Replika Karola Winiarskiego

Po pierwsze, nie jestem już radnym i żadnego wpływu nie mam. Ludzie woleli nowy stadion niż program, w którym proponowałem znaczące zwiększenie wydatków na sosnowiecką oświatę. Sosnowiecki ZNP na czele z jej przewodniczącą jest w doskonałych układach z władzami miasta. Dlatego od wielu lat nie podnoszono wysokości dodatków wychowawczych i motywacyjnych, co jest w gestii władz miasta, a ZNP nie protestowało.

Po drugie, skoro spór zbiorowy może dotyczyć warunków pracy, to w grę wchodzą również obowiązki biurokratyczne, które zresztą nie zawsze wynikają z decyzji władz zwierzchnich, a także problem liczebności klas i wyposażenia szkół. Nie słyszałem zresztą nigdy ze strony związków zawodowych jakichkolwiek propozycji w tej sprawie.

Po trzecie, przeznaczenie kilkunastu miliardów na wzrost wynagrodzeń oznacza pogorszenie warunków nauki. Jak zwykle zapewne część kosztów zostanie przerzucona na samorząd, a ten będzie się starał znaleźć oszczędności zwiększając liczebność klas, ograniczając podział na grupy czy likwidując zajęcia dodatkowe.

Po czwarte, pełna zgoda, że poziom nauczania się obniża i jest to wynik złego systemu. Ale czy tylko? Ile osób jest przepuszczanych przez nauczycieli do następnych klas, żeby tylko jak najszybciej pozbyć się problemu? Ile jest egzaminów poprawkowych? Tak naprawdę mało komu zależy na poziomie, bo za uczniem i do niedawna za studentem idzie kasa. Dlatego też zamiast solidnej nauki coraz więcej szkół stawia na „festyniasrstwo”, które się dobrze sprzedaje i przyciąga uczniów, którzy nie zamierzają się w szkole przemęczać. A takich niestety jest większość.

Po piąte, poprawienie sytuacji nauczycieli rzeczywiście może zwiększyć zainteresowanie zawodem. Ale czy rzeczywiście trafią do szkół najlepsi? Nie ma żadnego systemu zatrudniania nowych nauczycieli, który brałby pod uwagę ich kwalifikacje. To decyzja dyrektora, który bardzo często jest pod presją z zewnątrz. Także związków zawodowych, ponieważ zawsze znajdzie się jakiś działacz związkowy albo po prostu pociotek prezesa, którego trzeba gdzieś wcisnąć. A ze związkami każdy chce dobrze żyć. Z władzą samorządową i kuratorium też.

Po szóste, strajk nie jest wołaniem o pomoc, a żądaniem pieniędzy. Żeby było tak jak jest i nic się nie zmieniło, a tylko więcej zapłacili. Bo każda zmiana powoduje zagrożenie i budzi sprzeciw. Poprzedni strajk był protestem wobec likwidacji gimnazjów. Zasięg miał niezbyt wielki. Dlaczego? Ano dlatego, że nauczyciele podstawówek i szkół średnich nie byli zainteresowani jego gremialnym poparciem. Oni na tej pseudoreformie zyskiwali dodatkowe godziny. Gdyby teraz protest dotyczył kumulacji roczników w szkołach średnich, to też nie przybrałby większych rozmiarów. Dlaczego? Bo dla wielu upadających szkół średnich to nadzieja na przetrwanie. A absurdalna podstawa programowa mało kogo obchodzi.

Po siódme, są nauczyciele bardzo dobrzy i tacy którzy już dawno powinni zmienić zawód. W obecnym systemie zarabiaja tyle samo. A czasami ci bardziej zaangażowani i kreatywni dostaja mniej od tych, którzy odrabiają przysłowiową pańszczyznę, ale mają więcej godzin. I to jest prawdziwy problem istniejącego systemu wynagrodzeni, a nie wysokość pensji zwłaszcza nauczycieli dyplomowanych.

Reasumując, zawsze o losach oświaty, jak i o innych sprawach będą decydowali politycy. Bo ktoś musi decydować. A politycy to emanacja tego społeczeństwa. Ktoś ich popiera, ktoś ich wybiera i w czyjeś oczekiwania się wsłuchują. I nic się w tej sprawie nie zmieni, niezależnie kto wygra wybory za pół roku. Upolitycznienie strajku, które nastąpiło w ostatnich tygodniach (bo też musiało nastąpić – przecież opozycja zawsze musi być przeciw rządowi), z pewnością podwyżkom nie służy. I żadnych ustępstw ze strony rządu nie będzie, bo politycznie mogliby tylko na tym stracić. I przez wiele kolejnych lat nic się nie będzie w oświacie zmieniało.

Karol Winiarski

O strażach gminnych w naszym Kraju napisano wiele. Ponieważ wszystko ma swą przyczynę, tak i lawina spolaryzowanych komentarzy na temat ich funkcjonowania swoją genezę ma w rozdźwięku pomiędzy kilkoma raptem ustawami, oraz lokalnymi regulaminami, a rzeczywistością. Rzeczywistością, wydawać by się mogło, jedną, co wynika z unitarnego ustroju Państwa. Bez względu bowiem na charakter gmin, do właściwości ustanowionych w ich obrębach straży należy, między innymi, egzekwowanie prawa lokalnego, dbanie o ład i porządek, czy też wspieranie jednostek samorządowych w realizacji ich zadań. Choć nie miejsce tu na cytowanie ustaw, warto skoncentrować się na dwu pierwszych kwestiach, silnie z sobą związanych. Nietrudno, pośród przypadków ogólnych, wyróżnić jeden bardzo szczególny.

Po przejściu nieuchronnego, choć spodziewanego, tornada kadrowego w Komendzie, Mieszkańców Miasta nie mogła ominąć kolejna burza. Tym razem propagandowa. Ponieważ przez ostatnich kilka lat w Sosnowcu dzieje się bardzo wiele dobrego, zmiany w Straży Miejskiej sprzed ponad piętnastu miesięcy musiały pozytywnie odbić się na kreowanym wizerunku Miasta. Jak zażyczył sobie tego Ustawodawca, a co Sosnowca również dotyczy, Funkcjonariusze dyskutowanej Formacji powinni niestrudzenie walczyć z samowolnie organizowanymi parkingami chodnikowymi, jak również tępić nieskrępowaną niczym szczodrość obdarowywania przyrody zużytym sprzętem elektronicznym lub niemodnymi meblościankami, charakteryzującą niemały odsetek Mieszkańców. Są to problemy karkołomnie trudne, których rozwiązanie ociera się o donkiszoterię. Nie w Sosnowcu jednakże. Tylko uodpornieni na klechdy o przepełniającej się beczce miodu złośliwcy nie wspomną w tym miejscu o spektakularnej serii, dwóch bodajże, brawurowych akcji Funkcjonariuszy w Śródmieściu, mających miejsce niedługo po zreformowaniu Formacji.

Cóż z tego wynikło? Czy efekty walki o ochronę środowiska w Mieście, by o bezpieczeństwie Mieszkańców nie wspomnieć, nie są mizerne, bez względu na prowadzenie działań również w godzinach wieczornych? Wyłącznie na karb niesprzyjającego splotu okoliczności należy zrzucić fakt gorszej niż przeciętna skuteczności Funkcjonariuszy Straży Miejskiej w walce z zanieczyszczeniem powietrza. Czynnikiem z pewnością limitującym skuteczność działań jest brak posiadania w trakcie interwencji nakazu rewizji. Na niewiele zdały się zatem huczne apele, wznoszone wyłącznie z jednej, słusznej strony, zachęcające do aktywnego udziału Mieszkańców w walce o czystsze Miasto.

Chociaż pieniądze nie mają przykrego zapachu, to czy średnia kwota zeszłorocznego mandatu Straży Miejskiej za spalanie nieodpowiedniego paliwa, wynosząca około stu dwudziestu złotych, nie pachnie wstydem?

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 29 III 2019

Środula na przestrzeni ostatnich kilku dekad przeszła doniosłe zmiany urbanistyczne, związane z rozwojem gospodarczym Miasta oraz Regionu, pociągającym z sobą przekształcenia demograficzne. Poszukiwanie terenów budowlanych pod zabudowę wielorodzinną wymusiło zerwanie z dotychczasowym modelem budownictwa. Fakt ten ułatwił zrealizowanie nowego ładu przestrzennego Dzielnicy. Czynniki te przyczyniły się niestety do osłabienia poczucia tożsamości Mieszkańców, z racji osiedlania obszaru silnie zurbanizowanego, zlokalizowanego przy tym peryferyjnie względem Śródmieścia Sosnowca, pozbawionego ośrodków kulturotwórczych. W przypadku Starego Sosnowca los okazał się łaskawszy, aczkolwiek wizje planistów na niebyt skazały pamięć o wielu interesujących miejscach, podobnie jak na Środuli zacierając ulice lub degradując je do roli alejek międzyblokowych.

Wielu Mieszkańców Środuli nie utożsamia Dzielnicy z latami poprzedzającymi wkroczenie w epokę budownictwa wielkopłytowego. Jest to swoistą ironią dziejów z dwu co najmniej powodów. Początkowo osadnictwo rozwijało się w północno-wschodniej części Dzielnicy, lokalnie w znacznej mierze obecnie zdewastowanej i tym samym wolnej od zabudowy wielorodzinnej (ulica Stefana Batorego), względnie bardzo silnie przekształconej (ulica Artura Grottgera). Ponadto, niemały obszar Środuli, zlokalizowany na południe od ulicy Bolesława Prusa, jest historycznie związany z Sielcem. Idąc dalej, w świadomości Mieszkańców Dzielnicy pamięć o istnieniu Getta w okresie II Wojny Światowej jest pielęgnowana w stopniu niedostatecznym. Jedynym miejscem, poza (anonimową zupełnie) zabudową szczątkową, jest płyta pamiątkowa, zlokalizowana na placu Braci Bolesława i Józefa Kożuchów. Skromny ślad pamięci o Żydach na Starym Sosnowcu odnaleźć można przy ulicy Składowej.

Od początków nowego osadnictwa Środuli wiele zmieniło się w materii inicjatyw zrzeszających Mieszkańców. Co prawda w niełaskę popadły kluby osiedlowe, co jest widoczne w skali całego Miasta z nielicznymi wyjątkami, na Środuli jednak znalazły poparcie idee (niszowe lub o charakterze otwartym), przynajmniej wyłącznie pośrednio mające przypominać o Historii. Obok Szkół, których liczba ostatnimi czasy uległa zmianie, nieoceniony wkład w rozwój postaw proobywatelskich wnosi prężnie działająca Filia Miejskiej Biblioteki Publicznej.

Niestety, w przestrzeniach publicznych Środuli oraz Starego Sosnowca próżno szukać materialnych dowodów upominania się o pamięć i tożsamość. Czy tak trudno o ich urzeczywistnienie? Zrealizować można to z powodzeniem poprzez zlokalizowanie na terenie Dzielnic tabliczek, których treść informowałaby Mieszkańców o istnieniu w danych miejscach ulic lub o zmianie biegu istniejących. Upamiętnienie na obszarach Środuli oraz Starego Sosnowca istotnego śladu obecności Żydów winno być bardziej wyraźne, na przykład poprzez symboliczne wytyczenie granic stref zamkniętych lub zainstalowanie tablic o zbiorowych egzekucjach.

Indagowany na tę okoliczność, przed kilkoma laty, jeden z Radnych był uprzejmy zauważyć, iż zaproponowane działania mogą stanowić czynnik obciążający nadmiernie budżet Gminy. Czy tak jest w istocie? Realizacja ich, rozumiana jako inwestycja, przyczyni się najpewniej do umocnienia więzi Mieszkańców z Dzielnicami, co w szerszym kontekście pozwoli zwiększyć komfort życia poprzez wzrost bezpieczeństwa, spadek liczby aktów wandalizmu. Efektywniej dba się o dobro wspólne.

Jakub Tomasz Hołaj-Krzak
Warszawa, 24 II 201