Okazała kamienica znajdująca się przy ulicy Warszawskiej pod numerem 6, nieopodal głównego placu w mieście, ma wyjątkowo bogatą historię. To także jeden z najpiękniejszych budynków mieszkalnych w centrum miasta.

Kamienica wybudowana przez rodzinę Mrokowskich, od 1900 roku stała się siedzibą ich fabryki stolarskiej. Przedstawiciel rodu, Stefan Mrokowski był inżynierem, który wraz z Edmundem Telakowskim (prowadzili Biuro Techniczno-Budownicze) przyczynił się do rozbudowy znacznej części ówczesnej wsi. Był również znany na lokalnej arenie politycznej – do 1902 roku nadsołtys wsi Sosnowiec (jego władza obejmowała Sosnowiec, Stary Sosnowiec i Pogoń), radny, a także pierwszy prezydent miasta po odzyskaniu niepodległości.

Jednym z ważniejszych epizodów w historii budynku było umiejscowienie tu (w oficynie) Magistratu Miasta Sosnowca w latach 1915-34, czyli aż do czasu wybudowania obecnego gmachu przy Al. Zwycięstwa.  W latach 1916-36 mieścił się tu także Urząd Poczty i Telegrafu, w latach 1916-18 Miejska Ekspedycja Listów, która odpowiadała za przyjmowanie i wysyłanie przesyłek w obrębie miasta, a do 1923 roku Sąd Okręgowy.

W domu Mrokowskich funkcjonowała także Resursa Sosnowiecka. Powstała w 1871 roku i była to prawdopodobnie pierwsza na terenie Sosnowca instytucja kulturalno-oświatowa. Działał przy niej założony około 1880 roku chór „Lutnia” pod dyrekcją początkowo Zabrockiego, później Olszewskiego. Chór „Lutnia” przetrwał do dziś jako katedralny, pod tą samą nazwą. Koncentrowało się tutaj życie towarzyskie polskiej inteligencji przełomu XIX i XX wieku.

Koncentrowało się ono również w kawiarni „Popularnej”, którą w latach międzywojennych prowadził tutaj Aleksander Brożyna, kupiec a zarazem wielki miłośnik sztuki. Kawiarnia stała się jedną z najbardziej znanych w Sosnowcu, była miejscem spotkań miejscowej bohemy artystycznej, odbywały się tu imprezy Towarzystwa Artystyczno-Literackiego, a także wieczory literacko-dyskusyjne elity intelektualnej środowisk esperanckich. Brożyna posiadał tu również Największy chrześcijański skład gotowych ubrań męskich oraz uczniowskich, dziecinnych oraz kołder z własnej pracowni. Zamówienia przyjmował z materiałów własnych i powierzonych.

Oprócz słynnej kawiarni, zlokalizowany był tu także skład czekolady i cukrów Zakrzewskiego.

Pod 6-tką w 1909 roku założono Towarzystwo Miłośników Sztuki Polskiej, ale niestety niewiele wiadomo o tej organizacji.

W budynku mieściły się również liczne kancelarie adwokackie: Juliusza Brauna, Kazimierza Jasińskiego, Dobiesława Pileckiego, oraz notarialne: Kazimierza Jewniewicza, Romana Pruszyńskiego a od 1936 roku Antoniego Boguckiego, senatora BBWR i wicemarszałka senatu III kadencji. Swoje gabinety lekarskie ulokowali tu dr J. Braun, dr Bolesław Budzyński, dr Kazimierz Suchodolski – ginekolog, ojciec Bogdana, późniejszego profesora, a także dentyści Marceli Goldberg i Walentyna Frolewiczowa.

Z bardziej znanych firm można wymienić Biuro Techniczne „Meteor” Augustyna Klatta, Maciejewski, Makowski i S-ka, biuro techniczne oferujące maszyny i urządzenia kopalniane, zakład stolarski meblowo-budowlany Rosimina Deki, a także sklep z ubraniami gotowymi Klaudii Krzyżkiewicz czy skład wyrobów fabryki Żyrardów i magazyn bławatny A. Zielińskiego i Z. Pruskiego.

Siedzibę swoją obrało tu również Towarzystwo Rozwoju Życia Narodowego w Polsce, oddział zagłębiowski, Powszechne Towarzystwo Elektryczne A.E.G., Towarzystwo Stałej Wystawy Wyrobów Szkolnych, a także Biuro buchalteryjno-rewizyjne Stanisława Leszczyńskiego.

Pod 6-tką Zygmunt Piechocki prowadził pracownię wyrobów skórzanych i przyborów podróżnych, Władysław Niziński pracownię bielizny męskiej a Bolesław Tkacz zakład szewski. Unikatowa w mieście była sprzedaż fortepianów, którą tutaj trudnili się Polkowski z Dymkowskim.

Wymienione lokale handlowe i usługowe dotyczą okresu do wybuchu II wojny światowej. Jeżeli ktoś pamięta co znajdowało się w opisanym budynku w okresie PRL, lub w ostatnim czasie, zapraszam do dyskusji.

Anna Urgacz-Szczęsna