16 listopada bieżącego roku ukazała się książka Zagłębiaka – Jana Ciechanowskiego pt. „Przegrani zwycięzcy. Wspomnienia ambasadora Polski w Stanach Zjednoczonych w czasie II wojny światowej”.

Jan Maria Włodzimierz Ciechanowski urodził się w obecnej dzielnicy Będzina – Grodźcu w roku 1887 r. Był synem Stanisława i Marii Ciechanowskich – rodziny przemysłowców i właścicieli dóbr Grodziec. Dzięki uporowi, konsekwencji i wytężonej pracy zyskał sobie – zarówno w okresie dwudziestolecia międzywojennego jak i podczas drugiej wojny światowej – ocenę świetnego ekonomisty oraz wybitnego dyplomaty. W roku 1919 był szefem sekretariatu premiera Ignacego Paderewskiego na konferencji pokojowej w Paryżu. Od 1919 (lub 1920 r.) do roku 1925 Ciechanowski pełnił funkcję radcy legacyjnego w Poselstwie RP w Londynie, a od 1925 do 1929 r. był posłem nadzwyczajnym i ministrem pełnomocnym w Waszyngtonie. Podczas drugiej wojny światowej powierzono mu stanowisko ambasadora Polski w Stanach Zjednoczonych. To właśnie on umożliwił Janowi Karskiemu kontakt z wysokimi rangą amerykańskimi urzędnikami państwowymi, dziennikarzami, duchownymi oraz wpływowymi przedstawicielami tamtejszej diaspory żydowskiej, którym Karski przedstawił informacje na temat sytuacji w okupowanej Polsce oraz o masowych mordach dokonywanych tam przez nazistów na społeczności żydowskiej. W roku 1923 Ciechanowski został odznaczony Krzyżem Komandorskim. Dwukrotnie wyróżniono go doktoratem honoris causa. Zmarł w 1973 r.

O latach swego posłowania w USA Jan Ciechanowski napisał książkę pt. „Defeat in victory”. Zadedykował ją żonie – Gladys Koch de Gooreynd. W wydaniu londyńskim tej pracy, pochodzącym z roku 1948, na stronie tytułowej, znajdują się słowa Otto von Bismarcka: „No one will ever be rich enough to buy his enemies by concessions”. Dopiero teraz, po kilkudziesięciu latach, ukazało się pierwsze, polskie wydanie tej książki. Stało się to dzięki Wydawnictwu Literackiemu. Książka liczy 678 stron i można ją nabyć zarówno w księgarniach stacjonarnych jak i poprzez Internet.

Dariusz Majchrzak

Bibliografia (wybór):

1. Majchrzak D., Gospodarcza, społeczna i kulturowa ewolucja Zagłębia Dąbrowskiego na przestrzeni wieków na przykładzie Grodźca – maszynopis
2. Starościak D., „W dziełach swoich…” Przemysłowcy i społecznicy Zagłębia Dąbrowskiego w XIX i XX wieku, Dąbrowa Górnicza 2014
3. Żbikowski A., Karski, Warszawa 2011

Źródło: klubzaglebiowski.pl