Niebieska eskadra z Sosnowca
Niedawno minęła 75 rocznica lotniczej Bitwy o Anglię, oraz 70 rocznica zakończenia II Wojny Światowej, chciałbym z tej okazji przypomnieć kilku bohaterów tamtych czasów urodzonych lub pochowanych w Sosnowcu, którzy za swoje zasługi otrzymali wysokie stopnie wojskowe oraz odznaczenia (w tym także najwyższe polskie wojskowe odznaczenie Virtuti Militari):
Pułkownik Michał Bokalski
Urodzony w dniu 29.09.1900 roku w Sosnowcu. Walczył w I wojnie światowej i brał udział w walkach niepodległościowych w 1919 roku. Służył w 7 pułku ułanów. W bitwie pod Lidą 17.04.1919r. został ciężko ranny. Za udział w I wojnie światowej otrzymał odznaczenia: Krzyż Walecznych, Złoty Krzyż Zasługi, Medal za ratowanie ginących, Medal za wojnę 1920, Krzyż P.O.W., Krzyż Legionowy. W stopniu kaprala przeniesiony do Szkoły Podchorążych w Warszawie. Stopień podporucznika Wojska Polskiego uzyskał w 1921r. W kolejnych latach ukończył Wyższą Szkołę Lotnictwa przy Wyższej Szkole Wojennej. W trakcie służby pracował w Instytucie Badań Technicznych Lotnictwa, Wyższej Szkole Lotniczej. Wybuch II wojny zastał go w stopniu podpułkownika pilota w Dęblinie w składzie Brygady Bombowej. Koordynował akcje bojowe X i XV dywizjonu Brygady Bombowej, w tym także koordynował atak na fabrykę w Oławie (wtedy na terenie Niemiec). Po kampanii wrześniowej przez Rumunię dotarł do Francji, a potem do Wielkiej Brytanii. Do 1941r. miał różne przydziały służbowe. Od 1941r. był oficerem łącznikowym w dowództwie Polskich Sił Powietrznych. W 1942r. wznowiono na obczyźnie działania Wyższej Szkoły Lotniczej której został Komendantem. W 1944r. został przydzielony do 31 Bazy Lotniczej, a potem do 301 Dywizjonu Bombowego im. Ziemi Pomorskiej i wykonywał loty bojowe. Od 1945 był lotniczym zastępcą szefa Sztabu Naczelnego Wodza oraz ponownie oficerem łącznikowym w dowództwie Polskich Sił Powietrznych. Za udział w II wojnie światowej otrzymał odznaczenia: Krzyż Walecznych, Medal Lotniczy (4-krotnie) oraz Brytyjskim Order of the British Empire Officer (OEE). Wrócił do kraju w 1948r. Rozkazem Ministra Obrony Narodowej przeniesiony w stan spoczynku. Zmarł w 1966 roku, pochowany w Dąbrowie Górniczej.
(źródło : https://www.dabrowa.pl/dg_historia_znane-osoby_b.htm#BOKALSKI%20Micha%C5%82 )
Pułkownik Stanisław Marceli Brejnak
Urodzony w dniu 26.04.1907 roku w Sosnowcu, Szkołę Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie ukończył w 1928 roku. Dowódca eskadry A w 301 Dywizjonie Bombowym im. Ziemi Pomorskiej , Dowódca 307 Dywizjonu Myśliwskiego Nocnego „Lwowskich puchaczy”. Odznaczony Virtuti MiIitari. Emigracja do USA – zmarł w USA i jest pochowany w San Diego 1977 roku.
(źródło : dane zebrane z różnych fragmentarycznych źródeł internecie)
Podpułkownik Julian Wojda
Urodzony w dniu 25.10.1903 w Sosnowcu , ukończył Szkołę Obserwatorów Lotniczych w Grudziądzu, w kampanii Wrześniowej 1939 roku dowodził 24 Eskadrą Rozpoznawczą, Zastępca dowódcy 304 Dywizjonie Bombowym im Ziemi Śląskiej, zmarł w Kanadzie, miejsce pochówku nieznane.
(źródło : dane zebrane z różnych fragmentarycznych źródeł w internecie)
Poniżej podaję pełną listę personelu Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii w latach 1940-1947, którzy urodzili się lub zmarli w Sosnowcu – wybranych z opublikowanej w internecie listy Tadeusza Krzystka (uczestnika walk i historyka lotnictwa) :
(źródło : https://listakrzystka.pl )
Stopień | Nazwisko i imię | Funkcja | Przydział | Pochowany |
porucznik | Aniołek Wiktor | Strzelec pokładowy | — | Herby |
sierżant | Będkowski Stanisław | Pilot | 316 DM | Sosnowiec |
pułkownik | Bokalski Michał | Pilot | 301 DB | Dąbrowa Górnicza |
pułkownik | Brejnak Stanisław | Pilot | 301 DB, 307 DMN | San Diego |
plutonowy | Cierpiał Roman | — | 309 DMR | Sosnowiec |
porucznik | Cimoszko Antoni | Oficer Techniczny | 301 DB | Rio de Janeiro |
plutonowy | Cygan Jan | Rusznikarz | 308 DM | Sosnowiec |
szeregowy | Czyż Longin | — | 304 DB | Londyn |
st. sierżant | Ćwikliński Mieczysław | Radiooperator | 305 DB | Sosnowiec |
plutonowy | Darmoń Władysław | Rusznikarz | 317 DM | Sosnowiec |
plutonowy | Dymarski Władysław | Radiomechanik | 302 DM | Sosnowiec |
kapitan | Gadomski Felicjan | Administracja | 318 DM | Sosnowiec |
plutonowy | Gawlik Wacław | Mechanik | 302 DM | Nottingham |
kapral | Gelibter Adam | Instruktor Symulatora | — | Enfield |
kapral | Gojny Bronisław | Rusznikarz | 317 DM | Sosnowiec |
podporucznik | Harańczyk Henryk | Zaopatrzenie | 317 DM | Sosnowiec |
kapral | Hesse Marian | Pilot | 18 OTU | Newark |
plutonowy | Hinc Edward | Mechanik | 300 DB | Hendon |
kapral | Huptyś Kazimierz | Mechanik | 300 DB | Sosnowiec |
major | Jaklewicz Kazimierz | Obserwator | 305 DB | Sopot |
chorąży | Kawiński Jerzy | Pilot | — | Sosnowiec |
chorąży | Kłosowski Stanisław | Pilot | 301 DB | Londyn |
kapral | Kłymiuk Stanisław | Obsługa techniczna | 301 DB | — |
werkmistrz | Korek Jan | Mechanik | 301 DB | — |
kapitan | Korepta Edward | Pilot | 300 DB | Londyn |
sierżant | Lotko Stanisław | Mechanik pokładowy | 301 DB | — |
plutonowy | Łańcucki Jerzy | Elektryk | 318 DMR | Warszawa |
sierżant | Łęcki Juliusz | — | — | Łódź |
plutonowy | Mackiewicz Marian | Mechanik | 307 DMN | Poznań |
kapral | Migas Eugeniusz | Mechanik | 305 DB | Combrai |
porucznik | Mikołajczyk Józef | Oficer Techniczny | — | Tring Herts |
kapral | Nogacki Stanisław | Bombardier | 300 DB | — |
major | Nowak Kazimierz | Nawigator | 305 DB | — |
st.sierżant | Paliga Bolesław | Radiooperator | 307 DMN | Templestowe |
plutonowy | Pałucha Czesław | Mechanik | 301 DB | — |
kapitan | Paszkowski Aleksander | Obserwator | 300 DB | — |
sierżant | Pawłowski Józef | Elektryk | 305 DB | — |
kapitan | Piasecki Mieczysław | Oficer Techniczny | 302 DM | — |
sierżant | Pluciński Wiktor | Pilot | 301 DB | Sosnowiec |
plutonowy | Rudnik Wacław | Mechanik | 309 DMR | Sosnowiec |
major | Sączewski Eugeniusz | Pilot | — | Warszawa |
kapral | Sączewski Zdzisław | Meteorolog | — | Sosnowiec |
kapitan | Smok Roman | Pilot | 307 DMN | — |
sierżant | Sowiński Władysław | Strzelec pokładowy | 301 DB | Sosnowiec |
plutonowy | Stajniak Józef | Elektryk | — | — |
kapitan | Szczepaniak Józef | Administracja | — | Tychy |
sierżant | Szczuka Jerzy | Bombardier | 308 DM | Warszawa |
porucznik | Szczurowski Tadeusz | Nawigator | 301 DB | — |
kapral | Śmiłek Stanisław | Mechanik | 318 DM | Sosnowiec |
major | Trzebiński Marian | Pilot | 316 DM | On |
chorąży | Witas Stanisław | Pilot | 301 DB | — |
podpułkownik | Wojda Julian | Obserwator | 304 DB | — |
sierżant | Wroński Mieczysław | Administracja | 305 DB | Jelenia Góra |
sierżant | Wrzask Stanislaw | Mechanik | 308 DM | — |
st.sierżant | Wyszyński Włodzimierz | Mechanik pokładowy | — | — |
porucznik | Zieleniewski Stanisław | Strzelec pokładowy | 304 DB | Sage |
st.sierżant | Zientek Jan | Pilot | 304 DB | Manchester |
Opis skrótów :
DB – dywizjon bombowy
DM – dywizjon myśliwski
DMN – dywizjon myśliwski nocny
DWR – dywizjon myśliwsko-rozpoznawczy
OTU – operational training unit (ośrodek szkoleniowy)
Robert Wagner