Historia jednej kamienicy: Sosnowiec, Trzeciego Maja 13
Zielona kamieniczka przy ulicy Trzeciego Maja 13 należała w przeszłości do Oppenheimów, znanej sosnowieckiej rodziny żydowskiej. Przed I wojną światową, zanim zmieniono nazwę ulicy i numerację domów, stała przy ulicy Głównej pod numerem 16.
Wzniósł ją zapewne Adolf Oppenheim, jeden z pionierów rozwoju życia gospodarczego we wsi Sosnowiec (zmarł w 1899 roku, zanim Sosnowiec stał się formalnie miastem). W 1860 roku założył on Dom Handlowo – Ekspedycyjny (w międzywojniu znany jako Dom Handlowo-Przemysłowy), który na przełomie XIX i XX wieku był jednym z największych w Zagłębiu Dąbrowskim (firma posiadała rozwiniętą sieć filii w Katowicach, Granicy (Maczkach), Szczakowej, Aleksandrowie, Podwołoczysku, Wołoczysku, Brodach i Radziwiłłowie). Siedzibą Domu była oczywiście kamienica pod 13tką. Przedsiębiorca prowadził tu również biuro sprzedaży Towarzystwa Oleum, które posiadało przedstawicielstwo Koncernu Premier w Paryżu. Oleum prowadziło dostawy wszelkich produktów naftowo-olejowych. Oppenheim był również znanym działaczem społecznym. Wdowa po Adolfie, Antonina, wystawiła w Sosnowcu kosztem własnym ochronkę dla niezamożnych dzieci żydowskich im. Oppenheima. Po śmierci ojca Interesy kontynuował syn Bernard. Grobowiec rodziny znajduje się na sosnowieckim kirkucie przy ul. Smutnej.
Adolf Oppenheim. Źródło: WikiZagłębie
Jeszcze przed 1914 rokiem można tu było znaleźć agenturę Ruskiego Towarzystwa Żeglugi Parowej i Handlu, które zajmowało się ekspedycją, ubezpieczeniem i wysyłką wszelkich ładunków w komunikacji łączonej i bezpośredniej linii Kaukasko-Zakaspijskiej i Południowo-Zamorskiej. Firma gwarantowała dostawę ładunków do portów kaukaskich oraz wszystkich portów Bułgarii, Turcji, Egiptu i Zatoki Perskiej. Reprezentantem agentury był wspomniany już Adolf Oppenheim, ekspedytorem Wilhelm Zołotariew-Susajew, a głównym kasjerem Jan Zieliński.
W budynku tym mieściły się ponadto m. in. Biuro Techniczno-Budowlane Briegera, Dom Techniczno-Handlowy Rudowskich, oddział Zjednoczonych Domów Ekspedycyjnych „Speedom”, a Towarzystwo dla Przedsiębiorstw Górniczych „Tepege” prowadziło tu Jeneralne Przedstawicielstwo Aparatów do gaszenia ognia „Primus”.
W okresie międzywojennym usytuował się w kamienicy sosnowiecki oddział warszawskiego Przedsiębiorstwa Budowlanego M. Woysław, J. Mrozowski i S-ka, który wykonywał roboty w zakres inżynierii i budownictwa wchodzące. W ofercie swojej miał także sporządzanie projektów architektonicznych i kosztorysów.
Pod tym samym adresem mieściła się redakcja „Dziennika Pracy”. Był to organ Partii Pracy. Ukazywał się w latach 1927-28, a jego poprzednikiem był Dziennik Pracy – Ekspress Zagłębia Monsiorskich. Redaktorem naczelnym pisma był Jerzy Braun.
W kamienicy miał siedzibę również oddział Związku Ubezpieczeniowego Przemysłowców Polskich, Eugeniusz Biały prowadził biuro informacyjno-buchalteryjne a Krzysztof Brun zapewne z synem (Brun Krzysztof i Syn) sklep z wyrobami żelaznymi.
Anna Urgacz-Szczęsna
Źródło: klubzaglebiowski.pl