Według historyków „Bitwa o Anglię” trwała od 10 lipca do 31 października 1940 roku. Ta niemiecka kampania powietrzna miała na celu zniszczenie brytyjskich zakładów przemysłowych i baz wojskowych (głównie lotniczych) lecz z upływem czasu przerodziła się w terrorystyczne naloty na ludność cywilną, ich mieszkania oraz zabytki i obiekty kultu religijnego. W obronie Wielkiej Brytanii uruchomiono wiele jednostek bojowych oraz nowych urządzeń:

– lotnictwo myśliwskie, rozpoznawcze i bombowe zgrupowane w kilku grupach lotniczych i kilkuset dywizjonach lotniczych

– służby radiolokacyjne (radar to była ówczesna nowość techniczna służąca do wykrywania za pomocą fal radiowych obiektów powietrznych, nowość która całkowicie zaskoczyła agresorów)

– inne służby lotnicze (balonów zaporowych, obrony przeciwlotniczej, obserwacyjne, ratunkowe, pożarnicze, transportowe, etc)

W związku z dużymi stratami pilotów i maszyn w maju i czerwcu 1940 (podczas kampanii francuskiej), rząd Wielkiej Brytanii wyraził zgodę na tworzenie obcojęzycznych jednostek lotniczych w tym także polskich (bombowych i myśliwskich). Podpisano odpowiednie umowy międzynarodowe i rozpoczęto tworzyć polskie dywizjony – które wzięły (na różnych etapach) udział w Bitwie o Anglię:

300 (polski) Dywizjon Bombowy RAF „Ziemi Mazowieckiej”, rozkaz sformowania: 28.06.1940

301 (polski) Dywizjon Bombowy RAF ”Ziemi Pomorskiej” , rozkaz: 24.07.1940

302 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF ”Poznański” , rozkaz: 10.07.1940

303 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF im.”Tadeusza Kościuszki”, rozkaz: 02.08.1940

304 (polski) Dywizjon Bombowy RAF ”Ziemi Śląskiej”, rozkaz: 23.08.1940

305 (polski) Dywizjon Bombowy RAF ”Ziemi Wielkopolskiej i Lidzkiej”, rozkaz: 29.08.1940

306 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF ”Toruński”, rozkaz: 28.08.1940

307 (polski) Dywizjon Myśliwski Nocny RAF ”Lwowskich Puchaczy”, rozkaz: 24.08.1940

308 (polski) Dywizjon Myśliwski RAF ”Krakowski”, rozkaz: 09.09.1940

309 (polski) Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy RAF ”Ziemi Czerwieńskiej”, rozkaz: 08.10.1940

W brytyjskich i w polskich dywizjonach RAF oraz ośrodkach szkoleniowych (OTU) pod niebem Wielkiej Brytanii podczas Bitwy o Anglię służyli i walczyli także lotnicy urodzeni w Sosnowcu (alfabetycznie):

Aniołek Wiktor, por, stopień RAF: F/L, 301 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Herby

Bokalski Michał Stefan, ppłk pil, stopień RAF: G/C, 301 DB, odznaczony: OBE, Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Dąbrowie Górniczej

Brejnak Stanisław Marceli, ppłk pil, stopień RAF: S/Ldr, 301 DB, 307 DMN, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w San Diego (USA)

Cimoszko Antoni, por tech, stopień RAF: F/O, 301 DB, odznaczony: Krzyż Zasługi z Mieczami, pochowany w Rio de Janeiro (Argentyna)

Ćwikliński Mieczysław, st.sierż rtg, stopień RAF: W/O, 305 DB, pochowany Sosnowiec

Hesse Marian, kpr pil, stopień RAF: F/Sgt, 18 OTU

Jaklewicz Kazimierz, mjr obs, stopień RAF: F/Lt, 305 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany w Sopocie

Janicki Janusz Tadeusz, por naw, stopień RAF: F/O, 305 DB, pochowany – miejsce nieznane

Kłosowski Stanisław, chor pil, stopień RAF: W/O, 301 DB, „cichociemny”,odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Londyn (Wielka Brytania)

Korepta Edward, kpt pil, stopień RAF: F/Lt, 300 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Londyn (Wielka Brytania)

Krajewski Konstanty Jerzy, por rtg, stopień RAF: F/O, 304 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Chester (Wielka Brytania)

Mikołajczyk Józef Wincenty, por pil, stopien RAF: F/O, 302 DM, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Tring Herts (Wielka Brytania)

Nowak Kazimierz, mjr pil, stopień RAF: S/Ldr, 305 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany – miejsce nieznane (Kanada)

Olearczyk Henryk, kpt obs, stopień RAF: F/Lt, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Londyn (Wielka Brytania)

Paszkowski Aleksander Jan, kpt obs, stopień RAF: F/O, 300 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany – miejsce nieznane

Piasecki Mieczysław, kpt pil, stopień RAF: F/O, 302 DM, pochowany Nowy Jork (USA)

Pirszel Zbigniew Ludwik, kpt tech, stopień RAF: F/Lt, 306 DM, pochowany Valais (Szwajcaria)

Pluciński Wiktor, sierż pil, stopień RAF: W/O, 300, 301 DB, odznaczony: PSZ, Krzyż Walecznych,

pochowany Sosnowiec

Sajkiewicz Zbigniew Kazimierz, por naw, stopeń RAF: F/O, 300 DB, pochowany Toronto (Kanada)

Smok Roman, kpt pil, stopień RAF: S/Ldr, 307 DMN, zginął Morzu Północnym

Szczuka Jerzy, sierż bomb, stopień RAF: F/Sgt, 300 DB, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany Warszawa

Trzebiński Marian, mjr pil, stopień RAF: S/Ldr, 55 OTU, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany Toronto (Kanada)

Uramowski Jan Michał, st.sierż strzelec, stopień RAF: W/O, 301 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Huntingdon (Wielka Brytania)

Witas Stanisław, chor pil, stopień RAF: W/O, 301 DB, pochowany – miejsce nieznane

Wojda Julian, ppłk obs, stopień RAF: W/Cdr, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany miejsce nieznane (Kanada)

Wolski Marian, mjr pil, stopień RAF: S/Ldr, 300 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany miejsce nieznane

Zieleniewski Stanisław, por strz, stopień RAF: F/O, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Sage (Niemcy)

Zientek Jan Józef, st.sierż pil, stopień RAF: W/O, 304 DB, odznaczony: Krzyż Walecznych, pochowany Manchester (Wielka Brytania)

To tylko część sosnowieckich lotników, urodzonych w naszym mieście jak i tych którzy związali swój los z naszym miastem – pełna lista znajduje się tutaj: http://listakrzystka.pl oraz https://niebieskaeskadra.pl/ .

Niestety, moje kilkukrotne próby umówienia spotkania (ostatnio w lipcu 2021) w Urzędzie Miejskim z Panem Prezydentem Arkadiuszem Chęcińskim nie przyniosły efektu. Głosowałem na kandydaturę Pana Arkadiusza Chęcińskiego i wydawało mi się że jako mieszkańcowi będę miał możliwość spotkać się i porozmawiać na w/w temat. Efektu także nie przyniosły moje kilkukrotne próby umówienia się na spotkanie z Dyrektorem Instytutu Zagłębia Dąbrowskiego Panem prof. dr hab. Dariuszem Nawrot. Trudno mi zrozumieć taką postawę – przecież pamięć o tych lotnikach ma służyć obecnym i przyszłym pokoleniom. Nie mam w tym żadnego interesu prywatnego, nikt mi nie zapłacił aby walczyć o pamięć tych osób, nie jestem spokrewniony z żadną z powyższych rodzin. Jestem tylko i może aż, lokalnym patriotą i fanem lotnictwa z kilkuletnim bagażem publikacji. Nie oczekuję postawienia pomnika lecz wyłączne stałej galerii/wystawy z biogramami i zdjęciami poświęconymi sosnowieckim lotnikom np. w strzeżonym parku im por pil Jana Fusińskiego (jest to jedyny upamiętniony bohater Bitwy o Anglię – były mieszkaniec miasta, choć nie urodzony w Sosnowcu).

Fusiński Jan Mieczysław, por pil, RAF: F/O, 300 DB, 307 DMN, odznaczony: Virtuti Militari, Krzyż Walecznych, pochowany w Rheinberg (Niemcy)

To tylko część sosnowieckich lotników, urodzonych w naszym mieście jak i tych którzy związali swój los z naszym miastem – pełna lista znajduje się tutaj: http://listakrzystka.pl oraz https://niebieskaeskadra.pl/

Robert Wagner