Przed nami kolejne wybory do Parlamentu Europejskiego, które zostaną przeprowadzone w Polsce w dniu 26 maja 2019 r., co ogłosił Prezydent A. Duda  25 lutego 2019 r. Wybory w poszczególnych państwach członkowskich odbywać się będą według odmiennych procedur. Tylko niewielka część prawa wyborczego uregulowana jest w aktach Unii Europejskiej. Państwa członkowskie określają własne procedury wyborcze, co może powodować problemy dla obywateli mieszkających poza państwem pochodzenia i wywołuje dyskusję nad ujednoliceniem zasad wyborczych. Oznacza to, że poszczególne państwa mają możliwość: samodzielnego wybrania systemu wyborczego, ustalenie granic okręgów wyborczych, posiadają pełnię praw w wyznaczaniu zasad prowadzenia kampanii wyborczej oraz posiadają pełnię praw ustanawianiu warunków prawa wyborczego. Warto również pamiętać, że liczba eurodeputowanych wybieranych w poszczególnych państwach ustalona została w traktacie nicejskim oraz w traktatach akcesyjnych do Unii Europejskiej.

Wybory do PE odbywają się co pięć lat, a tegoroczna elekcja będzie czwartą od wejścia Polski do Unii Europejskiej. W Polsce do tej pory w wyborach problemem pozostawała frekwencja wyborcza. W 2004 r. wyniosła zaledwie 20,87 proc., w 2009 r. – 24,53 proc., a w 2014 r. – 23,83 proc. W każdych z tych wyborów zwyciężała dotychczas Platforma Obywatelska. A jaka będzie frekwencja w maju 2019 r. i kto w nich zwycięży? Wydaje się jednak ponad wszelką wątpliwość, że będzie to najwyższa z dotychczasowych frekwencja w eurowyborach.

Parlament Europejski, to instytucja reprezentująca interesy obywateli Unii Europejskiej. Państwa członkowskie mają prawo podejmować indywidualne decyzje odnośnie dokładnego terminu głosowania, ale obowiązkiem państw członkowskich jest odbycie wyborów parlamentarnych w tym samym tygodniu, w każdym państwie należącym do UE. W marcu ubiegłego roku Rada Parlamentu ustaliła, że okres wyborczy przypadnie między 23 a 26 maja 2019 r. Zdecydowana większość państw członkowskich przeprowadzi wybory w dniu 26 maja.

W kadencji 2014-2019 w PE zasiada 751 posłów. Po wystąpieniu Wielkiej Brytanii z UE liczba ta zostanie zmniejszona do 705 europosłów. Wielka Brytania opuszczając UE zwolni 73 mandaty europosłów. 46 mandatów zostanie zamrożonych na potrzeby rozszerzenia się UE w przyszłości. Pozostałe 27 mandatów zostało rozdzielonych pomiędzy 14 krajów UE, które obecnie są niedoreprezentowane. Pomimo całościowej obniżki poselskiej w wypadku Polski zyskamy o jeden mandat więcej. Dlatego też w ławach PE miało zasiąść 52 posłów z Polski. Sejm z inicjatywy PKW uchwalił zasady kolejności obsadzania mandatów, jednak nie sprecyzował statusu osoby, która zostałaby wybrana na posła do Parlamentu Europejskiego, ale nie objęłaby mandatu, ze względu na pozostanie Wielkiej Brytanii we Wspólnocie. Wybory do PE ostatecznie odbędą się jednak również w Wielkiej Brytanii z uwagi na przedłużanie się Brexitu.

Głosowanie może się odbyć osobiście, korespondencyjnie, jak również za pomocą upoważnionego pośrednika. Istnieje również możliwość głosowania poza miejscowością zamieszkania. Wybory do Parlamentu Europejskiego są wyborami jednodniowymi i będą trwać od godziny 7.00 do 21.00. Uprawnionym do głosowania jest każdy obywatel, który ukończył 18 lat i posiada dowód osobisty. Odbywają się one zgodnie z ordynacją w 13 wielomandatowych okręgach.

Wybory posłów do Parlamentu Europejskiego w Polsce nadzoruje Państwowa Komisja Wyborcza. Inaczej niż w wyborach do Sejmu, podział mandatów pomiędzy uprawnione komitety wyborcze dokonywany jest w skali całego kraju według metody D’Hondta, natomiast rozdział mandatów przypadających komitetom wyborczym pomiędzy listy kandydatów dokonywany jest metodą największych reszt, tj. metodą Hare’a – Niemeyera.

W odróżnieniu od wyborów do Sejmu, liczba posłów wybranych w poszczególnych okręgach wyborczych nie jest a priori ustalona, a zależy od rozkładu głosów. Głosowanie w wyborach do Parlamentu Europejskiego odbywa się według systemu proporcjonalnego, w którym głosy oddane na poszczególne listy przeliczane są na mandaty metodą D’ Hondta w skali całego kraju. Dopiero po ustaleniu liczby mandatów przypadających poszczególnym komitetom rozdziela się je pomiędzy poszczególne listy kandydatów, zaś mandaty uzyskują kandydaci, którzy na danej liście otrzymali największą liczbę głosów.

W PE funkcjonują frakcje (obecnej 10), z których w chwili obecnej najliczniejsze są Europejska Partia Ludowa (PO i PSL) i Partia Europejskich Socjalistów (SLD, UP, SDPL). Dziś, w chwili olbrzymiej kontestacji działań Unii Europejskiej przez rządzących w Polsce warto pamiętać, że mamy wpływ na to co się dzieje w UE. Dlatego warto iść na wybory, ponieważ można decydować o przyszłości Europy, ponieważ Parlament Europejski decyduje o większości aktów prawnych uchwalanych w UE i jej państwach członkowskich oraz o unijnym budżecie, ponieważ PE jest najbardziej przejrzystą i otwartą instytucją Unii Europejskiej, pełni rolę „sumienia” Unii Europejskiej – nie waha się skrytykować różnych państw na świecie za łamanie praw człowieka, ujmuje się za słabymi, skrzywdzonymi i dyskryminowanymi w UE i na całym świecie. Dba o prawa człowieka, prawa konsumenta czy środowisko naturalne. Rozpatruje petycje obywateli, organizuje przesłuchania, by poszukiwać rozwiązań trudnych problemów. Ponadto zatwierdza i kontroluje Komisję Europejską, regularnie przesłuchuje ministrów przewodniczących pracom Rady UE, wysłuchuje sprawozdań prezesa Europejskiego Banku Centralnego. Jest parlamentem odpowiedzialnym, zdyscyplinowanym i przewidywalnym. Jego regulamin ogranicza zbyt długie wystąpienia czy zgłaszanie wciąż nowych poprawek, choć tego nie wyklucza. Szanuje pracę sprawozdawców komisji. Stwarza forum współpracy dla ponad 700 polityków, mówiących 24 oficjalnymi językami Unii Europejskiej i reprezentujących ponad 500 milionów jej obywateli. Twoja Europa – Twój głos- Twój wybór.

Jarosław Pięta