna przewaga w nim opozycji już wkrótce może przejść do historii. Samorządy da się dość łatwo zneutralizować zakręcając strumień dopływu pieniędzy, co szybko zmniejszy popularność opozycyjnych włodarzy dużych miast. Trybunał Konstytucyjny od dawna jest zneutralizowany. Sąd Najwyższy też już nie będzie sprawiał kłopotów. Gdyby jeszcze udało się zastąpić Adama Bodnara Jarosławem Gowinem (ta kandydatura może zyskać niezbędne do wyboru poparcie kilku opozycyjnych senatorów), to i ze strony tej instytucji skończą się krytyczne uwagi. Pozostanie jeszcze „pancerny Marian”, ale bez wsparcia prokuratury kontrole NIK-u to bezzębny tygrys.

Pewną niewiadomą jest Andrzej Duda, który zapowiedział, że jego druga kadencja będzie inna od pierwszej, a odpowiedzialność ponosi jedynie przed „Bogiem, historią i narodem”. Trzeba mieć nadzieję, że Bogiem dla naszego Prezydenta nie jest Jarosław Kaczyński i że nie dojdzie do sytuacji, gdy zdanie narodu i Boga będą odmienne. Poważniejszym jednak pytaniem jest na ile Andrzej Duda potrafi się usamodzielnić. Można założyć, że do tej pory jego uległość wobec swojej macierzystej partii była spowodowana obawą przed brakiem poparcia w wyborach, co zresztą oznaczałoby, że ważniejszym dla niego był własny interes polityczny niż osobiste przekonania. Wydaje się jednak, że zasadnicze powody przyjęcia postawy bliskiej tej, z której zasłynął jego przedwojenny poprzednik („tyle znacy, co Ignacy, a Ignacy g…. znacy”), są inne. Po pierwsze Andrzej Duda utożsamia się z większością działań Zjednoczonej Prawicy, a w ostatnich miesiącach widać nawet symptomy jego radykalizacji. Po drugie, wbrew swoim własnym zapewnieniom z kampanii, Andrzej Duda nie jest stabilny. Prezydent miał co prawda na myśli poglądy (a więc raczej powinien mówić o stałości lub konsekwencji), ale pod względem emocjonalnym to z pewnością nie jest cecha jego charakteru. Widać wyraźnie, że jest on zdolny wyłącznie do chwilowych i jednostkowych przypływów samodzielności, po których stara się ze wszystkich sił udobruchać zdenerwowanego prezesa. Jak dziecko, które zrobiło coś wbrew woli surowego ojca.

Dodatkowym czynnikiem wiążącym Prezydenta z obozem „dobrej zmiany” mogą być jego dalsze plany życiowe. Po zakończeniu drugiej kadencji będzie miał zaledwie 53 lata. Wątpliwe, żeby chciał w tym wieku udać się na polityczną emeryturę. Nie ma też raczej widoków na jakieś szczególnie eksponowane stanowiska w organizacjach międzynarodowych. Pozostaje scena krajowa. A to oznacza, że gdyby chciał zostać nowym liderem Zjednoczonej Prawicy (na co zresztą nie ma większych szans), to nie mógłby wcześniej przeciwstawiać się woli założyciela tego obozu.

Paradoksalnie jednak, wiele wskazuje, że kolejny sukces Jarosława Kaczyńskiego jest jego ostatnim tak spektakularną wygraną. Nie chodzi tylko o wiek prezesa PiS i pogarszający się stan jego zdrowia, co jednak nie oznacza, że jest to nieistotny czynnik. Brak oczywistego następcy nasila wewnętrzną rywalizację o pole position w zbliżającym się wyścigu o funkcję lidera Zjednoczonej Prawicy. Spory w obozie władzy nigdy nie wzmacniają siły rządzącego ugrupowania. Jednak przyczyny nadchodzącego kryzysu obozu rządzącego Polską od prawie pięciu lat są znacznie poważniejsze.

Pierwszy powód to demografia. Prawo i Sprawiedliwość ma zdecydowanie największe poparcie wśród osób po pięćdziesiątym roku życia. Oczywiście ta grupa będzie stanowiła coraz większą część naszego społeczeństwa, ale w sposób naturalny odchodzić będą osoby najstarsze, które w największym stopniu głosują na partię Jarosława Kaczyńskiego, a zasilać ją będę osoby obecnie młodsze, które przynajmniej do tej pory wspierały inne ugrupowania opozycyjne. Prawa wyborcze uzyskiwać będą też kolejne roczniki młodych Polaków, w których Prawo i Sprawiedliwość cieszy się coraz mniejszym poparciem. Pięć lat temu Andrzeja Dudę poparło ponad 60% wyborców w wieku 18-29 lat. Teraz niespełna 40%. I nic nie wskazuje, że ten trend się odwróci.

Niekorzystnie też wygląda struktura terytorialna, zawodowa i wykształceniowa elektoratu partii rządzącej. Prawo i Sprawiedliwość ma największe poparcie wśród rolników, osobach z wykształceniem podstawowym i zawodowym, w Polsce wschodniej, centralnej i południowo-wschodniej. To grupy i tereny (poza województwem małopolskim i w mniejszym stopniu podkarpackim), których udział w społeczeństwie polskim maleje. Wyraźnie widać też spadek poparcia wśród polskiej emigracji, której aktywność polityczna rośnie. Jak widać, czas nie pracuje na korzyść Zjednoczonej Prawicy.

Kolejny problem Jarosława Kaczyńskiego to zupełnie inna sytuacja gospodarcza niż ta, z którą mieliśmy do czynienia w pierwszej kadencji rządów jego ugrupowania. Rozmiar kryzysu spowodowanego pandemią wciąż nie jest znany (wszelkie prognozy to wróżenie z fusów), ale z pewnością o tak dobrej koniunkturze jak jeszcze kilka miesięcy temu możemy zapomnieć. A to oznacza, że pole do transferów socjalnych radykalnie zmalało. Tymczasem festiwal rozdawniczy trwający przez pierwsze lata rządów rozbudził aspiracje Polaków. A aspiracje są o wiele ważniejsze niż obiektywne wskaźniki gospodarcze. Pod koniec rządów Edwarda Gierka poziom życia Polaków był znacznie wyższy niż dekadę wcześniej. Ale oczekiwania rozbudzone w pierwszej połowie lat 70-tych, których system nie był już w stanie zaspokoić, doprowadziły do upadku naszego krajana.

Słabnie też pozycja Kościoła Katolickiego wspierającego partię rządzącą. Coraz mniej osób uczęszcza na cotygodniowe msze, coraz więcej wiernych krytycznie osądza zachowania duchownych (nie tylko te sprzeczne z prawem). Odrzucenie przez większość posłów Prawa i Sprawiedliwości pod wpływem nacisków przedstawicieli Episkopatu kandydatury księdza Isakowicza-Zaleskiego do komisji badającej przypadki pedofilii czy kolejny ślub kościelny Jacka Kurskiego i jego partnerki („co Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela”?), pokazuje jak silny jest sojusz ołtarza z tronem, ale także bulwersuje nawet osoby mocno związane z Kościołem. Chwilowe korzyści (także materialne) w zamian za wyborcze wsparcie, na dłuższą metę mogą pociągnąć na dno zarówno Kościół jak i jego politycznych protektorów.

Pogorszeniu może ulec też sytuacja międzynarodowa Polski. Nie chodzi oczywiście o pozycje Polski w UE powiązanie wypłat środków unijnych z przestrzeganiem praworządności, co ostatecznie zostało na szczycie unijnym pod naciskiem Niemiec odłożone w czasie – czyli w praktyce pogrzebane (zapis porozumienia przewiduje powstanie takiego mechanizmu, ale ponieważ wymaga on jednomyślnej decyzji Rady Europejskiej, to … nigdy nie powstanie, a przynajmniej nie w formie, która mogłaby komuś zaszkodzić). Zrezygnowano również z konieczności zobowiązania się naszego kraju do osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 roku. Wystarczy, że Polska zgodzi się, aby UE jako całość dążyła do tego celu czyli w praktyce, żeby inne kraje to realizowały. Co więcej dostaniemy największe w historii środki pomocowe (dzięki Funduszowi Odbudowy i Rozwoju, który jest histeryczną i skazaną na niepowodzenie próbą odbudowy solidarności europejskiej i uratowania upadających krajów południa Europy, a tym samym jedności unii, w dużym zresztą stopniu za pieniądze pożyczone na rynkach finansowych, co oznacza po prostu obciążenie przyszłych pokoleń), ale ich realny wpływ na rzeczywistość widoczny będzie dopiero za kilka lat – przygotowanie biurokratycznych procedur udzielania dotacji i przeprowadzenie procesu inwestycyjnego mocno się przeciągnie.

O ile ze strony słabnącej i coraz bardziej autokompromitującej się Unii Europejskiej raczej nic obozowi „dobrej zmiany” nie grozi, czego prounijni zwolennicy opozycji nie są w stanie przyjąć do wiadomości, to radykalnie mogą zmienić się stosunki z Waszyngtonem. Coraz bardziej prawdopodobna przegrana Donalda Trumpa pozbawi Prawo i Sprawiedliwość silnego protektora. USA pozostaną oczywiście sojusznikiem naszego kraju (przynajmniej do czasu aż nie zawiążą sojuszu z Rosją przeciw Chinom), ale nie będą to już tak gorące stosunki jak do tej pory. Co więcej, Demokraci mogą długo pamiętać, kto był największym przyjacielem ich politycznego rywala.

Do tych wszystkich niekorzystnych okoliczności dochodzi narastający spór w Zjednoczonej Prawicy, która coraz bardziej jest prawicą podzieloną. I nie chodzi tu o wspomniane już podchody przed zbliżającą się walką o sukcesję po Jarosławie Kaczyńskim, ale o rzeczywisty spór co do celów i metod dalszego rządzenia. Grupa umiarkowanych działaczy skupionych wokół członków Porozumienia Jarosława Gowina i premiera Mateusza Morawieckiego ma coraz większy problem z powstrzymywaniem radykałów, do których należą już nie tylko członkowie Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobro, ale też grupa najbliższych współpracowników prezesa partii. Chwilowo pozycja premiera wzrosła po sukcesie odniesionym w negocjacjach nad nowym wieloletnim budżetem UE. Cieszy się też on na razie pełnym poparciem Jarosława Kaczyńskiego, który naiwnie widzi w nim sprawnego menadżera kierującego się patriotycznymi przekonaniami. Dopóki sytuacja gospodarcza jest dobra, a poparcie społeczne dla Prawa i Sprawiedliwości jest duże, drastyczne środki gwarantujące utrzymanie władzy nie są jego zdaniem konieczne. Jeżeli jednak notowania rządzących będą słabły i władza zacznie wymykać się z rąk, zwiększy się prawdopodobieństwo pójścia drogą węgierską, a może i turecką. Niektóre zapowiedzi, np. tzw. „polonizacji mediów”, mogą na to wskazywać.

Czy w takim razie czeka nas szybki i całkowity upadek Zjednoczonej Prawicy? To mało prawdopodobne, przynajmniej do czasu zachowania jedności przez ugrupowania tworzące obóz rządowy. Nawet poważny kryzys gospodarczy nie spowoduje gwałtownego spadku poparcia dla ugrupowania Jarosława Kaczyńskiego. Powodem sukcesów Prawa i Sprawiedliwości nie są bowiem wyłącznie korzystne wyniki gospodarcze i ogromne transfery socjalne. Oczywiście zwiększyły one poparcie dla partii Jarosława Kaczyńskiego i umożliwiły mu dwukrotnie osiągnięcie większości bezwzględnej w Sejmie oraz reelekcję Andrzeja Dudy. Ale zdecydowana większość głosujących na PiS i tak by zagłosowała na tą partię. Decydują względy mentalno-psychologiczne.

Wbrew pobożnym życzeniom środowisk liberalno-demokratycznych Polska cywilizacyjnie bardziej należy do Wschodu niż do Zachodu. Większość Polaków to konserwatyści. Nie chodzi tylko o konkretne poglądy, ale o całą sferę mentalności. Nie lubią szybkich zmian. Niechętnie przyjmują przemiany kulturowe. Czują się coraz bardziej zagubieni w szybko zmieniającym się świecie. Nie nadążają za wielkomiejskimi elitami, które doskonale odnajdują się w tej nowej rzeczywistości. Narracja Prawa i Sprawiedliwości doskonale odpowiada na to społeczne zapotrzebowanie. Swojskość, naszość, społeczny i kulturowy introwertyzm to miód na serce milionów Polaków. Ich liczba będzie zapewne maleć, ale zawsze pozostaną znaczącą częścią naszego społeczeństwa. Jarosławowi Kaczyńskiemu udało się stworzyć wrażenie, że jego obóz wyraża interesy ludu w starciu z oderwanymi od zwykłych ludzi elitami. To, że w rzeczywistości liderzy Zjednoczonej Prawicy, którzy przecież też są częścią tej samej elity, mają ich w takiej samej pogardzie jak ich polityczni konkurenci, nie ma większego znaczenia. Ważne, że „ciemny lud”, jak określił ich kiedyś Jacek Kurski, wierzy, że jest inaczej. I nawet twarde fakty żerowania działaczy Prawa i Sprawiedliwości na spółkach Skarbu Państwa i zawłaszczania państwa nie są w stanie zmienić ich przekonania. To nie kwestia faktów. To kwestia wiary.

Dlaczego w takim razie można mówić o początkach końca rządów Zjednoczonej Prawicy? Poza wspomnianymi wyżej czynnikami decydujące będzie zmęczenie materiału. Długoletnie rządy powodują, że narasta oczekiwanie na zmianę. Nawet, jeżeli za trzy lata PiS ponownie uzyska najlepszy wynik w wyborach parlamentarnych, to nie da mu on większości bezwzględnej w Sejmie i zmusi do zawarcia koalicji – o ile ktoś będzie gotów podjąć takie ryzyko. A to przyśpieszy procesy dezintegracyjne, którym nie będzie w stanie zapobiec starzejący się Jarosław Kaczyński, jeżeli w dalszym ciągu będzie jeszcze czynnym politykiem. I to będzie ostateczny koniec Zjednoczonej Prawicy. Nikt jednak nie jest w stanie przewidzieć kto przejmie wówczas władzę w naszym kraju, chociaż jest mało prawdopodobne, że nowy układ będzie równie stabilny jak ten, który funkcjonuje od kilkunastu lat.

Oczywiście, powyższe prognozy zakładają utrzymanie w miarę równych zasad politycznej rywalizacji. A to nie jest takie oczywiste. Nie po to od kilku lat stopniowo likwiduje się wszelkie bezpieczniki systemu demokratycznego, aby tak po prostu oddać rządy opozycji w wyniku wyborów. To już nie tylko kwestia władzy, ale osobistego bezpieczeństwa. A to zmienia perspektywę oceny sytuacji i skłania do radykalnych posunięć. „Władzy raz zdobytej nigdy nie oddamy”. Nikt nie może obecnie zagwarantować, że hasło Władysława Gomułki przeszło do historii wraz z upadkiem PRL-u.

Karol Winiarski

W niedzielę 05.07.2020 o godz. 16  na dziedzińcu Zamku Sieleckiego w Sosnowcu w ramach cyklu „Słowa i Dźwięki” odbędzie się bezpłatny koncert zespołu „Sąstąd”. Obowiązują wejściówki, które można odebrać w siedzibie SCS-Zamek Sielecki oraz w Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu, ul. Warszawska 3/20 (pasaż handlowy pod dworcem PKP).

„Zespół zrodził się z muzycznych, wieloletnich przyjaźni. Dlatego tworzymy jednorodne, charakterystyczne i rozpoznawalne brzmienie. Przy użyciu pradawnych, geodezyjno – muzycznych przyrządów tj. wiolonczeli, fortepianu, kontrabasu i perkusji, będziemy odkrywać to, co nieznane. Inspirowani polską muzyką, zaczynamy od tego co mamy. Swojsko. Bośmy Stąd! Warstwa słowna jest dla nas tak samo ważna, jak dźwięki. Inspirujemy się tym, co bliskie; tym, co nas zachwyca, oburza, cieszy, złości, męczy lub relaksuje. Po prostu – życiem. W tym roku nagraliśmy naszą debiutancką płytę z autorskim materiałem, która ukaże się jesienią. Zespół w roku 2018 został Laureatem I nagrody na 54. Studenckim Festiwalu Piosenki w Krakowie. Każdy z członków zespołu jest absolwentem Akademii Muzycznej w Katowicach.”

Zasady udziału w koncertach:
W przypadku koncertu na dziedzińcu – obowiązują wejściówki i maseczki/ ilość miejsc ograniczona max 150 osób.
W przypadku deszczowej pogody koncert odbędzie się w pomieszczeniu SCS-ZS – obowiązują wejściówki i maseczki / ilość miejsc ograniczona max.30 osób.

Źródło: zameksielecki.pl