XVII-wieczny francuski pisarz i polityk Francois de La Rochefoucauld jest autorem dość często powtarzanego aforyzmu „Hipokryzja to hołd składany cnocie przez występek”. Swoją myśl sformułował już po okresie aktywności politycznej na dworze „króla Słońce” Ludwika XIV. Zapewne była ona efektem doświadczeń, które wyniósł z Wersalu widząc zachowanie polityków otaczających francuskiego monarchę. Od tych czasów minęło już ponad trzysta lat. Zmienił się świat, zmieniła się gospodarka, zmieniły się systemy ustrojowe. Tylko ludzie się nie zmienili.

Poprzedni Marszałek Senatu Stanisław Karczewski co najmniej dwukrotnie, po raz pierwszy przy strajku lekarzy-rezydentów i kolejny przy proteście nauczycieli, zapewniał, że on „pracował dla idei, pracuje dla idei i będzie pracował dla idei”. Mówił to w sytuacji, gdy z racji pełnionej funkcji pobierał miesięczne wynagrodzenie w wysokości prawie 20 tys. zł i mieszkał w wynajętej przez Kancelarię Senatu willi. Już po wyborach okazało się, że w poprzednich kadencjach, gdy nie stał jeszcze na czele izby wyższej polskiego parlamentu, „dorabiał” sobie na dyżurach w dawnym miejscu zatrudnienia inkasując w ciągu kilku lat dodatkowe 400 tys. zł. Nieszczęśnik tyrał oczywiście na śmieciówkach, ponieważ zatrudniony był już na Wiejskiej, a w tej sytuacji zgodnie z obowiązującymi przepisami nie mógł mieć umowy o pracę. Kilku jego kolegów z obu stron politycznej barykady wolało pozostać senatorami niezawodowymi, ponieważ ich lekarskie wynagrodzenie wielokrotnie przewyższało to, co mogli otrzymać jako uposażenie senatora zawodowego. Żaden z nich jednak nie twierdził, że pracuje dla idei i to w sytuacji, gdy osoby zarabiające od nich wielokrotnie mniej walczyły o podwyższenie swoich zarobków.

Myliłby się jednak ktoś, kto sądziłby, że hipokryzja dotyczy wyłącznie działaczy partii rządzącej i ogranicza się do polityków szczebla krajowego. Nie obca jest ona również lokalnym liderom opozycji, a jeden z bardziej rażących przykładów możemy obserwować w naszym mieście. Gdy w 2018 roku decyzją prezesa Jarosława Kaczyńskiego (formalnie oczywiście samego parlamentu) obniżono pensje posłów i senatorów tnąc przy okazji zarobki wójtów, burmistrzów i prezydentów miast, mogliśmy z ust Arkadiusza Chęcińskiego usłyszeć, że jemu na pieniądzach nie zależy, ponieważ kocha swoją pracę i gotów byłby pracować nawet za mniejsze wynagrodzenie. Radni sprzeciwili się wówczas obniżeniu jego wynagrodzenia, słusznie uznając, że nie zmienia się reguł gry (także dotyczących wynagrodzenia) w trakcie kadencji. Co innego jednak po nowych wyborach. Każdy kandydat na Prezydenta Miasta wiedział na jakie warunki finansowe się decyduje. I rzeczywiście zaraz na początku nowej kadencji Rada Miasta obniżyła wynagrodzenie Arkadiusza Chęcińskiego zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jednak już dwa miesiące później pojawił się wniosek Prezydenta o podwyższenie jego wynagrodzenia do stanu z poprzedniej kadencji (o 1675 zł.). Stało się to już po uchyleniu podobnej uchwały Rady Miejskiej Gliwic przez Wojewodę Śląskiego jako niezgodnej z prawem.

Cudu nie było. Wojewoda Śląski i w tym przypadku unieważnił uchwałę zarzucając „świadome zlekceważenie przez Radę Miejską w Sosnowcu porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej”. Niezłomni radni współczujący tragicznej sytuacji materialnej naszego Prezydenta nie poddali się. Na kwietniowej sesji upoważnili go do złożenia skargi na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Jednak wydany po kilku miesiącach wyrok w pełni podtrzymał decyzję organu nadzorczego. Nie wiem czy nasz zdesperowany Prezydent odwołał się od niego do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Jeżeli tak, to powodzenia mu raczej nie wróżę, ponieważ na początku grudnia NSA odrzucił kasację złożoną przez Miasto Gliwice w tej samej sprawie. Szkoda tylko pieniędzy podatników, które władze naszego miasta wydały walcząc o prywatny interes naszego Prezydenta. On sam powetował sobie „straty” wchodząc do Rady Nadzorczej dąbrowskich wodociągów. Taka koleżeńska usługa kolegi z sąsiedniego miasta. Od pewnego czasu to zresztą norma w zagłębiowskich samorządach.

Pod koniec roku okazało się, że miłość Arkadiusza Chęcińskiego do pieniędzy jest większa niż można się było spodziewać. Kontrola Regionalnej Izby Obrachunkowej, która wykazała szereg rażących nieprawidłowości w funkcjonowaniu władz Sosnowca, odkryła również, że zaraz po wyborach nasz skromny i pozbawiony potrzeb finansowych Prezydent zainkasował ponad 14 tys. zł jako ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za rok 2017. Żeby nie być gołosłownym przytaczam fragment wystąpienia pokontrolnego RIO:

   „W 2018 r. p. Arkadiusz Chęciński – Prezydent Miasta Sosnowca nie wykorzystał zaległego urlopu wypoczynkowego za 2017 r., co było niezgodne z art. 152 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 108 z późn. zm.). Zgodnie z przywołanymi przepisami, pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu.

Zgodnie z art. 168 ww. ustawy, urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopu, należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

   W 2018 r. p. Grzegorz Frugalski – Sekretarz Miasta wykonujący wobec Prezydenta Miasta Sosnowca czynności z zakresu prawa pracy, wystosował do Prezydenta informację o ilości dni zaległego urlopu wypoczynkowego i zarazem zobowiązał go do wykorzystania urlopu do końca września 2018 r. (pisma z dnia 7 maja 2018 r. oraz 29 sierpnia 2018 r.).

   Z uzyskanych wyjaśnień Prezydenta Miasta Sosnowca wynikało, że niemożność wykorzystania zaległego urlopu wynikała z ilości wykonywanych obowiązków, specyfiki pełnionej funkcji, a tym samym szeregu niespodziewanych zdarzeń.

   Wobec powyższego, w dniu 22 listopada 2018 r. Prezydentowi Miasta wypłacono ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy za 2017 r. w kwocie 14.332,72 zł (za 24 dni i 2 godziny).” (podkr. moje).

Niestety, Pan Prezydent nie wyjaśnił co to za „niespodziewane zdarzenia”, miały miejsce w 2018 roku. Kontrola Regionalnej Izby Obrachunkowej dotyczyła okresu od 1 stycznia 2015, a więc w praktyce obejmowała całą pierwszą kadencję Arkadiusza Chęcińskiego. Ponieważ nie ma informacji o niewykorzystaniu urlopu w poprzednich latach, można przypuszczać, że był to pierwszy tego typu przypadek. Czy dlatego, że w 2018 roku miały miejsce wybory samorządowe i niezależnie od ich wyniku wiadomo było, że nastąpi zakończenie stosunku pracy z wyboru, a tym samym pojawi się możliwość wypłaty ekwiwalentu za ewentualny zaległy urlop? Niestety, termin przypadał już po ustawowym terminie jego wykorzystania (koniec września), co zmusiło Prezydenta do naruszenia obowiązującego prawa. Pokusa okazała się jednak silniejsza.

Arkadiusz Chęciński nie jest oczywiście wyjątkiem. Gdy kilka tygodni przed wyborami samorządowymi Komisja Rewizyjna RM odkryła, że burmistrz Czeladzi Zbigniew Szaleniec przez 40 dni niezgodnie z prawem (nie miał stosownych uprawnień) przewodniczył Radzie Nadzorczej Szpitala Miejskiego w Sosnowcu, ten solennie zapewniał, że niesłusznie pobrane z tego tytułu pieniądze (ponad 5 tys. zł.) zwróci. Już po wyborach okazało się, że nic takiego się nie stało. Jak tłumaczył Pan Burmistrz, zdaniem jego prawników nie ma ku temu podstawy prawnej. Tyle, że oprócz prawa jest jeszcze przyzwoitość i honor. Kiedyś świadczyły o wartości człowieka.

Prymas Tysiąclecia Stefan Wyszyński pod koniec swojego życia w okresie rozkwitu pierwszej Solidarności przestrzegał swoich rodaków: „Nic nie pomoże ustrój najwspanialej pomyślany, jeżeli będą go wykonywali ludzie o starych nałogach i złych skłonnościach”. Po upadku systemu komunistycznego wydawało się, że demokratyczna kontrola wykluczy takie osoby ze sceny politycznej. Już jednak po kilku latach okazało się, że ten mechanizm nie działa tak jak powinien, a obecnie widać, że niestety w ogóle przestał funkcjonować. Możemy oczywiście pomstować na polityków, że nie działają dla dobra wspólnego, a jedynie dla własnej korzyści. Pamiętajmy jednak, że w systemie demokratycznym to my ich wybieramy i my za ten wybór ponosimy odpowiedzialność. Charyzmatyczny przywódca polskiego Kościoła w okresie komunizmu (Wyszyński był Prymasem Polski w latach 1949-1981) liczył na to, że skupienie naszego narodu pod skrzydłami religii katolickiej nie tylko uchroni go przed ateistycznymi zakusami narzuconego ustroju, ale także doprowadzi do moralnej odnowy Polaków. Chyba nawet w najczarniejszych snach nie spodziewał się jak wielką poniesie porażkę.

Karol Winiarski

Sosnowieccy Rajcowie zdają się, niestety, trwać w oderwaniu od rzeczywistości. W oderwaniu głębokim, przypominającym stan odrętwienia zahibernowanego pod szklaną czaszą. Ktoś dostrzeże w takim porównaniu dalekie odniesienie do jednej z komedii Pana Juliusza Machulskiego; na myśl prędzej przychodzi wizja osobnika odizolowanego od smogu, któremu ten nie ma prawa przeszkadzać. Radni wreszcie atak dostrzegą. Niczym nieuzasadniony, a jakże!

W jak grubych bańkach Wybrańcy Mieszkańców muszą być uwięzieni, będąc tak głuchymi i ślepymi nie tyle co na Miasta problemy, ale krytykę postępowania poniżej krytyki?! Doprawdy, odpowiedź tkwić musi w materiale baniek; szkło mleczne z jednej strony chroni przed ekspozycją na walory przyrodnicze i architektoniczne, z drugiej zaś pozwala okryć się nimbem niewidzialności. Ostatni walor wyjątkowo pożądany w sytuacji nachalnego wywoływania do tablicy. Rzeczywiście lepiej zamilknąć, niż prześcigać się na irracjonalne argumenty, jak ma to obecnie miejsce w sprawie Katarzyny. Jeden i drugi kamuflaż chwały jednak nie przynosi. Od kilku tygodni w Sosnowcu wydaje tlić się płomyk nadziei, że oto czara goryczy arogancji Rządzących dopełniła się. Jakość społeczeństwa obywatelskiego mierzy się siłą bezwładności. Populacja nie musi składać się z samych ekspertów. Wystarczy jednak, by stanowiły ją jednostki wrażliwe na wspólne dobro, a nadto odporne na strach. Ponieważ ostatnie dekady życia społecznego w Polsce łatwe nie były, o to drugie nie tak łatwo. Sprawa Katarzyny, chociaż nie będąca precedensem (ulica Chemiczna), wskazuje, że w Sosnowcu nie istnieją konsultacje społeczne z prawdziwego zdarzenia. W walce o wyjście z kryzysu nie pozostają, na szczęście, w tyle Parlamentarzyści, chociaż ostatnio będący skoncentrowani na (modnym, nośnym?) problemie kopalni na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej (zaskakującym zapałem pałali także sosnowieccy Radni-Kandydaci na Posłów).

Bez względu na charakter prowadzonej działalności, bez wyjątku każdego podmiotu wszelkie przedsięwzięcia muszą być ukierunkowane na cele. Pomijając oczywiście grupy przestępcze, których zyskiem jest strata rzeszy oszukanych, ich osiąganie zawsze niesie z sobą korzyści dla szerokiego grona. W przypadku jednostek samorządowych widoczne jest to szczególnie jaskrawo zarówno w przypadku ich funkcjonowania bez zarzutu, jak też z pewnymi niedomaganiami. O niedomaganiach jednak trudno wypowiadać się w kontekście sosnowieckiej Straży Miejskiej, gdyż Formacja ta kuleje. Media przychylne Władzy nie stronią od peanów na cześć Gospodarza Miasta, przykładającego wagę do modernizacji monitoringu. Dlaczego jednak kurtyna milczenia opada na aspekt braku chętnych do pracy w charakterze Strażnika? Pomijając, i tak bardzo istotny, problem stosunku wynagrodzeń do podejmowanego ryzyka, należy się spodziewać, że kurtyna ta opadać w roku 2020 będzie musiała jeszcze niżej. Wszystko za sprawą redukcji o kilkanaście punktów procentowych budżetu Straży Miejskiej na walkę o środowisko.

Bezpieczeństwo Mieszkańców to nie tylko piecza nad mieniem, lecz także czuwanie nad zdrowiem. Rozbudowa (zadłużonego na dziesiątki milionów złotych) Szpitala nie przyczyni się do bezpośredniej (!) walki ze skutkami zanieczyszczenia powietrza. Niestety, ale bierność działania w tej kwestii Władz Miasta jest nad wyraz aktywna, co dowodzi zarówno jakości postulowanych każdorazowo przed wyborami haseł, jak też szczelności szklanych osłon. Jeżeli sprawy dalej będą szły w tym kierunku, warto teraz poprosić Ratusz (z Panem Rzecznikiem włącznie), by nie kruszyli kopii, jeżeli w mediach lokalnych lub ogólnopolskich zaczną padać pytania o to, czym Radni Sosnowca oddychają. Nie ucichły jeszcze salwy śmiechu po głosach natchnionego oburzenia z alei Zwycięstwa na prześmiewcze potraktowanie Sosnowca w opracowaniu skierowanym do najmłodszych Sąsiadów z byłych Austro-Węgier. Potraktowanie w pełni zasłużone. Jest to jedna z kilku konsekwencji, spośród najmniej dotkliwych, zachwiania hierarchią potrzeb Miasta. Szukanie na gwałt oszczędności w wydatkach Gminy celem finansowania bizantyjskich zachcianek Pana Prezydenta nie może prowadzić do niczego dobrego. Tym bardziej, jeżeli oszczędza się na zdrowiu; skoro już teraz Straż Miejska nie jest w stanie wywiązywać się ze swych obowiązków, to czy przed Mieszkańcami obowiązkowe składki na tę Formację, organizowanie antysmogowych patroli obywatelskich?

Mijający rok to wszak nie tylko temat-bumerang zanieczyszczenia powietrza oraz forsowanie, na przekór Mieszkańcom, wielopłaszczyznowego i nieodwracalnego w skutkach planu deprecjacji społeczno-przyrodniczej Sielca. Trudno przejść obojętnie obok ciągu niebywałych zbiegów okoliczności, towarzyszących wszystkim stadiom tegorocznego budżetu obywatelskiego w Sosnowcu. Chociaż wyłączną uwagę należałoby w tej sprawie poświęcić zaangażowaniu Radnych w plan podziału środków finansowych Miasta, w kontekście kolejnych doniesień z Będzina warto uzmysłowić sobie, ile Sosnowiec już teraz traci przez zepchnięcie w niebyt koncepcji przywrócenia Mieszkańcom Czarnej Przemszy na odcinku środulsko-pogońskim. Dostrzec ten kuriozalny zestaw problemów mogą wyłącznie Społecznicy, coraz mniej liczni.

Ponieważ nic nie może trwać wiecznie, przychodzi taki czas, gdy ciemiężeni unikami przed Elektoratem Radni mogą odetchnąć. Usta nie są już zakneblowane, ręce skore są do czynów. Niedawną próbkę (cykliczną) swoistej aktywności Włodarzy Mieszkańcy przed kilkoma dniami mieli możność mieć zaserwowaną, w sam raz na odwrócenie uwagi od bzdurnych protestów przeciwko centrum logistycznemu. Otóż podobni do kamfory Radni, nie odczuwając wstydu, zmaterializowali się niespodziewanie przed obliczem fotografa. Wiadomo wszak, że życzenia same się nie złożą. Trudno też odnaleźć Radnego, który zmuszony do działania w głębokiej konspiracji nie będzie skłonny do oddania się chwili beztroskiej rozrywce, na przykład przed obliczem pląsającego w wygniecionej marynarce Pana Prezydenta, emitującego dźwięki przypadkowe. Tak oto kończy się rok 2019. Nieciekawa nasze Miasto czeka przyszłość. Nie wróży dobrze to, że na falach krytyki Pana Prezydenta Medium zaprzyjaźnione naprędce publikuje pseudowywiad, którego lektura co skuteczniej omamionych nawraca na pozycje bezpiecznego braku refleksji. Wiemy bowiem nie od dzisiaj, że rządzi się łatwiej ludem wyzbytym odruchów krytyki. Czyni się to tym łatwiej, im głośniej przypomina się o raptem trzymilionowym zadłużeniu Gminy. Skojarzenia niebezpiecznie bliskie Orwellowi, ale też…

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 23 XII 2019

   W ostatnich latach narodziła się w Polsce nowa świecka tradycja. Przedświąteczne wzmożenie parlamentarno-narodowe. Z uporem godnym lepszej sprawy partia rządząca stara się w ekspresowym tempie forsować kontrowersyjne ustawy, które doprowadzają do histerycznych niekiedy reakcji opozycji i masowych demonstracji ulicznych. Niestety, coraz częściej obie strony uzasadniając swoje racje starają się pomijać niewygodne dla siebie fakty, przeinaczają i manipulują innymi, a nawet kłamią w żywe oczy. Nie inaczej było i w tym roku.

   Komentatorzy wydarzeń politycznych (nie inaczej jest w przypadku wydarzeń historycznych) starają się racjonalizować powody decyzji podejmowanych przez polityków. To oczywiste i naturalne. Ale nie zawsze słuszne. Człowiek, wbrew założeniom wielu filozofów, myślicieli czy ideologów, nie zachowuje się zawsze w sposób racjonalny i w pełni przemyślany. Dotyczy to także polityków, w tym także rządzącej obecnie partii. Gdyby było inaczej, nie byłaby konieczna dziewiąta w ciągu ostatnich kilku lat nowelizacja ustaw sądowych. Świadczy to raczej o kompletnym braku profesjonalizmu i zdolności oceny skutków proponowanych rozwiązań, niż o odpowiedzialnym podejściu do problemu. Co oczywiście nie znaczy, że nie przyświeca im zasadniczy cel, do którego dążą. Ideał niepodzielnej, jednolitej władzy państwowej, w którym wszystkie organy znajdują się pod kontrolą jednego, centralnego ośrodka władzy. Można snuć tu pewne analogie nie tyle do czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, co raczej autorytarnego systemu władzy wprowadzonego formalnie przez Konstytucję Kwietniową. W końcu Marszałek Piłsudski, człowiek który zamachem majowym i późniejszymi działaniami zakończył w Polsce krótki okres demokracji parlamentarnej, pozostaje bohaterem narodowym dla większości Polaków bez względu na partyjną przynależność i obecnie prezentowane poglądy.

   Najnowsza nowelizacja ustaw sądowych – nazywana potocznie represyjną, kagańcową czy dyscyplinującą ze względu na przepisy ograniczające możliwość publicznego wypowiadania się i częściowo również orzekania sędziów – najprawdopodobniej pierwotnie miała zupełnie inny cel. Chodziło o doprecyzowanie przepisów, które umożliwiłyby bezproblemowy wybór nowego Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego – kadencja Małgorzaty Gersdorf kończy się w kwietniu 2020 roku. Wyrok TSUE i będące jego konsekwencją orzeczenia wydawane przez niektórych sędziów spowodowały dopisanie do przygotowanej już nowelizacji nowych przepisów, które jak widać skutecznie przykryły zasadniczy cel przeprowadzanych zmian. Tylko, że ta sprytna manipulacja (z niektórych pomysłów zresztą się wycofano w trakcie prac w Sejmie) może przynieść z punktu widzenia władzy katastrofalne skutki w zbliżających się wyborach prezydenckich. Jednoznaczne poparcie Andrzeja Dudy dla proponowanych zmian i jak zwykle jego mało przemyślane wystąpienia publiczne, mogą zniechęcić do niego część bardziej umiarkowanego elektoratu. Sprawa niezależności sądownictwa nie doprowadzi do załamania się notowań Prawa i Sprawiedliwości. Ale w wyborach prezydenckich trzeba uzyskać poparcie większości głosujących, a o zwycięstwie mogą decydować nawet niewielkie przesunięcia w sympatiach wyborców. Andrzej Duda w swoim, jakże dla niego typowym emocjonalnym wzmożeniu, chyba o tym zapomniał.

   Autorytarne zapędy obecnej władzy dążącej do zneutralizowania wszelkich mechanizmów kontrolnych funkcjonujących w polskim systemie ustrojowym nie oznaczają jednak, że argumentacja przytaczana przez zwolenników tych zmian jest całkowicie absurdalna, a słuszność stanowiska drugiej strony sporu nie podlega dyskusji. Niestety, polityczne emocje i rzeczywiste powody kolejnej nowelizacji ustaw sądowych nie sprzyjają racjonalnej dyskusji. A szkoda, ponieważ problem niezawisłości sędziowskiej nie ma wyłącznie czarno-białych kolorów.

   Najczęściej podnoszonym przez opozycję zarzutem wobec wprowadzanych od kilku lat zmian jest naruszenie zasady trójpodziału władzy. Problem jednak polega na tym, że w systemie parlamentarno-gabinetowym taki trójpodział zarówno formalnie, jak i w rzeczywistości, w pełni nie funkcjonuje. Najważniejszy z punktu widzenia zakresu posiadanej władzy organ wykonawczy czyli Rada Ministrów może zostać zmieniona przez Sejm, ale sama nie ma możliwości skrócenia kadencji organów władzy ustawodawczej. Formalne zapisy konstytucyjne niewiele zresztą mają wspólnego z rzeczywistością. W praktyce bowiem to lider partii rządzącej będący najczęściej premierem (Polska oczywiście jest wyjątkiem) ma pełnię władzy, a posłowie jego partii bezrefleksyjnie i karnie naciskają odpowiednie przyciski w trakcie głosowań w parlamencie. Na dodatek trójpodział władzy nie jest jedyną zasadą demokracji, a nawet nie zawsze jest zasadą fundamentalną. W Szwajcarii na przykład nie obowiązuje, a trudno przecież uznać ten kraj za niedemokratyczny.

   O wiele ważniejsza z punktu widzenia demokracji wydaje się zasada suwerenności narodu czyli sprawowania władzy przez obywateli w sposób bezpośredni lub przez przedstawicieli. Dlatego wybieramy posłów i senatorów oraz Prezydenta RP w wyborach bezpośrednich, natomiast Radę Ministrów pośrednio (powoływana przez Prezydenta i konieczność uzyskania wotum zaufania w Sejmie). A przecież w przypadku władzy sądowniczej w naszym kraju poza wyborem ławników w żaden sposób nie mamy wpływu na to kto zostanie sędzią (wyjątkiem jest wybór członków Trybunału Konstytucyjnego i Trybunału Stanu, którzy są wybierani przez Sejm). Paradoksalnie, to zmiany dokonane przez Prawo i Sprawiedliwość (wybór ławników przez Senat do dwóch nowych izb Sądu Najwyższego i sędziowskich członków Krajowej Rady Sądownictwa przez Sejm) oraz uzurpacja Prezydenta polegająca na przyznaniu sobie prawa odmowy powoływania sędziów przedstawionych mu przez KRS, idą w kierunku urzeczywistnienia tej zasady. Problem jednak polega na tym, że jej pełna realizacja (wybór, kadencyjność, a być może nawet i możliwość odwołania sędziego) rażąco narusza podstawową gwarancję zasady niezawisłości sędziowskiej – nieusuwalności z pełnionego urzędu do czasu przejścia w stan spoczynku. O jakości wyroków wydawanych przez tak uzależnionych od wyborców sędziów, trudno już nawet dyskutować. Prawo nie zawsze jest zgodne z ludowym poczuciem sprawiedliwości.

   Niesłychanie kontrowersyjnym pomysłem, forsowanym przez niektórych profesorów prawa i część środowiska sędziowskiego, jest koncepcja tzw. rozproszonej kontroli konstytucyjności obowiązującego w Polsce prawa. To oczywiście efekt przejęcia i swoistej „neutralizacji” przez rządzącą partię Trybunału Konstytucyjnego. Wcześniej podobne dywagacje były raczej przedmiotem naukowej debaty w środowiskach akademickich niż zgłaszanym publicznie postulatem. W praktyce realizacja tej koncepcji oznaczałaby, że każdy sędzia mógłby przy wydawaniu wyroku sprawdzać, czy podstawa prawna, która w tym przypadku powinna zostać zastosowana, jest zgodna z Konstytucją RP. Problem polega na tym, że nie dopuszcza tego w sposób bezpośredni żaden z obowiązujących w Polsce przepisów prawa. Powoływanie się przez niektórych konstytucjonalistów na zapis art. 8, ust 2 naszej Konstytucji, który dopuszcza bezpośrednie stosowanie Konstytucji jest mocno naciągane, tym bardziej, że prawo stosują wszyscy uczestnicy życia społecznego, a nie wyłącznie sędziowie. Trudno przecież uprawnienie do kontroli konstytucyjności rozciągać na wszystkich obywateli. Zresztą możliwość złożenia skargi konstytucyjnej do Trybunału Konstytucyjnego przez każdego obywatela po wydaniu w jego sprawie przez sąd lub organ administracji publicznej ostatecznego orzeczenia (art. 79) oraz skierowania to tegoż organu zapytania przez każdy skład orzekający sądu w razie powstania wątpliwości co do konstytucyjności jakiegoś przepisu (art. 193), wskazuje pośrednio, że nasz sąd konstytucyjny ma monopol w tych sprawach.

   Taka konstrukcja badania konstytucyjności polskiego prawa rodzi oczywiście szereg problemów związanych chociażby z długotrwałością orzekania w tych sprawach przez Trybunał Konstytucyjny i nieodwracalnością wielu zmian wynikających ze stosowania przepisów uznanych po latach za niezgodne z Konstytucją, co zresztą wynika często z samych orzeczeń Trybunału (przykładem może być uznanie za niezgodne z Konstytucją skrócenia kadencji Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w roku 2005, co nie oznaczało jej przywrócenia). A ponieważ istnieje zasada domniemania konstytucyjności stanowionego prawa do momentu wydania orzeczenia przez TK, to organy państwowe mogą w sposób całkowicie bezkarny i świadomy stanowić prawo w sposób jawnie sprzeczny z Konstytucją. Gdyby np. w Kodeksie Wyborczym został wprowadzony zapis, że głosy oddane na kandydatów jednej z partii liczą się podwójnie, to zgodnie z tą regułą należałoby przeprowadzić najbliższe wybory parlamentarne ze wszystkimi tego konsekwencjami. Z drugiej jednak strony uznanie, że każdy sąd może skutecznie badać konstytucyjność obowiązującego prawa może doprowadzić do całkowitego chaosu prawnego. Możliwość interpretowania niektórych zapisów Konstytucji, a zwłaszcza zawartych w rozdziale I podstawowych zasad ustrojowych, jest tak szeroka, że ocena każdego przepisu bardziej zależałaby od poglądów sędziego niż woli ustawodawcy. Inna sprawa, że dokładnie tak samo jest w przypadku sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Warto tu przytoczyć fragment jednego z najbardziej kuriozalnych orzeczeń tego organu dotyczących interpretacji zawartej w art. 25 zasady równouprawnienia kościołów i związków wyznaniowych.

„Zasada równouprawnienia kościołów i związków wyznaniowych nie zakłada identycznego traktowania wszystkich związków wyznaniowych. Stanowi ona gwarancję, że organy władzy publicznej stworzą ramy prawne, które umożliwią realizację równouprawnienia, w zależności od właściwości i cech poszczególnych kościołów i związków wyznaniowych.

Między kościołami i związkami wyznaniowymi mogą zachodzić różnice wynikające ze zróżnicowania faktycznej liczby wyznawców i stopnia ugruntowania poszczególnych wspólnot w dziejach państwa.”

   I nie było to orzeczenie „PiS-owskiego” trybunału, ale tego którym kierował bohater opozycji prof. Andrzej Rzepliński. Nic dziwnego, że wkrótce potem uzyskał wysokie odznaczenie papieskie. Ciekawe czy zapis art. 33 o równych prawach kobiet i mężczyzn, ówcześni sędziowie zinterpretowaliby w ten sam sposób?  W końcu rola mężczyzn w historii Polski była znacząco większa niż kobiet.

   Dość powszechnie powtarzanym twierdzeniem przez przeciwników zmian przeprowadzanych obecnie przez PiS jest pogląd o wyższości prawa europejskiego nad krajowym. Rzeczywiście, z art. 91, ust. 3 naszej Konstytucji jednoznacznie wynika, że prawo stanowione przez UE ma pierwszeństwo przed ustawami. Nie jest jednak ważniejsze niż sama Konstytucja, co wynika z art. 8, ust. 1 zgodnie z którym Konstytucja jest najwyższym prawem Rzeczpospolitej Polskiej. Potwierdziły to zresztą kilkakrotnie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, wydawane zanim organ ten został przejęty przez obecnie rządzącą partię. Nie inaczej uważają sądy konstytucyjne innych krajów, w tym przede wszystkim niemiecki Federalny Trybunał Konstytucyjny. Nie ma też takiego zapisu w żadnym z traktatów założycielskich, a więc pierwotnym prawie UE, w tym także w Traktacie Lizbońskim. Inne zdanie w tej sprawie mają oczywiście w Luksemburgu i Brukseli, ale są to raczej pobożne życzenia instytucji europejskich, których opinii nie podzielają rządy krajowe.

   Trudno też w pełni się zgodzić z twierdzeniem, że zakaz publicznego wypowiadania się sędziów na tematy polityczne jest ograniczeniem ich niezawisłości w zakresie orzekania. Można różnie oceniać pozasądową aktywność naszych sędziów. Jej ewentualne ograniczenie widziałbym raczej poprzez zapisy wewnętrznego Kodeksu Etyki niż regulacje ustawowe, ale nawet te niewiele mają wspólnego z niezawisłością czyli możliwością swobodnego orzekania zgodnie z prawem i własnym sumieniem. Ta rzeczywiście jest zagrożona poprzez działania rzeczników dyscypliny sędziów sądów powszechnych i natychmiastowym odwoływaniem z delegacji do sądów wyższej instancji w przypadku orzekania niezgodnego z poglądami Ministra Sprawiedliwości. Ale to zupełnie inny problem. Kwestia cofania delegacji jest zresztą przedmiotem kontrowersji trwających od wielu lat. Dla każdego logicznie myślącego człowieka stanowi ona ewidentne zagrożenie dla zasady niezawisłości sędziowskiej i naruszenie jej podstawowych gwarancji – nieprzenoszalności i nieusuwalności z urzędu. Trybunał Konstytucyjny w 2009 roku (a więc ten prawomyślny) miał jednak na ten temat inne zdanie i uznał ją za zgodną z Konstytucją. Trzeba przyznać, że stowarzyszenia sędziowskie od dawna ją krytykowały, ale jakoś obecna opozycja nie widziała wówczas problemu i nie mówiła o dyktatorskich zapędach władzy. Może dlatego, ze sama tą władzą wówczas była.

   Byłoby też lepiej, gdyby przed stawianiem na piedestał nowych bohaterów walki z dyktaturą (ogłaszaną zresztą średnio co dwa-trzy miesiące, co już dawno przestało robić większe wrażenie na większości naszych rodaków, o czym świadczy malejąca frekwencja na kolejnych protestach), sprawdzono ich przeszłość. Przykładem może być sędzia Paweł Juszczyszyn, którego przypadek jest zresztą doskonałym przykładem instrumentalnego traktowania faktów przez polskich polityków. Niedługo po odwołaniu go z delegacji do Sądu Okręgowego w Olsztynie media rządowe zaczęły w swoim zwyczaju zwalczać nowego bohatera opozycji przytaczając jego co najmniej wątpliwe orzeczenie sprzed kilku lat, które doprowadziło do utraty całego majątku przez licytowanego za stosunkowo niewielkie długi rolnika (zmarł kilka miesięcy temu). Wiceminister Sprawiedliwości Michał Wójcik z upodobaniem przytaczał tą porażającą historię. Zapomniał jedynie wyjaśnić jak to się stało, że sędzia z tak skandaliczną jego zdaniem przeszłością, został przez Ministra Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobro delegowany z sądu rejonowego do okręgowego? Oczywiście nikt z opozycji też tego nie podnosił, ponieważ musiałby przyznać, że bohater walki o niezawisłość sędziowską jest równie „nieskazitelny” jak Marian Banaś.

   Polski system wymiaru sprawiedliwości z pewnością nie jest idealny. Poza przewlekłością, coraz poważniejszym problemem jest postępującą rozbieżność w orzecznictwie, której właśnie jesteśmy świadkami przy ocenie prawidłowości wyboru sędziów powoływanych przez Prezydenta na wniosek nowej Krajowej Rady Sądownictwa (odmienny wyrok trzyosobowego składu Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego oraz dwóch składów orzekających Naczelnego Sądu Administracyjnego). Czy nie warto na przykład wprowadzić przepisu, że uchwały Sądu Najwyższego mające moc zasad prawnych będą miały rangę powszechnie obowiązującej wykładni prawa (obecnie wiążą jedynie wszystkie składy Sądu Najwyższego, a od czasu uchwalenia Konstytucji w polskim systemie prawnym nie ma żadnego organu, który miałby takie uprawnienia). Warto też zastanowić się nad instancyjną, sądową kontrolą pytań prejudycjalnych kierowanych przez sędziów do Sądu Najwyższego czy Trybunału Konstytucyjnego. Niekiedy bowiem trudno oprzeć się wrażeniu, że stoją za nimi pozamerytoryczne intencje, a efektem jest jedynie wielomiesięczne przedłużenie postępowania sądowego. I nie są to jedyne sprawy wymagające uregulowania.

   Zmiany dokonywane przez obecną władze niewiele mają wspólnego z troską o naprawę polskiego wymiaru sprawiedliwości. Zasadniczym celem jest pełna kontrola nad całym systemem. To, że odbywa się to w sposób skrajnie nieudolny nie zmienia jednoznacznie negatywnej oceny tych działań. Ale też przeciwstawianie się tym próbom przez opozycję i środowiska sędziowskie nie może przyjmować jedynie histerycznych i mało skutecznych protestów przeciw kolejnym nowelizacjom ustaw sądowych. Zamiast czysto reaktywnie i histerycznie reagować na kolejne zmiany, należałoby przygotować własne propozycje sanacji polskiego wymiaru sprawiedliwości. I nie jest żadnym wytłumaczeniem, że w obecnych warunkach politycznych te zmiany i tak nie mają żadnych szans na realizację. Kiedyś rządy Prawa i Sprawiedliwości się skończą, a wtedy posiadanie całościowego i uzgodnionego z różnymi środowiskami (nie tylko sędziowskim) programu reform, umożliwi ich szybkie wprowadzenie w życie. O ile oczywiście opozycji rzeczywiście zależy na naprawie polskiego wymiaru sprawiedliwości.

Karol Winiarski

Drogi Piotrze.

W swoim liście na Fecebooku skierowanym do prezydenta A. Chęcińskiego i władz miejskich zadałeś szereg jakże istotnych pytań  (konkretnie 9)  dotyczących powstania kolejnego centrum logistycznego w  Sosnowcu i do tego w samym centrum miasta. W związku z tym Twoje pytania dotyczyły ruchu tirów dojeżdżających do tego magazynu, działań antysmogowych jakie podejmą władze miejskie, rewitalizacji terenów poprzemysłowych w Sosnowcu i istniejących projektów w tym zakresie, ochrony terenów pod zabudowę mieszkaniową, itp. itd.

 Jak mówi stare przysłowie „Kto pyta, nie błądzi”, jak również, że nie ma głupich pytań, a są tylko głupie odpowiedzi. Zapytałeś, ale odpowiedzi nie dostałeś i nie dostaniesz. Sam wiesz jednak doskonale, że nie zawsze otrzymuje się odpowiedz na zadane pytania, zwłaszcza te bardzo trudne pytania.

Z drugiej jednak strony brak odpowiedzi jest też odpowiedzią z czego przecież zdajesz sobie zapewne doskonale sprawę. Tak naprawdę poruszyłeś jakże istotne kwestie i zadałeś jakże istotne i ważne pytania dotyczące przyszłości naszego miasta i polityki z nią związanej. Pytania, które obnażają obecną,  ale i poprzednią władzę i zabijają pijar, dziś, jak i wcześniej stosowany powszechnie. Pijar o sile i bogactwie, rozwoju, kwitnącej kulturze i sporcie, potędze umysłu i wizji rządzących, pomyśle na przyszłość, etc,etc,etc.

A tu bum z Twojej strony… I czego się spodziewasz? Dlatego ja pozwoliłem sobie na udzielenie tej krótkiej odpowiedzi.

Wyburzenie obiektów dawnej Huty Buczka stało się faktem. Na tym miejscu firma Panattoni zamierza zbudować magazyny. Jak to dumnie brzmi – Centrum Logistyczne, a tak naprawdę kolejny blaszak i do tego w centrum miasta. Ale z  tego mój drogi przyjacielu będzie przecież podatek od nieruchomości, praca dla około setki mieszkańców, a co zatem idzie wpływy z pit-u i to od najniższego wynagrodzenia przez jakieś 10 lat. Gdyby nie to, szkielety po dawnej hucie straszyłyby dalej, a wiatr hulałby pomiędzy nimi stanowiąc zagrożenie dla życia i zdrowia zbierających złom, deski i inne materiały budowlane. To jak w przysłowiu, jak się nie ma co się lubi, to się lubi co się ma. I tak przebiega rewitalizacja po SOSNOWIECKU.

Ale na tym koniec tej ironii, bo jeszcze ktoś czegoś nie zrozumie i pomyśli, że jestem gorącym  zwolennikiem  tegoż rozwiązania. Ależ pojechałem z tym „pomyśli i zrozumie”.

Piotrze, będąc światowym człowiekiem, musisz sobie przecież doskonale zdawać sprawę, że rewitalizacja terenów poprzemysłowych jest tak naprawdę niezmiernie trudnym i bardzo skomplikowanym  przedsięwzięciem. Realizacji tego typu inwestycji w zdecydowanej większości podejmują się inwestorzy prywatni, których trzeba znaleźć, zachęcić i dopieścić. Problem ten dotyczy nie tylko Sosnowca, ale i innych miast i miasteczek, pomimo kilku przykładów, które przedstawiasz w swoim wpisie. Kwestia ta wymaga po pierwsze pomysłu, pomysłu i jeszcze raz pomysłu.

Po drugie kasy, kasy i jeszcze raz kasy. Olbrzymiej kasy, która jest potrzebna w trakcie samej inwestycji, ale i również później po jej powstaniu.

I po trzecie wizji, wizji dotyczącej rozwoju, nie jednej ulicy, nie dzielnicy, ale całego miasta.

Prawda w tym zakresie jest jakże prosta i zarazem niestety jakże  brutalna. W Sosnowcu nie ma ani jednego, tj. pomysłu, ani drugiego, tj. pieniędzy, ani trzeciego, tj. wizji. I to od bardzo dawna. Ale po co  jakaś wizja na przyszłość, skoro i tak nie będzie zrealizowana. Po prostu  brakuje środków, a będzie ich niestety jeszcze mniej. Brakuje również jakichkolwiek starań mających na celu ściągnięcie takiego inwestora. A innych pomysłów brak, tak jak i brakuje, niestety od dawien dawna prawdy o sytuacji w mieście.  Należy zauważyć, że obecnie utrzymuje się tendencja wyludniania się dużych miast. Sosnowiec jest miastem, w którym odpływ mieszkańców jest problemem szczególnie istotnym z uwagi na  skalę tego nasilającego się zjawiska i to od dłuższego czasu. To, niestety już powoduje mniejsze wpływy do budżetu z pogłębiającą się tendencją w tym zakresie. Do tego dochodzi starzenie się mieszkańców w Europie i w Polsce, a co zatem idzie również mieszkańców naszego miasta. To również problemy związane ze zwiększonymi wydatkami samorządów wynikające z trendów polityki ogólnopolskiej.

A to mieszkańcy (suweren) są, czy też powinni być najważniejsi dziś, ale również i jutro, o czym nie mogą zapominać rządzący, zarówno w Sosnowcu, jak również w Katowicach i Warszawie. Budowa centrum logistycznego w centrum miasta, to oczywista kompletna głupota. To niewłaściwe wykorzystanie tych jakże cennych terenów. Decyzja ta, co jest ogólnie widoczne, w sposób istotny pogorszy jakość życia mieszkańców, nie tylko w centrum, ale w całym naszym mieście. Nie ulega wątpliwości, że TIR-y zniszczą drogi,  wzniecając kurz, wydalą olbrzymią ilość spalin, a to spowoduje jeszcze większy smog. Większe natężenie ruchu ciężarówek spowoduje jeszcze większe korki, zwiększy liczbę  wypadków drogowych i utrudnienia na drogach.

Przez dekadę istnienia takiego Centrum Logistycznego de facto w centrum miasta cofniemy Sosnowiec o następne 10-20 lat. Do tego dochodzi jeszcze jedna jakże istotna kwestia, o której zapomniałeś w swoich pytaniach, ale jest ona nierozłącznie z nimi związana. To kwestia braku realnego i pełnego,  miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego w Sosnowcu. Dokumentu, który mówi o tym jak wygląda teraz i jak będzie się kształtowało w kolejnych latach otoczenie w naszym ukochanym Sosnowcu.

A  na koniec Szanowni Państwo i drogi  Piotrze kieruję pytanie, jakże proste, z którym nikt nie powinien mieć żadnych problemów.

Na kogo głosowałe(a)ś, jeśli głosowałe(a)ś w  ostatnich i poprzednich wyborach samorządowych?

Odpowiedź zachowaj oczywiście dla siebie. Wiemy przecież wszyscy, że demokracja była i jest najważniejsza.

Jarosław Pięta

Nierzadko spotykam się z zarzutem, jakoby z Serwisu sosnowiec.online uczyniłem sobie doskonałe narzędzie służące rozładowywaniu frustracji, pokonywaniu niedomagań emocjonalnych oraz intelektualnych, czy też zażegnywaniu kompleksów. Życzliwym Osobom tłumaczyć nie muszę, iż nie jestem wielbłądem; Adwersarzom Szanownym nigdy dowodów wystarczających dostarczyć nie będę w stanie. Wszystkim pozostając bez wyjątku wdzięcznym za okazaną uwagę, przy okazji pragnę zauważyć, że rozliczne tematy do refleksji nie stanowią wykwitu mej imaginacji, a zawdzięczają je Mieszkańcy Sosnowca rządzącej przy alei Zwycięstwa Ekipie.

Życie wpoiło mi wiele zasad. Zapytany o tę najistotniejszą miałbym kłopot z odpowiedzią. Po dłuższym wahaniu zwróciłbym uwagę na konieczność docenienia każdego, komu nie pozostają obce problemy dla mnie odległe. Ludzi nie klasyfikuję pod względem statusu społecznego, warunkowanego poziomem wykształcenia lub zasobnością portfela. Politykiem nie jestem, do roli tej nigdy nie aspirowałem, co jako zwyczajnego mieszkańca Sosnowca jednak nie zwalnia absolutnie z krytycznego spojrzenia na Miasto. Życia w Stolicy zdecydowanie nie uważam w tej kwestii jako okoliczności łagodzącej.

Wierny swym ideałom nie mogę – na falach bezpodstawnej, złośliwej krytyki – czerpać satysfakcji wyłącznie z tej racji, iż Urzędnicy Pana Prezydenta Chęcińskiego nie podejmują zawsze decyzji trafnych. Chociaż w takim przekonaniu nie pozostaję, niestety, osamotniony, tym bardziej nie odczuwam pokusy krytykowania dla samej krytyki. Nasze Miasto sukcesywnie od lat pięknieje. Chociaż nie można przejść obojętnie obok enklaw biedy, brudu oraz niedbalstwa, należy pamiętać, że wszystko wymaga czasu. Naturalnym procesem miastotwórczym jest stopniowe zastępowanie starej zabudowy, modernizacja układu komunikacyjnego na miarę bieżącej doby. Wszystkie te procesy realizować należy w sposób przemyślany i zrównoważony, nie zrywając z taktyką szachisty przewidującego kilka partii, wsłuchując się w głosy niesprzyjające. W Sosnowcu nagminnie zapomina się o tak prostych prawdach. Zdają się bowiem Decydenci pozostawać ślepo zapatrzeni w Pierwszego Obywatela Sosnowca, nie szczędząc przy tym aroganckiego jadu, zapominając najpewniej, że szkodzą Miastu w sposób perfidny. Na co zdadzą się bowiem rozliczne kampanie promocyjne, skoro media praktycznie codziennie donoszą o niepokojących zjawiskach? Ta smutna konstatacja wydaje się w sposób wyczerpujący argumentować parafrazę nośnego hasła promocyjnego Sosnowca, spotykanego nieodmiennie w tumanach pyłu…

Od kilkunastu miesięcy pewnym było, że los zabudowań dawnej Huty Katarzyna jest przesądzony. Świadcząca o tym bierność na jakiekolwiek żądania ze strony społecznej zajęcia stanowiska przez Władze nie budziła żadnych wątpliwości. Otuchy dodawała świadomość przeznaczenia parceli przy ulicy Stanisława Staszica pod zabudowę wielorodzinną. Właściciel jednak zbył działkę. Za aprobatą Rządzących największa od lat szansa na odwrócenie upadku Konstatynowa została zaprzepaszczona. Bez cienia samokrytyki podjęta decyzja o stworzeniu z dala od obrzeży Miasta centrum logistycznego nijak wpisuje się w ramy zdrowej polityki rewitalizacji Dzielnicy silnie zdegradowanej. Już chociażby doszukiwanie się odpowiedzi na pytanie o rozwiązanie wynikających stąd obciążeń lokalnej sieci dróg przyprawia o zawrót głowy. Do rangi miejskiej legendy urastają licytacje kierowców, oczekujących na podniesienie szlabanów na przejeździe kolejowym u zbiegu ulic Chemicznej, Piotrkowskiej i Stanisława Staszica. Któż o zdrowych zmysłach, z drugiej strony, odważyłby się skierować ruch pojazdów ciężarowych, przez ulice 3 Maja oraz Marszałka Józefa Piłsudskiego na aleję Zagłębia Dąbrowskiego? Najwyraźniej pozostaje współczuć Mieszkańcom ulic Gabriela Narutowicza i Generała Władysława Andersa, gdyż z pewnością w kierunku Dańdówki ruch ten może być prowadzony. Pod warunkiem jednakże, że zatarasowana od lat betonowymi zaporami droga zostanie ukończona.

Przypadek Sielca-Katarzyny nie jest precedensem. Przed ponad dekadą, czego wielu Mieszkańców nie jest w stanie przeboleć do tej pory, frywolna polityka Miasta doprowadziła do nieodwracalnego zerwania z Dziedzictwem ówczesnej Perły przemysłu włókienniczego. Do tej pory próżno szukać nowych zabudowań po wyburzonych halach poprzemysłowych przy ulicy Chemicznej.

Warto nie tracić z pola uwagi, że miast nie tworzą wyłącznie budynki, a przede wszystkim ludzie. Prawda ta wyjątkowo trafnie charakteryzuje Sosnowiec, bowiem jak przystało na Miasto wyrosłe z nicości, Jego Mieszkańcy od zawsze musieli odznaczać się bezkompromisową odwagą, błyskotliwą inwencją oraz żelaznym hartem ducha. Chociaż czasy rozległych hałd Śródmieścia dawno minęły, a przez dawne granice chyłkiem nie przemykają szajki przemytnicze, Sosnowiec w dalszym ciągu pozostaje Miastem dla wytrwałych. Obok tolerowania fatalnej jakości powietrza, Urzędnicy zdają się nie dostrzegać problemów kalibru takiego chociażby, jaki nagłośnił pewien Kierowca karetki Szpitala przy ulicy Emila Zegadłowicza. Ów Pan wyszedł z inicjatywą organizacji zbiórki pieniężnej, której jest celem odmłodzenie taboru. Dyrekcja bardzo głęboko zadłużonej Placówki nie jest skora do pomocy, jednakże przynajmniej na tę chwile nie stara się Społecznika szykanować. Logika jest prosta: wielomilionowe zobowiązania na plan dalszy spychają zakup nowych pojazdów, pomimo że korzystanie z nich spędza sen z oczu nie tylko Pracowników Szpitala, ale i samych Pacjentów. Jest to dowód pierwszy z brzegu na to, że Miasto zrujnować można nie tylko fizycznie, ale także przez rozkład fundamentów do Niego zaufania. Światli Włodarze potrafią zdobyć się na heroiczną walkę o dobro sosnowieckich jeży; jest to czyn bezdyskusyjnie chwalebny, co jednak z Ludźmi? Skoro Miasto porywa się na budowę szalenie obciążającego budżet Gminy Zagłębiowskiego Parku Sportowego, chociaż nie zapominając przy tym o propagowaniu inicjatyw ekologicznych (niemałe dopłaty dla Mieszkańców zbierających wodę deszczową przy niedofinansowaniu Straży Miejskiej, nie od dzisiaj skrajnie nieudolnie walczącej z procederem zatruwania powietrza), najwidoczniej stać Go na blamaż tego rozmiaru, że w XXI wieku Pracownik musi finansować Pracodawcę…

Po zlikwidowaniu ostatniej w Zagłębiu Dąbrowskim Kopalni stało się zupełnie jasne, że obok zdrowia Mieszkańców, to Historia Sosnowca cierpi najwięcej na urzędniczej bezmyślności. Od jakiegoś czasu mówiło się, że na panewce spalą szumne zapowiedzi wygłaszane z Magistratu, jakoby infrastruktura kolei wąskotorowej w Kazimierzu Górniczym zostanie zachowana i służyć będzie jako wspaniała atrakcja turystyczna. Nasi Urzędnicy znowu nie zawiedli, gdyż niedawne oświadczenia wskazują jasno priorytety. Zabytek wprost nazywany złomem może być wyłącznie przez ignoranta. Jeżeli określenia takie padają od Przedstawiciela Władzy, rodzić to powinno zastanowienie, ale też niepokój. Do czego bowiem doprowadzają seanse zbiorowej hipnozy, organizowane ze zdwojoną siłą w trakcie kampanii wyborczych, a utrwalane ustawicznie rozlicznymi akcjami autopromocyjnymi, na dobrą sprawę niczemu nie służącymi? Wszak to pokłosie demokracji; skoro Mieszkańcy Miasta opowiedzieli się za Przedstawicielami stawiającymi na blichtr, nie mogącymi oddzielić kompetencji Radnego od Urzędników odpowiednich Wydziałów, czy też Pracowników podległych Jednostek, to jakiej drogi realizacji władzy należy się spodziewać? Czy nadszedł czas prowadzenia zdrowej polityki, czas na zmaterializowanie się wizji, której nikt na Zwycięstwa jak dotąd nie posiadł?

Tylko otwarcie dzisiaj restauracji przy ulicy Henryka Sienkiewicza, serwującej udawane jedzenie, przywraca nadzieję w naciąganą wizję oryginalnie brzmiącego szyldu wszystkich tablic remontowych Sosnowca. Nawet jeżeli nie ma z nim nic wspólnego, to i tak da się to przekuć w element mozaiki propagandy sukcesu Władzy. Tylko prywatny kapitał może skutecznie przekształcać zaniedbany Sosnowiec?

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 28 XI 2019

   W powyborczy poniedziałek cała Polska zamarła z wrażenia, gdy Państwowa Komisja Wyborcza ogłosiła wyniki wyborów do Senatu. Dzięki zawartemu porozumieniu reprezentanci partii opozycyjnych i wspierający ich kandydaci niezależni uzyskali większość w Senacie. Szok i załamanie w obozie Zjednoczonej Prawicy. Entuzjazm po stronie antypisowskiej opozycji.

   Już kilka dni później okazało się, że bój o Senat nie jest zakończony. Kolejni senatorowie opozycji informowali o próbach przekonania ich intratnymi propozycjami do przejścia na stronę obozu rządowego. Gdy okazało się, że chętnych nie ma, Prawo i Sprawiedliwość złożyło protesty wyborcze sugerując, że w niektórych okręgach głosy zostały źle policzone. Przygotowane w pospiechu i fatalnie uzasadnione, niekiedy wręcz z błędną podstawą prawną (pomylono Senat z Sejmem), sukcesywnie są oddalane przez Sąd Najwyższy. Jeszcze w trakcie ogłaszania przez premiera Morawieckiego składu nowego rządu brak obsadzenia funkcji ministra sportu dał asumpt do kolejnych spekulacji o ponownej próbie politycznej korupcji (PiSownictwa jak to niektórzy określają) i gwałtownych zaprzeczeń ze strony potencjalnego sprzedawczyka.

   Już we wtorek 12 listopada, w trakcie pierwszego posiedzenia Senatu nowej kadencji, okaże się kto wygra walkę o izbę wyższą polskiego parlamentu. Na razie wiadomo jedynie, że Marszałkiem Senatu zostanie lekarz – Tomasz Grodzki z Koalicji Obywatelskiej lub Stanisław Karczewski z Prawa i Sprawiedliwości. Gdyby postrzegać polską rzeczywistość wyłącznie przez pryzmat programów informacyjnych i sporów polityków, to można odnieść wrażenie, że w zimny listopadowy wieczór cała Polska wstrzyma oddech czekając na wyniki głosowania. Tyle, że to kompletna nieprawda.

   Przekonanie polityków i politycznych komentatorów, że wszyscy Polacy śledzą z zapartym tchem bieżące spory partyjne jest niestety z gruntu nieprawdziwe. Niestety, ponieważ czy to się komuś podoba czy nie, to politycy decydują o wielu sprawach, od których bezpośrednio lub pośrednio zależy nasze życie. Obserwowanie i analiza ich działalności to żaden obywatelski obowiązek, a nawet nie postawa obywatelska, ale po prostu dobrze pojęty własny interes. Jednak w tym akurat przypadku brak zainteresowania nie jest aż tak niepokojący. Z bardzo prostej przyczyny. To kto będzie dominował w Senacie nie ma większego znaczenia, ani dla przyszłości naszego kraju, ani nawet dla bieżącej polityki.

   Wiele wskazuje na to, że jesteśmy w kluczowym momencie zmian w światowym układzie geopolitycznym, który zdarza się najwyżej raz na kilkadziesiąt lat. Chińska ekspansja gospodarcza i coraz wyraźniejsza polityczna powodujący narastający konflikt tego państwa z USA; pogłębiający się izolacjonizm amerykańskiej administracji; głęboki, choć nie dla wszystkich widoczny, kryzys Paktu Północnoatlantyckiego i Unii Europejskiej, co wyraźnie pokazują ostatnie działania i wypowiedzi Prezydenta Macrona; zachodzący właśnie proces stopniowego wchłaniania Białorusi przez Rosję, która powoli wychodzi z politycznej izolacji; hinduistyczna nacjonalizacja Indii; kryzys klimatyczny skutkujący coraz częściej klimatyczną histerią – to procesy, które ukształtują światową politykę na następne dekady. Ekscytowanie się w tej sytuacji żenującą walką o większość w Senacie świadczy o zaściankowości i prymitywizmie polskiej polityki.

   Próby zmiany wyników wyborów przez „podkupienie” co najmniej jednego z senatorów opozycyjnych świadczą o małostkowości i pogubieniu Jarosława Kaczyńskiego, który nie może się pogodzić z porażką. Co więcej wzmacnia to retorykę polityków opozycji, a zwłaszcza Grzegorza Schetyny, o wielkim sukcesie, którą rzekomo odniosło. Powoduje też zacieśnienie ich współpracy i sprawia fatalne wrażenie wśród części wyborców prawicy, co zauważył nawet senator Prawa i Sprawiedliwości Jan Maria Jackowski. Uwiarygodnia też twierdzenia opozycji, że Jarosław Kaczyński to człowiek, który respektuje wynik demokratycznych wyborów tylko wówczas, gdy je wygrywa. To po prostu fatalny błąd polityczny, zwłaszcza w kontekście zbliżających się wyborów prezydenckich, które rzeczywiście będą miały decydujący wpływ na układ władzy w Polsce.

   Trochę inaczej można ocenić wnioski dotyczące de facto ponownego przeliczenia głosów w tych okręgach senackich, w których różnica między kandydatami była niewielka. To, że chodziło wyłącznie o okręgi, w których zwyciężyła opozycja, niestety nie dziwi. Protesty złożone przez polityków opozycji też dotyczą wyłącznie okręgów, w których zwyciężyło Prawo i Sprawiedliwość. Tak jest na całym świecie, co wyraźnie pokazuje, gdzie politycy mają ideały demokracji. Jak widać nie przeszkadza im, jeżeli zwyciężą w wyborach w wyniku pomyłek przy liczeniu głosów czy wręcz ewidentnego fałszerstwa. Po raz kolejny zresztą politycy opozycji nie wykorzystali szansy, którą podała im na tacy partia rządząca. Wystarczyło przyłączyć się do apelu o ponowne przeliczenie (przynajmniej tych uznanych za nieważne) głosów w oprotestowanych okręgach. Pokazaliby, że rzeczywiście zależy im na pełnej wiarygodności i transparentności procesu wyborczego, czym uwiarygodniliby swoją prodemokratyczną retorykę. Ale do tego musieliby wyjść ze swoich wąskich schematów myślowych, do czego chyba intelektualnie po prostu nie są zdolni.

   Najbardziej jednak śmieszą buńczuczne zapowiedzi opozycji dotyczące znaczenia Senatu. A przecież w poprzedniej dekadzie najpierw Sojusz Lewicy Demokratycznej, a potem Platforma Obywatelska chciały ten organ władzy zlikwidować. Przeszło im, gdy zdobyli w nim większość, naiwnie myśląc, że tak już będzie zawsze. Tymczasem rola Senatu w polskim systemie konstytucyjnym jest marginalna. Przede wszystkim nasza izba wyższa nie pełni funkcji kontrolnej – nie bierze udziału ani w powoływaniu, ani w odwoływaniu rządu. Tym samym władza wykonawcza bez większości w Senacie jest w stanie bezproblemowo wykonywać realizować założone cele.

   Senat bierze udział w procedurze zmiany Konstytucji. Ma prawo zgłaszać propozycje jej nowelizacji, a przede wszystkim zatwierdzać bezwzględną większością głosów projekty przegłosowane przez Sejm. Tyle, że w izbie niższej potrzeba do tego aż 2/3 głosów, co pozostaje daleko poza zasięgiem Zjednoczonej Prawicy, nawet gdyby poparliby ją posłowie Konfederacji. Tym samym żadnej zmiany Konstytucji, przynamniej nieuzgodnionej z opozycją, w tej kadencji nie będzie. Większość w Senacie nie jest tu niezbędna.

   Senatorowie biorą oczywiście udział w procedurze legislacyjnej mogąc wprowadzać poprawki do ustaw uchwalonych przez Sejm, a nawet wnioskować o ich całkowite odrzucenie. Ale posłowie bezwzględną większością głosów mogą przywrócić pierwotną wersję ustawy, a taką większość Prawo i Sprawiedliwość w izbie niższej posiada. Najbardziej politycy opozycji podniecają się możliwością zgłaszania projektów ustaw, które stałyby się przedmiotem obrad Sejmu. A przecież taką możliwość posiada 15 posłów, a więc każde ugrupowanie, które posiada w Sejmie swój klub. W minionej kadencji zwłaszcza Nowoczesna i Kukiz` 15 często z tego korzystały. Efekt? Żaden. Marszałek Sejmu trzymał te projekty w zamrażarce albo tez większość sejmowa odrzucała je pierwszym czytaniu. Dlaczego teraz miałoby być inaczej? Na dodatek w wielu sprawach, zwłaszcza światopoglądowych, senatorowie opozycji po prostu nie będą w stanie się porozumieć, a to oznacza że nie tylko nie będą w stanie przedstawić swojego projektu ustawy, ale nawet zablokować na kilka tygodni przyjęte przez Sejm przepisy.

  Senat ma także funkcję kreacyjną – uczestniczy w powoływaniu niektórych organów. I tu rzeczywiście politycy opozycji mogą przeforsować swoich kandydatów, o ile będą w stanie ich uzgodnić. Tyle, że najczęściej są to organy kolegialne, a Senat wybiera znaczącą mniejszość członków tych ciał. Tak jest w Radzie Polityki Pieniężnej (trzech na dziewięciu wybieranych członków – dziesiątym i jednocześnie przewodniczącym RPP jest prezes Narodowego Banku Polskiego wybierany przez Sejm na wniosek Prezydenta czyli wspólnie przez organy, które wskazują również pozostałych członków rady) oraz w Krajowej Radzie Radiofonii i Telewizji, gdzie jedynie jeden z pięciu członków jest senatorskim nominatem.

   Teoretycznie inna sytuacja jest w przypadku Rzeczników Praw Dziecka i Praw Obywatelskich oraz prezesa Najwyższej Izby Kontroli. W tym przypadku zgoda Senatu do skutecznego wyboru jest niezbędna. Tyle, że Rzecznika Praw Dziecka na pięcioletnią kadencję wybrano rok temu, a prezesa Najwyższej Izby Kontroli na sześcioletnią kadencję zaledwie dwa miesiące temu. Oczywiście w tym drugim przypadku pozycja Mariana Banasia jest mocno niepewna, ale na razie nic nie wskazuje, że zdecyduje się on ustąpić ze stanowiska. Pozostaje Rzecznik Praw Obywatelskich – rzeczywiście ostatni organ nieprzejęty przez Prawo i Sprawiedliwość. Kadencja Adama Bodnara kończy się w przyszłym roku. Politycy opozycji liczą na zablokowanie wyboru jego następcy i tym samym naturalne przedłużenie urzędowania obecnego rzecznika. Wymagałoby to jednak pełnej zgodności opozycyjnych senatorów, a to wcale nie jest takie pewne. Jeżeli wybrana przez Sejm osoba nie będzie przypominała zgłoszonych ostatnio do Trybunału Konstytucyjnego kandydatów – Stanisława Piotrowicza czy Krystyny Pawłowicz, a będzie w miarę niezależnym prawnikiem o umiarkowanie zachowawczych poglądach, to przynajmniej niektórzy konserwatywni senatorowie opozycji mogą uznać, że to zdecydowanie lepsza alternatywa od mocno progresywnego Adama Bodnara. W ostateczności Prawo i Sprawiedliwość ma jeszcze jedno wyjście. Zapis o pełnieniu funkcji przed dotychczasowego Rzecznika Praw Obywatelskich do czasu wyboru jego następcy znajduje się w ustawie (art. 3, ust.6), a nie w Konstytucji RP. Wystarczy więc dokonać nowelizacji istniejących przepisów i np. powierzyć wyznaczenie p.o. obowiązki RPO Prezydentowi albo Marszałkowi Sejmu, a problem Adama Bodnara przestanie istnieć. Oczywiście taka zmiana jest wątpliwa pod względem zgodności z Konstytucją, ale korzysta z domniemania konstytucyjności do czasu ewentualnego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. A tam „towarzyskie odkrycie ostatnich lat” Jarosława Kaczyńskiego, czyli prezes Julia Przyłębska, wzmocniona przez posiłki, które wkrótce zasilą szeregi sędziów Trybunału, z pewnością dadzą odpór konstytucyjnym malkontentom.

   Październikowe wybory parlamentarne opozycja przegrała z kretesem. To, że Jarosław Kaczyński nie jest w pełni usatysfakcjonowany ich wynikami i pole jego politycznego manewru uległo znaczącemu ograniczeniu wynika bardziej z sytuacji wewnętrznej w Zjednoczonej Prawicy i pogłębiającym się spowolnieniu gospodarczym, o czym zresztą coraz częściej sam mówi, niż ze wzrostu znaczenia opozycji. Ta w żaden sposób mu nie zagraża, dopóki w Pałacu Namiestnikowskim urzęduje Andrzej Duda. A tak będzie przynajmniej do czasu przyszłorocznych wyborów prezydenckich. I to, żeby te wybory wspólnie wygrać powinno zajmować liderów partii opozycyjnych, a nie koncentrowanie się na żenujących rozgrywkach politycznych w organie, który już dawno powinien zniknąć z polskiego systemu ustrojowego.

Karol Winiarski

Konsumpcja kiełbasy wyborczej z odroczoną datą ważności trwa w Sosnowcu w najlepsze. Wszystko dzięki apelowi Pana Prezydenta, by Mieszkańcy poważnie potraktowali niedawne wybory do Parlamentu (13 X 2019). Przekroczenie, w skali Sosnowca, frekwencji z ostatnich wyborów samorządowych (21 X 2018 / 4 XI 2018) zgodnie z obietnicą Pana Prezydenta miało przynieść określone korzyści. Warto zastanowić się nad tym, kto i jakich korzyści w tej sytuacji pozostaje beneficjentem, a kto lub co zostaje postawiony w roli finansującego kolejną fanaberię Pana Prezydenta.

Ponieważ Pan Prezydent nie może zawieść zarówno swych Wyborców, jak też Mocodawców, musi bezustannie ważyć każdy krok. Podejmowanie decyzji społecznie niepopularnych grozi przerwaniem dobrej passy, natomiast wrodzona charyzma Panu Prezydentowi nie pozwala pozbawić się autonomii na niektórych frontach. Chociaż o drugiej przeciwwadze trudno polemizować, tak spełnienie tej pierwszej wymaga przede wszystkim posiadania pewnej wizji, bynajmniej nie mającej wiele wspólnego z przyjętym przez Pana Prezydenta modelem rządzenia Miastem. Jako odpowiedzialny Włodarz udowodnił Pan Prezydent, po raz kolejny wychodząc naprzeciw oczekiwaniom Mieszkańców, że potrafi dotrzymywać słowa. Czyni to Pan Prezydent zawsze, co warto odnotować, w sprawach dla Miasta priorytetowych. Ponieważ w tym roku Mieszkańcy Sosnowca wzorowo wywiązali się ze swego obywatelskiego obowiązku, drugi weekend listopada wiele punktów oferuje swe atrakcje w obniżonych cenach.

Gdy już opadnie entuzjazm spowodowany zaoszczędzeniem kilku złotych na kotletach schabowych lub mocnych alkoholach, warto wrócić pamięcią do minionych wyborów samorządowych. W ich kontekście bardzo kontrastuje ówczesna postawa Pana Prezydenta. Dziwnym trafem, gdy Mieszkańcy decydowali o losach Miasta przez kolejnych pięć lat, Pan Prezydent niespecjalnie kwapił się do tego, by frekwencja była wysoka. W tym roku rzecz miała się zgoła inaczej. Jest to co najmniej zastanawiające.

Rozbudzenie nastrojów agitacyjnych Pana Prezydenta nie wzięło się, niestety, znikąd. W polskim systemie prawnym próżno szukać zapisów, normujących wysokość dotacji dla partii politycznych w zależności od frekwencji w wyborach samorządowych. Inaczej jest, co oczywiste, w przypadku wyborów parlamentarnych. To w trakcie ich przeprowadzania miliony wypełnionych kart do głosowania przekładają się na miliony złotych.

Lektura długiej listy ośrodków kultury, jak też punktów usługowych i handlowych, które wzięły udział w trwającej właśnie akcji, może budzić pewne zaskoczenie z co najmniej trzech powodów. Warto wskazać na nie pokrótce.

Zaskoczeniem dla najzagorzalszych adwersarzy Pana Prezydenta i Jego Świty jest brak na owej liście podmiotów, których działalność wręcz wzorowo wpisuje się w nurt pochlebczy. Są to w Mieście miejsca dobrze znane, o markach potwierdzonych, jednakże dzięki towarzyskim koneksjom mogące łatwiej utrzymać się w warunkach rynkowych. Fakt ten może po części osłabiać argument, jakoby Pan Prezydent angażując się w walce o niemałe środki dla swej Partii, naraża na szwank kasę Gminy, dając przy okazji zarobić. Chociaż często kończyło się to fatalnie, warto jednakże wierzyć do końca w czyste intencje Włodarzy, że koszty promocji biorą na siebie Właściciele punktów handlowo-usługowych, a jedyną formą płatnej reklamy jest umieszczenie swego szyldu w materiałach prasowych.

Jeżeli już tak spiskowa teoria może zostać podważona, to już trudniej obronić wprowadzenie upustów za wstęp do obiektów pozostających na garnuszku Miasta, to jest zarządzanych przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, jak też Sosnowieckie Centrum Sztuki – Zamek Sielecki (Centrum Informacji Miejskiej oferuje także rabaty na wybrane wydawnictwa). Chociaż serwowana przez Pana Prezydenta kiełbasa wyborcza będzie wyłącznie przez kilka dni, to rodzi się pytanie o zaniżenie przychodów z tego tytułu. Ponieważ nie ma się co łudzić, że Ratusz przedstawi szczegółowe wyliczenia, dowodzące wzrost liczby sprzedanych biletów, egzemplarzy wybranej powieści Pana Profesora Zbigniewa Białasa lub reprodukcji pocztówek, to warto zastanowić się, dlaczego programy takie nie są wprowadzane częściej, jakoby bez specjalnej okazji. Z pewnością
widać, że ryzyko obniżenia cen biletów i towarów może nie zostać skompensowane przez skokowy wzrost zainteresowania Mieszkańców Miasta.

Dziwić może też objęcie programem upustów usług spoza branż gastronomicznej oraz rozrywkowej. Okazuje się bowiem, że także Dostawcy Internetu oraz Właściciele firm edukacyjnych włączyli się do tej akcji.

Wspaniale jest wiedzieć, że Władze Miasta dbają o Mieszkańców w aspekcie materialnym, ale też moralnym, przez zachęcanie do udziału w wyborach. Gdzie tak naprawdę kończą się chwalebne pobudki, a zaczyna hipokryzja? W jaki sposób została zorganizowana akcja bonifikat? Pomijając kwestię punktów prywatnych, w przypadku których Urząd Miejski do ewentualnego dofinansowywania nie będzie skory przyznawać się szczerze, pozostaje widmo zaniżania przychodów do kasy Gminy. Oficjalnych danych i prognoz oczywiście także Urzędnicy z alei Zwycięstwa nie przedstawią.

Jak tak dalej pójdzie, to Sosnowiec nieprędko utonie w modnych ostatnio zielonych przystankach autobusowych, a na każdym rogu nie będzie można potknąć się o plenerową siłownię. Czarę goryczy dopełnić może kolejna zapomoga pomorska, której wypełnienie wyczerpie skutecznie listę chętnych do poddania się budżetowym cięciom…

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 9 XI 2019

   Stało się. Po miesiącach hamletyzowania, wysyłania sprzecznych sygnałów i trzymania w napięciu zwolenników i przeciwników, Donald Tusk ogłosił swoją decyzję. Nie będzie startował w zbliżających się wyborach prezydenckich. To prawdopodobnie efekt badań opinii publicznej zleconych przez Przewodniczącego Rady Europejskiej, które nie dawały mu zbyt wielkich szans na pokonanie obecnego Prezydenta RP. Osierocona po Tusku opozycja odzyskała tym samym swobodę podejmowania decyzji w sprawach prezydenckiej elekcji. I zmierza prostą drogą w przepaść.

   Od wielu lat słyszeliśmy, że reelekcja Andrzeja Dudy to prawdziwa katastrofa dla Polski i utrwalenie antydemokratycznych praktyk obozu rządzącego Polska od czterech lat. Po wyborach parlamentarnych narracja ta nasiliła się, a majowe starcie (najprawdopodobniej pierwsza tura będzie miała miejsce 10 maja) ma być zgodnie z tą wojenną retoryką, decydującym starciem sił ciemności ze zjednoczonymi siłami dobra. W rzeczywistości każde opozycyjne ugrupowanie dba wyłącznie o swój własny partykularny interes, niekiedy próbując rozwiązać swoje wewnętrzne problemy, a opowieści o złym PiS-owskim złym wilku mają jedynie służyć mobilizowaniu elektoratu.

   Wszystko wskazuje na to, że Koalicja Obywatelska czyli w praktyce PO (o Nowoczesnej nikt już nawet nie wspomina), Polskie Stronnictwo Ludowe i zjednoczona lewica wystawią własnych kandydatów na Prezydenta. Jest oczywiście prawdą, że próba wyłonienia jednego wspólnego reprezentanta nie jest prostą sprawą i mogłaby się zakończyć w podobny sposób jak prawie ćwierć wieku temu obrady Konwentu św. Katarzyny na plebanii księdza Maja, który miał wskazać jednego, prawicowego konkurenta Aleksandra Kwaśniewskiego. Ale też rezygnacja z takiego porozumienia znacząco zwiększa szanse Andrzeja Dudy na reelekcję.

   Zwolennicy potraktowania pierwszej tury wyborów prezydenckich jako swoistych prawyborów, które wskażą jednego kandydata opozycji konkurującego w drugiej turze z obecnym Prezydentem jest dowodem na postępujący upadek intelektualny polskich elit politycznych. Jest prawdą, że wielość kandydatów opozycji zmniejsza szansę Andrzeja Dudy na zwycięstwo już w pierwszej turze wyborów. Ale czy celem przeciwników Prawa i Sprawiedliwości jest doprowadzenie do drugiej tury czy zwycięstwo ich kandydata? To czy Andrzej Duda wygra w pierwszej czy dopiero po dogrywce, nie ma większego znaczenia. Szybsze rozstrzygnięcie miałoby nawet swoje pozytywne konsekwencje. Poza mniejszymi kosztami, wzmocniłoby pozycję obecnego Prezydenta wobec swojego politycznego patrona – Zjednoczona Prawica pod wodzą Jarosława Kaczyńskiego nie zbliżyła się nawet do granicy 50% głosów w wyborach parlamentarnych, a większość w Sejmie zapewnił jej system d`Hondta. Podbudowany psychologicznie Andrzej Duda (słabość charakteru to chyba jego największy problem skutkujący wasalnym podejściem do prezesa PiS), mógłby w większym niż do tej pory stopniu blokować najbardziej szalone pomysły „naczelnika państwa”. Nie oznacza to oczywiście jawnej opozycji wobec Nowogrodzkiej chociażby dlatego, że w wielu sprawach poglądy Andrzeja Dudy nie różnią się od przekonań Jarosława Kaczyńskiego. Ale to jeszcze nie oznacza, że są tożsame, a druga i ostatnia kadencja prezydencka osiągnięta dzięki przekonującemu zwycięstwu wyborczemu osiągniętemu w pierwszej turze, może sprzyjać większej samodzielności obecnego gospodarza Pałacu Namiestnikowskiego.

   Jeżeli celem opozycji jest zwycięstwo w wyborach prezydenckich, powinna ona szukać kandydata, który miałby największe szanse pokonania Andrzeja Dudy w drugiej turze wyborów (oprócz obecnego Prezydenta i kandydata lub kandydatów opozycji wystartują też zapewne inne osoby, które żadnych szans na sukces nie mają, ale mogą utrudnić uzyskanie rozstrzygnięcia już w pierwszej turze). A to wcale nie musi być osoba, która w przypadku rywalizacji kilku kandydatów opozycji, do tej drugiej tury wejdzie. Tym bardziej, że starając się uzyskać jak najlepszy wynik, każdy z kandydatów będzie musiał podkopywać pozycję swoich opozycyjnych konkurentów. Trudno będzie potem wytłumaczyć wyborcom, że kandydat, który w pierwszej turze był nie do zaakceptowania, dwa tygodnie później zasługuje na oddanie na niego głosu.

   Nie ulega wątpliwości, że niezależnie od tego kogo wystawi Platforma Obywatelska, to jej przedstawiciel będzie rywalem obecnego Prezydenta w decydującym starciu. Najprawdopodobniej będzie to Małgorzata Kidawa-Błońska. Ale jej szanse na pokonanie Andrzeja Dudy są niewiele większe niż Donalda Tuska. „Wielka Pani z Miasta” o dość progresywnych poglądach nie uzyska poparcia niezdecydowanego elektoratu ze wsi i małych miasteczek oraz ludzi o przekonaniach umiarkowanie konserwatywnych, którzy w tej sytuacji wybiorą o wiele im bardziej bliższego kandydata Zjednoczonej Prawicy. A bez pozyskania tej części elektoratu zwycięstwo nie jest możliwe. Jedynym kandydatem, który miałby na to szanse jest Władysław Kosiniak-Kamysz, który jednak w rywalizacji z innymi kandydatami opozycji nie ma najmniejszych szans na przejście do drugiej tury. Na dodatek to właśnie kandydat Polskiego Stronnictwa Ludowego, w przeciwieństwie do byłej Marszałek Sejmu, bardzo dobrze prezentuje się w przedwyborczych debatach. Prawdę powiedziawszy jak w nich wypada Małgorzata Kidawa-Błońska do końca nie wiadomo, ponieważ mimo iż była oficjalną kandydatką na premiera Koalicji Obywatelskiej, to jednak nie odważyła się na udział w żadnej z nich przed niedawnymi wyborami parlamentarnymi.

   Słabością lidera PSL jest oczywiście możliwy brak poparcia najbardziej radykalnej części lewicowego elektoratu. Już raz zostając w domu w 2005 roku doprowadził on do zwycięstwa Lecha Kaczyńskiego w starciu z Donaldem Tuskiem. Słychać już nawet z tej strony pytania o stanowisko Władysława Kosiniak-Kamysza wobec ustawy legalizującej związki partnerskie czy liberalizującej aborcję. Równie dobrze można go prosić o przedstawienie działań, które podjąłby w razie inwazji Marsjan. Ustawy uchwala w Polsce Sejm i Senat. Bezwzględną większość w tym pierwszym organie mają partie Zjednoczonej Prawicy. A to oznacza, że żadne ustawy regulujące te kwestie po myśli lewicy w tym parlamencie na biurko Prezydenta po prostu nie trafią. Podobnie jak niewielkie są obawy, że Władysław Kosiniak-Kamysz będzie musiał organizować obronę naszego kraju przed Marsjanami.

   Wybory Prezydenta RP w maju 2020 roku będą miały ogromne znaczenie. Zwycięstwo Andrzeja Dudy nie oznacza automatycznej katastrofy dla Polski i krwawej dyktatury Jarosława Kaczyńskiego. Byłoby jednak lepiej, gdyby funkcję Prezydenta RP objęła osoba, która w sposób spokojny i kierując się względami merytorycznymi, będzie oceniała ustawy trafiające do niej do podpisu. Andrzej Duda takiej bezstronności i obiektywizmu niestety nie gwarantuje, co już niejednokrotnie pokazał w trakcie swojej pierwszej kadencji. Znaczna część kandydatów opozycji niestety również nie. Najbliższy tego ideału jest Władysław Kosiniak-Kamysz.

Karol Winiarski