Sesja Rady Miasta Sosnowca z dnia 25 lutego na długo pozostanie w mojej pamięci. I nie ze względu na to, że trwała blisko siedem godzin, ale z uwagi na słowa, zarówno te wypowiedziane, jak i te, które pominięte zostały milczeniem. Kiedy ponad dwa lata temu zostałam wybrana radną nie przypuszczałam z jakimi tematami przyjdzie mi się zmierzyć. A kiedy po raz pierwszy zaczęły docierać do mnie pogłoski o prawdopodobnych nieprawidłowościach związanych z władzą w naszym samorządzie, nie chciałam w to uwierzyć.

Od początku kadencji zaczęły docierać do mnie coraz to nowsze pogłoski o powiązaniach towarzyskich i rodzinnych prezydenta Sosnowca. Ostatnie miesiące przepełniły jednak czarę goryczy. Wszystko to sprawiło, że postanowiłam na styczniowej sesji zadać Arkadiuszowi Chęcińskiemu kilka pytań w imieniu mieszkańców. Czy prawdą jest, że w jednostkach budżetowych, zależnych w różnym stopniu od miasta, pracują członkowie jego rodziny? Niestety nie doczekałam się odpowiedzi. Efektem tych pytań było jednak przełamanie się wielu osób, które wcześniej nie chciały mówić o innych wątpliwych etycznie faktach.

Trudno w to uwierzyć, ale kiedy dowiedziałam się, że prezydent Chęciński „dorabia” sobie w radzie nadzorczej Dąbrowskich Wodociągów, jego obecna żona jest przewodniczącą rady nadzorczej Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w Będzinie, a córka została zatrudniona w Sosnowieckich Wodociągach (sosnowiecka spółka miejska) to musiałam zadać pytanie, co tych ludzi tak ciągnie do kanalizacji i wodociągów? Zadałam również pytanie, czy prawdą jest, że jego nastoletni syn podpisał profesjonalny kontrakt z Zagłębiem Sosnowiec, które także jest spółką miejską. Pytałam też czy szwagier prezydenta Chęcińskiego jest zastępcą dyrektora w sosnowieckim MOSiR, siostra dyrektorem miejskiego przedszkola, a pierwsza żona dyrektorem miejskiego żłobka. Odpowiedzi się nie doczekałam. Ale po chwili przewodnicząca Rady poinformowała, że akurat ten fragment sesji, z przyczyn technicznych !!!, nie był słyszalny dla mieszkańców śledzących obrady. Przypadek? Może, ale życie nauczyło mnie być sceptyczną do przypadków.

W tym wszystkim humorystyczne byłoby to, że prezydent Chęciński ma na tyle wolnego czasu jako prezydent Sosnowca, że jest członkiem rady nadzorczej… ZOO we Wrocławiu. Dobrze, że nie karmi tam lwów. Jednak to, co usłyszałam na sesji z ust Arkadiusza Chęcińskiego odebrało mi chęć do uśmiechu. Prezydent mówiąc o swojej pierwszej żonie określił ją jako obcą osobę, z którą łączy go tylko dziecko. Po chwili poprawił się, że łączy ich dwoje dzieci. To okrutne, powiedzieć tak o kobiecie, z którą spędziło się ileś lat życia i z którą wspólnie doświadczyło się cudu rodzicielstwa. Jako szczęśliwa i spełniona żona, matka i babcia powiem panu jedno, panie prezydencie Chęciński. Tą „obcą osobę” będzie pan do końca swoich dni widział w twarzach swoich dzieci, a w przyszłości, czego panu życzę, w uśmiechniętych buziach wnucząt. Ta „obca osoba” dała panu to, co docenić mogą tylko ludzie mądrzy i wrażliwi, i tej mądrości i wrażliwości panu życzę.

A pytania, w imieniu mieszkańców Sosnowca, będę prezydentowi Chęcińskiemu zadawać nadal do skutku, bo „p” jak prezydent i „n” jak nepotyzm nigdy nie mogą iść w parze. Grażyna Welon 2021.03.05.

Grażyna Welon

Samorządy powinny odejść od „zwykłego wydawania” budżetowych i unijnych środków na rzecz ich właściwego inwestowania, z myślą o długookresowej perspektywie – mówił we wtorek w Krynicy wiceminister inwestycji i rozwoju Adam Hamryszczak.

Podczas panelu poświęconego perspektywom i zagrożeniom dla miast i regionów Europy wiceminister wyraził przekonanie, że również przyszła unijna perspektywa finansowa będzie miała wymiar terytorialny, a więc nakierowany m.in. na wspieranie regionów; ważne jednak – jak mówił – by polityka w tym zakresie była elastyczna i dostosowana do regionalnej specyfiki.

„Bardzo dobrze, że wymiar terytorialny znalazł się w nowych propozycjach Komisji Europejskiej, ale musimy bardzo mocno zadbać o to, żebyśmy mogli mieć w ramach tego wymiaru terytorialnego – jako Polska i jako regiony – odpowiednią elastyczność i odpowiednio koncentrować te środki na tzw. endogeniczne potencjały” – podkreślił Hamryszczak, uczestniczący w Forum Regionów – jednej z imprez towarzyszących rozpoczętemu we wtorek w Krynicy 28. forum ekonomicznemu.

Za najważniejsze wiceminister uznał właściwe inwestowanie środków, jakie są w dyspozycji poszczególnych samorządów, zwłaszcza regionalnych, ale także tych niższego szczebla.

„To jest główna kwestia, na której samorządy powinny się skoncentrować w najbliższym czasie – powinniśmy odejść od zwykłego wydawania środków – czy to budżetowych czy też przede wszystkim środków europejskich – na rzecz inwestowania. Nie możemy wyłącznie skupiać się na bieżących, prostych potrzebach, ale uruchamiać te środki z myślą o perspektywie długookresowej i z myślą o tym, jak te środki będą pracować dla danego regionu, dla społeczności lokalnej” – wyjaśnił wiceszef resortu inwestycji i rozwoju.

Według Hamryszczaka, z punktu widzenia efektywności inwestowania, najistotniejsze jest dostosowanie realizowanych przedsięwzięć do specyfiki danego regionu. „To ważne nie tylko w kontekście tej perspektywy finansowej, w której obecnie się znajdujemy (2014-2020), ale także w kontekście przyszłości, bo już rozmawiamy na temat przyszłości” – zaznaczył wiceminister.

Ocenił, że regiony, znające swoje potrzeby inwestycyjne, powinny jak najszybciej realizować największe zaplanowane projekty, które mogą być później dźwignią dla kolejnych. „Najważniejsze inwestycje – drogowe czy kolejowe – regiony powinny uruchamiać najwcześniej, tak żeby one jak najszybciej pracowały dla gospodarki danego regionu i wpływały na tworzenie odpowiednich przewag konkurencyjnych” – wyjaśnił.

Przypomniał, że przy wyborze projektów regionalne samorządy kierują się m.in. tzw. inteligentnymi specjalizacjami, czyli dziedzinami, na których dany region chce oprzeć swój rozwój. Do tego dochodzą projekty infrastrukturalne czy np. ukierunkowane na wsparcie przedsiębiorczości oraz rozwój tego, co jest największym potencjałem danego regionu.

Hamryszczak podkreślił znaczenie współpracy wielu środowisk przy realizacji projektów współfinansowanych z unijnych środków. „To musi być współpraca wielopoziomowa, wieloszczeblowa, nie tylko między administracją rządową i samorządową, ale także między administracją, uczelniami i przedsiębiorstwami. To w konsekwencji może przynieść odpowiednią wartość dodaną dla rozwoju poszczególnych regionów, ale też wartość, gdy będziemy myśleć o negocjacjach przyszłych Regionalnych Programów Operacyjnych” – podsumował wiceminister.

Jako przykład dobrej współpracy wielu podmiotów wskazał m.in. Dolinę Lotniczą na Podkarpaciu. Ocenił, że ośrodków opartych na podobnej zasadzie działania powinno być w Polsce znacznie więcej, w różnych dziedzinach gospodarki. Wskazał także na konieczność wzmocnienia współpracy transgranicznej, nie tylko między sąsiadującymi regionami z różnych krajów.

Hamryszczak zapewnił, że rząd nigdy nie zamierzał i nie zamierza centralizować zarządzania środkami unijnymi, które dziś są w gestii marszałków województw w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych. „Takiego tematu nigdy nie było, aby zmieniać podmiot zarządzający tymi środkami” – zapewnił wiceminister.

Źródło: Polska Agencja Prasowa
Fot. PTWP

Opinię publiczną zelektryzowała wiadomość o dramatycznym geście przewodniczącego klubu radnych Platformy Obywatelskiej. W przypływie desperacji z przytupem opuścił on swój polityczny matecznik.  Powody i okoliczności tej decyzji pozostają utajnione, choć sam bohater zapowiedział na łamach prasy, że gotów jest je ujawnić. Pozostaje wierzyć, że  dociekliwy redaktor z internetowego wydania gazety.pl już przygotowuje się do ogłoszenia sensacyjnego interview. Jak wiadomo bowiem, ten portal celuje w krytycznym recenzowaniu władz – innych miast.

     Komentując swoją decyzję, (były już) przewodniczący stwierdził enigmatycznie, że zostały naruszone granice jego tolerancji. Tajemnica nie jest jednak tak nieprzenikniona, by w kuluarach nie komentowano jej w sposób zupełnie otwarty. Światło na sprawę rzucają także posty internautów zamieszczane pod artykułem. Wynika z nich, że  że w grę nie wchodzi  kontestowanie działań prezydenta, choćby w odniesieniu do obłędnego projektu budowy kolejnego stadionu. U podstaw desperackiego kroku nie legło też niezadowolenie, że radni, którzy szczególnie wspierają gospodarza miasta, mogą liczyć na jego szczerą wdzięczność, obejmującą także  ich rodziny. Sam zainteresowany potwierdził zresztą swoje nieustające przywiązanie do osoby i polityki prezydenta. Wśród komentarzy  pojawiła się opinia, że decyzja o opuszczeniu klubu, podyktowana została urażoną ambicją. Miało to mieć związek z konkursem na kierownicze stanowisko w jednej ze szkół. Ponoć popierana przez niego kandydatka, została nieoczekiwanie i bez wyraźnego powodu wyeliminowana z gry. Prosta arytmetyka wskazuje zaś, że nie mogło się to stać bez czynnego udziału kolegów z komisji, działających w duchu (a może koszmaru) śp. POPiS-u. Jeśli istotnie tak było, to człowieka bezpartyjnego o sercu z lewej strony, musiało solidnie zaboleć.

     W słowach radnego echem odbiła się jakże słuszna dewiza znanego generała: „są granice, których przekraczać nie wolno!”  A jednak wcześniejsze harce wyczyniane w oświatowym światku (choćby nierozstrzyganie konkursów czy zaskakujące nominacje) najwidoczniej mieściły się tych granicach nie powodując absmaku. Zapewne jako człowiek doświadczony  traktował je jako  uzasadnioną dialektycznie  „mądrość etapu”. Tym razem, niestety, prawdą czasu okazała się prawda ekranu objawiona niegdyś w  filmie „Dzień świra”: „moja racja jest najmojsza”. Problem w tym, że mojszość radnego przegrała z sojuszem mojszości dwóch instytucji. Nec Hercules…Wobec siły partii jednostka zawsze pozostanie zerem.  Przy tej okazji warto uronić obywatelską łzę, nad kolejnym aktem kompromitacji idei konkursów (nie tylko w oświacie) powszechnym jak Polska długa i szeroka. Zapewne, gdyby były one oparte na obiektywnej ocenie kandydatów przez kompetentnych i samodzielnych członków komisji, trudno byłoby obrażać się na wyniki. Niestety, doświadczenie uczy, że praktyce obsadzania kadr często zwycięża kolesiostwo albo deal (dawniej – układ) zawierany nawet przez wrogie obozy dla osiągnięcia doraźnych korzyści. Najczęściej dla utrącenia kogoś zbyt samodzielnego.

     Spektakularna decyzja przewodniczącego wywołała też dyskusję  na temat przyszłości lokalnego polityka i osieroconego klubu radnych. W pierwszym wypadku przeważa opinia, że to absencja czasowa. Nowa platforma wyborcza „Wspólnie dla Sosnowca”, która ma zapewnić prezydentowi reelekcję zapewne nie będzie chciała stracić popularnego w mieście nauczyciela. Człowiek honoru, który wie, co znaczy „non possumus”,  zasiadając w komitecie poparcia, zwiększa jego wiarygodność. Prezydenta można oceniać różnie, ale  nie da się odmówić mu politycznej smykałki. Przed wyborami prędzej pozbędzie się odpowiadającego za oświatę urzędnika, powszechnie uznawanego za osobę o szczególnym typie osobowości, niż potencjalnego dostawcy głosów. A wtedy droga powrotna na łono klubu znów będzie otwarta, a propozycja prezydenta przyjęta z satysfakcją.

     Z kolei klub radnych PO decyzję swego przewodniczącego  powitał ponoć z wyraźną ulgą. Może  członkowie uznali, że krasomówstwo i honorowe zachowania są wprawdzie piękne, ale od przewodniczącego oczekiwali  przede wszystkim żmudnej pracy organizacyjnej. Szczególnie wobec zbliżającego się terminu wyborów.  Poza tym trudno nie ucieszyć się, że z listy ubywa poważny konkurent.

      Jeśli istotnie poruszenie w klubie radnych zostało wywołane nieszczęsnym konkursem oświatowym, to przy okazji wyszło na jaw, że prezydent ma większy problem niż pogrzebane szanse Zagłębia na awans do ekstraklasy. Choć pewne analogię nietrudno zauważyć. Gra zespołowa szwankuje, liderzy załatwiają jakieś swoje prywatne interesy, gra toczy się w szatni, a nie na boisku. Nastroje wokół miejskiej oświaty mogą przełożyć się na poparcie udzielane niezwykle czułemu na PR prezydentowi. Społeczeństwo zasadniczo nie lubi nauczycieli, a dyrektorów (nie tylko  w szkołach) programowo nie szanuje.  Jednak z punktu widzenia polityki każda szkoła to liczne środowisko pracowników, rodziców i krewnych uczniów – inaczej mówiąc – wyborców. Jeśli decyzjom kadrowym towarzyszy niezdrowa atmosfera, elektorat zaczyna stawiać pytania o rzetelność i wiarygodność  władzy w sprawach o wiele istotniejszych. Dowodzi tego rozpaczliwa próba wygaszenia (a jakże) konfliktu wokół, pożal się Boże, rządowej  reformy gimnazjalnej. I na naszym prowincjonalnym podwórku sosnowieckim gesty prowincjonalnych Reytanów mogą mieć znaczenie dla wyników wyborów samorządowych.

     Bohater Sejmu Rozbiorowego zasłonił swoim ciałem drogę wyjścia z sali poselskiej, gotów raczej na śmierć niż zdradę. Ten heroiczny gest przeszedł do historii jako symbol sprzeciwu wobec działań niezgodnych z racją stanu. Gest przewodniczącego klubu radnych jest nadal owiany nimbem tajemnicy, ale nie da się ukryć, że jego dramatyzm wzbudził społeczny szacunek. Chyba powinno to dać do myślenia panu prezydentowi. Jeśli środowisko oświatowe, domyślając się (mniej czy bardziej trafnie) powodów tej decyzji, uważa ją za szlachetną, muszą istnieć ku temu racjonalne przesłanki. Inaczej mówiąc w szkolnictwie od dawna „coś jest nie halo” Czujny polityk nie powinien lekceważyć takich sygnałów ostrzegawczych.

    Ostrzec też wypada samego Reytana z Sosnowca.  Były przewodniczący znany jest z miłości do polityki, choć ta od lat nie odwzajemnia tego uczucia. W jego przypadku sprawdza się widać stara zasada, że łatwiej o czymś uczyć, niż samemu to praktykować. Powinien jednak pamiętać, że chcąc  w polityce zachować twarz i kręgosłup, należy reagować na wszelkie przejawy niegodziwości, nie tylko wtedy, gdy dotykają one bliskich osób. Wówczas głoszona przez niego teza, że „elita z kręgosłupem moralnym to właściwi ludzie do sprawowania władzy” nie będzie czczym komunałem. Zwłaszcza jeżeli nadal  nie stracił zainteresowania karierą parlamentarną. Inaczej bolesne napięcie miedzy lojalnością wobec zasad,  a ambicjami politycznymi może kosztować go bardzo wiele, a jest człowiekiem wrażliwym. Szczególnie na swoim punkcie.

     Warto przypomnieć, że prawdziwy Tadeusz Reytan też był uważany za postać kultową,  a jego czyn został uznany za chwalebny przykład bezkompromisowości i pryncypialności etycznej. Ale późniejsze losy szlachcica-patrioty dowodzą, że nie poradził sobie z własną sławą.

     W politycznej kuchni gesty są jak przyprawy. Dodają smaku, ale liczą się przede wszystkim  – produkty i talent kucharza. „Reytan po sosnowiecku”  mógłby stać się ozdobą stołu pod warunkiem, że nie będzie to wyrób politykopodobny.

Janusz Szewczyk