W poniedziałek 11 września w  sali Widowiskowo-Koncertowej MUZA podczas uroczystej gali wręczono Nagrody Miasta Sosnowca w dziedzinie kultury za 2016 rok. Wydarzenie uświetnił Czesław Mozil z zespołem.

Nagrodę Artystyczną Miasta Sosnowca za całokształt twórczości otrzymała – zgłoszona przez Miejską Bibliotekę Publiczną w Sosnowcu – Krystyna Borkowska, która całe swoje życie spędziła w Sosnowcu.  Całym sercem, słowem i działaniem Pani Krystyna udowadnia, jak ważny w jej życiu jest Sosnowiec i jego kulturalny rozwój. Wydała 14 tomów poezji i bajek dla dzieci. Ponadto jest laureatką ponad 100 konkursów poetyckich o zasięgu międzynarodowym, ogólnopolskim i regionalnym, a Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach nadała jej tytuł „Mistrza Słowa”.

Natomiast nagrodą miasta Sosnowca za upowszechnianie i ochronę kultury wyróżniono Dobrawę Skonieczną-Gawlik, którą zgłosili: Pałac Schoena Muzeum w Sosnowcu oraz Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze  Oddział w Sosnowcu im. Aleksandra Janowskiego. Etnolog, etnograf, kustosz, absolwentka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz studiów podyplomowych z zakresu zarządzania ochroną dóbr kultury na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Prowadzona przez Dobrawę Skonieczną-Gawlik działalność etnologiczna w sposób znaczący przyczynia się do szerzenia kultury tradycyjnej i jej promocji wśród mieszkańców Zagłębia Dąbrowskiego oraz województwa śląskiego.

Nagrody Miasta Sosnowca w dziedzinie kultury przyznawane są od 1991 roku. Laureaci otrzymują okolicznościowy dyplom, statuetkę i nagrodę pieniężną. Autorem projektu statuetek jest sosnowiecki artysta plastyk Andrzej Czarnota.

Źródło: UM

Na początku wczorajszej Komisji Bezpieczeństwa dotychczasowy komendant Straży Miejskiej Zbigniew Krupa poinformował, że został odwołany ze stanowiska, po czym opuścił salę obrad. O powodach odwołania radni dyskutowali już na zamkniętej części posiedzenia, dlatego na razie nic więcej nie możemy na ten temat powiedzieć. Obrady przeciągnęły się prawie do godz. 19.

Pogłoski o rychłym odwołaniu komendanta Zbigniewa Krupy krążyły już wiosną ubiegłego roku. Wówczas przeprowadziliśmy rozmowę z komendantem, którą poniżej przypominamy:

Rozmowa z komendantem sosnowieckiej Straży Miejskiej Zbigniewem Krupą 

Zapraszamy do lektury rozmowy z komendantem  Straży Miejskiej w Sosnowcu Zbigniewem Krupą. Po tym jak niektóre media lokalne – według relacji zainteresowanego – odmówiły komendantowi opublikowania jego stanowiska w odpowiedzi na ich wcześniejsze artykuły, postanowiliśmy dać komendantowi możliwość przedstawienia swoich racji.

Panie Komendancie, zatem jak się Pan odniesie do wspomnianych publikacji.

Treść artykułów przyjąłem z ogromną przykrością oraz zażenowaniem. W trakcie dotychczasowej już 40 letniej pracy zawodowej kierowałem się zawsze dobrem swoich pracodawców oraz wykonywałem swe zadania sumiennie i z pełnym zaangażowaniem. Od lat 90-tych pracuję w sosnowieckiej Straży Miejskiej, zatrudniony zostałem za kadencji „prawicowego” prezydenta Piotra Judy, następnie moimi szefami byli prezydent Zdzisław Kleszcz, Michał Czarski, Kazimierz Górski, a obecnie prezydent Arkadiusz Chęciński. Niezależnie od tego, kto kierował naszym miastem zawsze zachowywałem neutralność polityczną i próżno szukać mojej aktywności w obszarze polityki, moją dewizą jest działanie, z jak największym profesjonalizmem na rzecz miasta Sosnowca i jego mieszkańców.

Czy sugestia, że jest Pan w jakiś szczególny sposób związany z Kazimierzem Górskim jest pańskim zdaniem uzasadniona i jak się ma do tego Spółdzielnia Mieszkaniowa Środula?

Powtarzam, że polityka nie ma tu nic do rzeczy. Równie dobrze można by powiedzieć, że byłem też związany z  dwoma prezydentami przed Kazimierzem Górskim. Natomiast Kazimierz Górski pracował w Spółdzielni Mieszkaniowej Środula jeszcze zanim został prezydentem i tam powrócił. Argument dotyczący moich „powiązań” z konkretną opcją polityczną jest zupełnie nietrafiony. Oświadczam, iż w organach SM Środula, w której to jestem szefem Rady Nadzorczej, funkcjonują ludzie o różnych poglądach, w tym z klubu Pana prezydenta radna PO, czy też osoby, które kiedyś  związane były ze stowarzyszeniem Niezależni. Nigdy w mej działalności na rzecz SM nie miało to jakiegokolwiek znaczenia, a łączenie mnie wyłącznie z jedną z opcji w mojej ocenie służy jedynie budowaniu nieprawdziwego przekazu na temat mojej osoby.

W tekstach jest mowa o pogłoskach – rzekomo  krążących wśród części pracowników magistratu – na temat pańskiego rychłego odwołania. Co Pan na to?

Te informacje prasowe oparte są na bliżej nieokreślonych opiniach pracowników UM bez ich wskazania. Przypominam, iż w relacjach pracodawca – pracownik, obowiązuje jedynie kodeks pracy i to on stanowi podstawę do jakichkolwiek działań. Nikt nie podał też konkretnej podstawy  prawnej uprawniającej pracodawcę do rozwiązania stosunku pracy. Powyższe działania uważam za nieodpowiedzialne wystawiające na szwank dobro Straży Miejskiej, Prezydenta Miasta oraz moje własne.

Obecnie przebywa Pan na zwolnieniu lekarskim. To jak to właściwie jest z tym pańskim L4?

W trakcie kilkudziesięciu lat pracy po raz drugi przebywam na zwolnieniu lekarskim (wcześniejsze L4 było konsekwencją złamania kończyny), nie czuję się w obowiązku zdradzać szczegółów dotyczących moich schorzeń, ale każdy niekoniecznie 59 letni człowiek może sobie sam odpowiedzieć, czy choroba w tym wieku i po tylu latach pracy jest czymś normalnym, czy nadzwyczajnym. Dodam, odpowiadając na część uwłaczających mej godności komentarzy, które pojawiły się pod publikacjami, iż w dniu ostatniej publikacji byłem już po kontroli ZUS (która to odbyła się w siódmym dniu mej choroby). Lekarz orzecznik nie stwierdził nieprawidłowości uznając zasadność mojego L4. Nie mam podstaw uważać, iż kontrola ZUS była konsekwencją czyichś działań, napawa mnie jednak optymizmem sprawność ZUS w zakresie kontroli.

Prezydent Arkadiusz Chęciński w tych samych artykułach mówi m.in.: Po powrocie czeka nas męska rozmowa, ponieważ jest ona bardzo potrzebna  (…) Nie mam żadnych pretensji do strażników miejskich  i dalej Wiem, że oni sami nie do końca są zadowoleni z kierownictwa  (…) Mieszkańcy Sosnowca oczekują bezpieczeństwa. Ich odczucia często są inne niż straży miejskiej czy policji.
Jak Pan to skomentuje i czy chciałby Pan za naszym pośrednictwem przekazać coś prezydentowi Chęcińskiemu?

Tak. Podobnie jak prezydent Arkadiusz Chęciński czekam na spotkanie z prezydentem oraz na  powrót do zdrowia i pracy, tak bym mógł wykonywać swoje obowiązki. Z przyjemnością odbędę również z nim męską rozmowę, ponieważ podobnie jak prezydent uważam, iż jest ona bardzo potrzebna. W szczególności będę prosił prezydenta o wskazanie obszarów mojej działalności, które to budzą niezadowolenie u moich podwładnych. Między innymi dlatego, iż w trakcie 25 lat kierowania Strażą Miejską, udało mi się zbudować taki zespół, który nigdy nie zawiódł Sosnowiczan. Nadmieniam, iż ostatnim miejscem rozwiązywania stosunków na linii pracownik – pracodawca powinny być media. Dodatkowo liczę, iż prezydent wyda oświadczenie, które pozwoli raz na zawsze przeciąć spekulacje dotyczące tematu poruszonego w artykułach i poprawi wizerunek sosnowieckiej Straży Miejskiej, nadszarpnięty nieodpowiedzialnymi publikacjami prasowymi.

Dziękujemy za rozmowę

Artykuł z dnia 09 maja 2016 roku

Dzisiaj o godz. 12 mszą św. w Katedrze NMP w Sosnowcu rozpoczęły się uroczystości uczczenia ofiar Żołnierzy Wyklętych pomordowanych w katowni UB przy ulicy Ostrogórskiej 5a w Sosnowcu.

Po mszy św. zebrani przeszli pod budynek byłego Więzienia Karno-Śledczego przy ul. Ostrogórskiej 5a, gdzie odbyła się dalsza część uroczystości na którą przybyli m.in. wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik, dyrektor katowickiego IPN Andrzej Sznajder, posłanka Ewa Malik. Miasto reprezentowali: wiceprzewodniczący Rady Miejskiej Jacek Dudek i prezydent Arkadiusz Chęciński. Obecni byli także przedstawiciele wielu organizacji społecznych oraz liczne poczty sztandarowe.

Witając gości jako pierwszy głos zabrał Paweł Szopa przewodniczący Klubu Gazety Polskiej w Sosnowcu organizatora uroczystości. Przemawiali również: Arkadiusz Chęciński, Wojciech Fila – bratanek zamordowanego Janusza Filla, Michał Wójcik oraz Ewa Malik, która powiedziała m.in.:

to jest ważny moment dla historii tego miasta, bo tutaj bardzo podkreśla się zasługi niektórych dygnitarzy komunistycznych, którzy właściwie tak prześlizgnęli się przez historię, a niczym szczególnym się nie zasłużyli dla Ojczyzny. (…) Natomiast ci, którzy tutaj zostali umęczeni zasługują na miarę bohaterów prawdziwych.

Poniżej przypominamy tekst Piotra Dudały opublikowany niedawno w portalu sosnowiecfakty.pl, który przybliża historię byłego Więzienia Karno-Śledczego przy ul. Ostrogórskiej 5a oraz zapraszamy do obejrzenia obszernej fotorelacji z dzisiejszych uroczystości.

Katownia dwóch totalitaryzmów

Więzienie przy ul. Ostrogórskiej 5a jest miejscem szczególnym w naszym mieście, szczególnym, ponieważ jest miejscem kaźni dwóch totalitaryzmów: hitlerowskiego i stalinowskiego. Jak do tej pory niewiele o nim wiedzieliśmy. Nie było ono też upamiętnione, jako miejsce Pamięci Narodowej. Mam nadzieję, że wkrótce się to zmieni.

Red. Sebastian Reńca w artykule pt. „Ofiary kaźni będą upamiętnione”, który ukazał się w dniu 23 października 2008 r. w Dzienniku Zachodnim, napisał:

„Innym miejscem kaźni, oddalonym zaledwie o około 200 metrów od dawnych fabrycznych hal Schoena, jest budynek przy ulicy Ostrogórskiej 5a. Dziś mieszkają w nim lokatorzy, a w czasie okupacji mieściło się w nim więzienie. Po sierpniowym tekście w naszej gazecie o obozie przy ul. 1 Maja skontaktował się z nami Leszek Gebel, który pamięta dokładnie, co działo się w tym miejscu. – Niemcy zrobili w pobliżu szkołę, do której chodziłem jako dziecko. Czasami z okien widzieliśmy, jak katowano na podwórzu więźniów – wspomina Leszek Gebel. Niemcy założyli więzienie przy ulicy Ostrogórskiej w dwa lata po likwidacji obozu w halach, w 1943 roku. Mieczysław Łyszczarz z Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Katowicach ustalił kilka nazwisk osób, które zostały tam zamordowane. Byli to m.in. partyzanci z oddziału Armii Krajowej Jana Miltona „Ordona”.

W więzieniu przy ul. Ostrogórskiej Niemcy urządzili 36 cel. Mogło tam przebywać nawet 200 więźniów. Otoczone było wysokim murem (do dziś zachował się fragment). W pokoju przesłuchań znajdowały się narzędzia tortur. By zagłuszyć krzyki katowanych grano na akordeonie. Wcześniej była to szkoła żydowska.

Po 27 stycznia 1945 r. czyli tzw. Wyzwoleniu wiezienie przy ul. Ostrogórskiej, funkcjonowało dalej… jednak pamięć o tym zatarł czas. Dopiero w lipcu bieżącego roku w związku ze sprawą Ronda Gierka tematem tym zajął się Klub Gazety Polskiej w Sosnowcu, który wystąpił do Prezydenta Miasta o upamiętnienie tego miejsca. Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Katowicach pismem z dnia 28 sierpnia 2017 r., poinformowało władze miasta, że w wyniku przeprowadzonej kwerendy potwierdzono, że w latach 1945 – 1953 w Sosnowcu przy ul. Ostrogórskiej 5 funkcjonowało Więzienie (lub Więzienie Karno-Śledcze). Ponadto odnaleziono akta dotyczące Janusza Filii, Bronisława Piątka i Władysława Jakubczaka, którzy zostali straceni w w/w więzieniu.

Janusz Filla oraz Bronisław Piątek należeli do organizacji „Armia Krajowa-Grupa „Asterłota”, która działał od okresu okupacji na terenie ówczesnego powiatu radomskiego. Po zakończeniu wojny występowali zbrojnie, stawiając sobie za cel obalenie władzy komunistycznej. We wrześniu 1945 r. podczas jednej z akcji, ujęto miedzy innym Janusza Fillę oraz Bronisława Piątka. Zostali oni skazani za to, że byli członkami Arii Krajowej i brali udział w akcjach, mających na celu obalenia „demokratycznego” ustroju Państwa Polskiego wyrokiem z 7 grudnia 1945 r. Wojskowego Sądu Garnizonowego na karę śmierci. Wyrok wykonano 8 stycznia 1946 r.

Władysław Jakubczyk oraz Jan Kłos służyli w Armii Krajowej w czasie II wojny światowej. Od 1945 r. należeli do konspiracyjnej organizacji Narodowych Sił Zbrojnych, która miała na celu obalenie ówczesnego ustroju państwa. Zostali zatrzymani 14.10.1945 podczas przeprowadzonej akcji na terenie Sosnowca. Zostali oni przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Katowicach wyrokiem z 26 czerwca skazani za udział w „nielegalnej organizacji”, mającej na celu zmianę ustroju państwa na karę śmierci.
Wyrok wykonano 31.081946 r.

Oddziałowe Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN popiera propozycję upamiętnienia więzienia, które bezsprzecznie było miejscem kaźni Żołnierzy Wyklętych. Ich najwyższe poświęcenie zasługuje na naszą wdzięczność i pamięć.

Lista Żołnierzy Wyklętych straconych na terenie miasta Sosnowca w okresie stalinowskim nie jest jak do tej pory zamknięta. Wyjaśnienia wymaga, czy w Sosnowieckiej Katowni UB przy ul. Ostrogórskiej zginęli m.in.: Jan Kalata, Jan Dąbrowski i Aleksander Kasaraba oraz kwestia, gdzie zostali pochowani. Oddzielnie trzeba wyjaśnić ilu Żołnierzy Wyklętych zostało straconych w więzieniu na Radosze. Z dostępnych materiałów wynika, że w latach 1945 – 46 było to ok. 20 żołnierzy.

Piotr Dudała

W budynku, przy ul. Ostrogórskiej 5a w Sosnowcu, w czasie II Wojny Światowej w latach 1943 – 1945 mieściło się więzienie niemieckie, w którym stracono m. in. grupę partyzantów z oddziału Armii Krajowej Jana Miltona „Ordona”.

W latach 1945 – 1953 mieściło się tutaj Więzienie Karno-Śledcze UB, gdzie wykonywane były wyroki śmierci na Żołnierzy Wyklętych.
W tym miejscu zamordowani zostali:
Janusz Filla, żołnierz AK, † 8.01.1946 r.
Bronisław Piątek, żołnierz AK, † 8.01.1946 r.
Władysław Jakubczak, żołnierz AK i NSZ, † 31.08.1946
Jan Kłos, żołnierz AK i NSZ, † 31.08.1946

Paweł Szopa

Prezes KGP w Sosnowcu