Morze, jeziora, rzeki, okoliczne zbiorniki wodne to popularne destynacje wakacyjne, wybierane przez Polaków na miejsce odpoczynku. W tym roku na kąpieliskach będzie jeszcze bezpieczniej. W ramach współpracy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i kampanii „Przygotuj się na wstrząs!” wokół terenów wodnych w całej Polsce pojawią się materiały edukacyjne, ostrzegające przed niebezpieczeństwem anafilaksji i wstrząsu anafilaktycznego, do którego może dojść w pobliżu akwenów wodnych.

Wystarczy, aby zaczął się w sezonie letnim weekend, a plaże zapełniają się rzeszą turystów, spragnionych relaksu na słońcu i wodnych atrakcji. Wybierając się nad wodę, warto pamiętać jednak, o zachowaniu szczególnej ostrożności. Nie tylko należy chronić się odpowiednio przed promieniami słońca lub kąpać się jedynie w dozwolonych miejscach, ale również unikać sytuacji zwiększających ryzyko ciężkiej uogólnionej reakcji alergicznej jak np. użądlenia przez owady (osę i pszczołę) czy kontakt z lateksem. Dodatkowo gwałtowna zmiana temperatury podczas wchodzenia do chłodnej wody po uprzednim intensywnym nasłonecznianiu może obniżać próg dla wyzwolenia reakcji alergicznej i sprzyjać wystąpieniu anafilaksji.

Samo w sobie gwałtowne ochłodzenie rozgrzanego organizmu (bez udziału alergenu) pociąga za sobą ryzyko nagłej śmierci przede wszystkim w mechanizmie ciężkich zaburzeń rytmu serca (dysregulacja układu autonomicznego serca, czyli części układu nerwowego, która unerwia serce), także u młodych ludzi. Osobami szczególnie zagrożonymi wystąpieniem tych zaburzeń są osoby starsze, z chorobą niedokrwienną serca, z zaburzeniami pracy serca w postaci wydłużonego zespołu QT lub zażywający leki wpływające na przewodnictwo wewnątrzsercowe – ostrzega dr Ewa Cichocka-Jarosz, ekspert kampanii „Przygotuj się na wstrząs!”.

W tym roku przed objawami anafilaksji będą ostrzegać w całej Polsce materiały edukacyjne. Plakaty i ulotki, przygotowane w ramach współpracy Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (WOPR) i kampanii „Przygotuj się na wstrząs!”, pojawią się na głównych kąpieliskach w całej Polsce. Akcja jest kontynuacją działań, realizowanych w ramach prowadzonej pod patronatem Polskiego Towarzystwa Alergologicznego, kampanii informacyjno-edukacyjnej, której celem jest podnoszenie świadomości na temat anafilaksji i wstrząsu anafilaktycznego.

Wstrząs anafilaktyczny jest bezpośrednim stanem zagrożenia życia. Świadomość tego, że może do niego doprowadzić nieodpowiednie przygotowanie przed wejściem do wody, jest kluczowa. Chcemy przeciwdziałać takim wypadkom i przekazywać tę wiedzę, ponieważ może ona komuś uratować życie – podkreśla Paweł Błasiak, Wiceprezes Zarządu Głównego Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego.

Wspólna inicjatywa WOPR i „Przygotuj się na wstrząs!” ma trwać przez całe lato. W ramach zaplanowanych działań odbędzie się m.in. cykl szkoleń dla ratowników WOPR, podczas których omówione zostaną szczegółowo zagadnienia związane z identyfikowaniem objawów anafilaksji i udzielaniem pomocy osobie we wstrząsie anafilaktycznym.

Zasady bezpiecznego wchodzenia do wody i zachowania w pobliżu akwenów:

• Wchodząc do wody zawsze robić to powoli i stopniowo, aby organizm mógł wyrównać różnicę temperatur.
• Unikać chodzenia boso po trawie.
• Unikać picia słodkich napojów i jedzenia słodyczy, których zapach przyciąga owady.

„Przygotuj się na wstrząs!” to ogólnopolski program edukacyjno-informacyjny zajmujący się kompleksowo problemem anafilaksji, nad którym patronat objęło Polskie Towarzystwo Alergologiczne. Celem Programu jest edukacja społeczeństwa, pacjentów i ich rodzin w zakresie przyczyn anafilaksji oraz zasad postępowania w chwili wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego. Kampania ma pomóc w szybkim i trafnym rozpoznawaniu objawów oraz w prawidłowym udzieleniu pomocy osobie, u której rozwija się wstrząs anafilaktyczny. Więcej informacji o kampanii „Przygotuj się na wstrząs!” można znaleźć na stronie https://www.odetchnijspokojnie.pl/przygotuj-sie-na-wstrzas/ oraz na profilu kampanii www.facebook.com/odetchnijspokojnie.

Anafilaksja to ciężka, zagrażająca życiu, systemowa lub uogólniona, natychmiastowa reakcja nadwrażliwości. Nadwrażliwość natomiast określana jest jako obiektywnie występujące, powtarzalne objawy wywołane przez ekspozycję na bodziec o sile (dawce) dobrze tolerowanej przez osoby zdrowe. Inaczej mówiąc, to uogólniona reakcja organizmu na alergen lub inne czynniki (np. wysiłek fizyczny). Charakteryzuje ją nagły początek objawów z upośledzeniem drożności dróg oddechowych i/lub objawami ze strony układu krążenie (wiodący objaw to spadek ciśnienia tętniczego krwi, przyspieszona akcja serca, zasłabnięcie lub utrata przytomności). Zwykle występują także objawy skórne w postaci pokrzywki i świądu skóry. Do reakcji anafilaktycznej dochodzi w ciągu kilku minut, a z reguły nie później niż kilku godzin po kontakcie z alergenem.

Wstrząs anafilaktyczny jest najcięższą postacią anafilaksji. Wstrząs anafilaktyczny to zespół ciężkich zaburzeń czynności organizmu wywołanych nagłym niedotlenieniem, najczęściej w następstwie ostrych zaburzeń w układzie krążenia. W miarę rozwoju reakcji wstrząsowej stopniowo dochodzi do upośledzenia funkcji narządów najbardziej wrażliwych na niedotlenienie. Im szybciej wystąpią objawy tym z reguły gwałtowniejszy jest ich przebieg i tym większe zagrożenie dla zdrowia i życia. Anafilaksja jest nieprzewidywalna – trudno jest przewidzieć jej wystąpienie i przebieg. Najczęściej występuje nagle u dotychczas zdrowej osoby.